Ngày 10/3, tại Bộ Y tế đã diễn ra Hội nghị trực tuyến về phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe năm 2022.

Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, trong những năm gần đây đã có rất nhiều cơ sở quảng cáo sai sự thật, quảng cáo quá công dụng của sản phẩm, gây hiểu nhầm cho người mua giữa thực phẩm bảo vệ sức khỏe với thuốc chữa bệnh bị Cục An toàn thực phẩm xử phạt.

Ông Nguyễn Thanh Phong cũng cho biết hiện nhiều doanh nghiệp quảng cáo không đúng, đặc biệt là các quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Google, Facebook, YouTube...

Qua công tác giám sát, hậu kiểm và thanh, kiểm tra, Cục đã phát hiện không ít trường hợp thuê địa điểm tại nhà dân để đào tạo sinh viên, bán thực phẩm chức năng trái phép. Ca sĩ, diễn viên… quảng cáo sản phẩm không đúng công dụng. Nhiều đơn vị giả mạo các đài truyền hình, lồng ghép video tinh vi để quảng cáo sai.

"Một số tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận nên sẵn sàng vi phạm. Thậm chí có nhiều doanh nghiệp là chủ sở hữu bản công bố sản phẩm nhưng không thừa nhận và không đứng tên thực hiện các quảng cáo vi phạm", ông Phong nêu.

Do vậy, theo thừa nhận của lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm, nhiều trường hợp cơ quan chức năng không xác định được đối tượng vi phạm, nên không thể xử lý. Do đó, đối với trường hợp này, Cục An toàn thực phẩm đã cảnh báo trên website của Cục và thông báo để các phương tiện truyền thông đưa tin.

Về phía người dân, theo Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, có thực tế là nhiều người nghe tin theo các quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, thực phẩm chức năng, các phương pháp điều trị truyền miệng mà không tuân thủ hướng dẫn của ngành Y tế, đến khi uống thực phẩm chức năng, thực phẩm quảng cáo mà không khỏi bệnh, mới quay lại làm theo hướng dẫn thì đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc điều trị bệnh.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng, dù có nhiều kết quả trong quản lý thực phẩm chức năng, tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn, tồn tại nhất định. 

Đặc biệt là một số website vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe có máy chủ đặt ở nước ngoài nên rất khó khăn trong việc kiểm soát, xử phạt. 

Nhiều trường hợp không xác định được chủ thể quảng cáo vi phạm nên gặp nhiều khó khăn trong khâu quản lý nội dung quảng cáo và không có cơ sở để xử lý vi phạm.

Đồng thời, nhân lực của các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này còn hạn chế về số lượng và năng lực, chưa đáp ứng được với tình hình thực tế trong quản lý và hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe”.

"Tình trạng quảng cáo thực phẩm chức năng như thuốc chữa bệnh không chỉ tạo hiểu lầm cho người dân, mà còn gây nên sự bất bình đẳng với doanh nghiệp chân chính, cần xử nghiêm", Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.

Nói về hạn chế trong quản lý thực phẩm bảo vệ sức khỏe, bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM cho biết việc xử phạt đối với hình thức kinh doanh mới trên mạng điện tử còn khó khăn, nhiều lỗ hổng.

Theo đó, bà Phong Lan nêu quan điểm, phải khắc phục triệt để tình trạng khi cơ quan quản lý phát hiện về quảng cáo của một sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào đó vi phạm, nhưng liên hệ đến đơn vị sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thì lại bảo "không phải doanh nghiệp của tôi", "không phải chúng tôi làm"…

Trên thực tế, có thể thấy không ai rảnh mà tự xây dựng nội dung quảng cáo của sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe của đơn vị khác.

Do đó, phải quy định trong luật rõ ràng trách nhiệm của đơn vị sản xuất, kinh doanh, nếu quảng cáo đó không phải do đơn vị làm thì khi phát hiện cần báo ngay cho cơ quan quản lý, tránh trường hợp khi kiểm tra thì lại báo là do ai đó quảng cáo chứ không phải mình, trong khi sản phẩm bán đi thì cũng nhận lợi nhuận.

Về giải pháp hạn chế và xử lý trường hợp quảng cáo thực phẩm chức năng như thuốc chữa bệnh, lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm kiến nghị hiện nay có tình trạng chỉ chú trọng giấy tiếp nhận hồ sơ quảng cáo, còn kiểm duyệt nội dung quảng cáo vẫn lơ là, cơ quan phát hành cần lưu ý.

"Tới đây, đề nghị khi sửa đổi quy định về xử phạt vi phạm hành chính cần quy định, nếu doanh nghiệp nào đang vi phạm về quảng cáo thì tạm dừng tiếp nhận hồ sơ công bố, quảng cáo mới", Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nêu.