Nhắc đến Tây du ký 1986, khán giả thường nhớ tới các nhân vật như Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới, Đường Tăng... Tuy nhiên phía sau màn ảnh, nhiều người thầm lặng góp công sức để làm nên tác phẩm thần kỳ này. Chương trình Trump Card của đài Chiết Giang (Trung Quốc) mới đây tri ân những người ít được biết đến như diễn viên lồng tiếng, nhà quay phim... Trong số đó có Thôi Minh Vỹ - chỉ đạo võ thuật kiêm diễn viên đóng thế của tác phẩm.

Thôi Minh Vỹ sinh năm 1954, học võ từ năm 10 tuổi. Trước khi vào đoàn Tây du ký, ông làm nghề lái xe, không biết gì về phim ảnh. Thôi Minh Vỹ không có nhiều cảnh phim song luôn phải túc trực ở trường quay vì nhu cầu diễn viên đóng thế phát sinh bất kỳ lúc nào. Thôi Minh Vỹ không nề hà cảnh bị giết, phải hóa trang xấu xí. Ông kể phân đoạn ở Long cung, không ai chịu hóa trang thành rùa, ông chủ động đề nghị đảm nhiệm vai này.

Sau ba tháng "vất vưởng" trên trường quay, Thôi Minh Vỹ được đạo diễn Dương Khiết mời làm chỉ đạo võ thuật, do một người làm công việc này rời bỏ đoàn vì mâu thuẫn. Từ đó, ông theo đoàn suốt ba năm, vừa thiết kế võ thuật, vừa đóng thế.

Cả đoàn phim chỉ có một máy quay. Mọi cảnh hành động đều phụ thuộc vào một chiếc giá đỡ có ba chân cùng sức lực của con người. Sau này, đoàn phim nghĩ ra cách lấy da bò quấn vào người diễn viên, sau đó đục lỗ trên da bò, luồn dây thép vào lỗ để thực hiện cảnh bay. Chưa qua thử nghiệm, các nhân viên trường quay quấn da bò lên mình "Ngộ Không", kéo lên được khoảng hai mét, dây thép đứt khiến "Ngộ Không" rơi xuống. Lục Tiểu Linh Đồng sợ hãi, nói với Thôi Minh Vỹ: "Anh bay hộ tôi cảnh này". Đó là một trong những lần Thôi Minh Vỹ đóng thế cho Lục Tiểu Linh Đồng.

"Những cảnh khó, vất vả và nguy hiểm, nếu diễn viên không làm được thì chúng tôi đảm nhận", Thôi Minh Vỹ nói. Đoạn Đường Tăng thu phục Sa hòa thượng có cảnh cần dùng thuốc nổ phá tung một ụ đất. Ông đặt thuốc nổ trên ụ đất, sau đó chạy xa vài chục mét để tránh nổ. Tuy nhiên ấn vài lần điều khiển, thuốc nổ không phát huy tác dụng. Thôi Minh Vỹ là người chạy lại ụ đất để kiểm tra.

"Tôi cắn răng chạy lên, lúc đó trong đầu không nghĩ đến dùng vật gì khều thuốc nổ mà trực tiếp cầm lên. Xem xét một lúc mới phát hiện do thuốc nổ đặt bên bờ sông nên bị ẩm. Đến bây giờ nghĩ lại chuyện này, tôi vẫn thấy sợ", ông nói.

Mỗi vùng Thôi Minh Vỹ đi qua đều để lại ấn tượng khó quên với ông, từ biển cả tới núi đồi, từ rừng sâu tới sa mạc. Ông kể suýt mất mạng khi đóng thế cảnh lao vào thác Hoàng Quả Thụ (tỉnh Quý Châu, Trung Quốc) vào tháng 12 giá buốt. Dòng nước xiết mạnh dữ dội, ông nghĩ trong đầu "phen này là hết". May mắn sau đó Thôi Minh Vỹ bình tâm, nhớ lại một chiêu thức trong võ thuật, dồn hết sức tự cứu mình.

"Lớp lông khỉ trên người tôi ướt sũng. Giày, tất thì bị dòng nước cuốn đi. Mọi người trong đoàn chạy ùa tới, hỏi tôi sao vừa rồi không thấy bóng dáng đâu. Tôi kể lại sự việc, có người đưa rượu trắng bảo tôi uống làm ấm cơ thể", diễn viên hồi tưởng.

Thôi Minh Vỹ kể thêm khi đóng tiểu yêu - thuộc hạ của Hồng Hài Nhi, do cộng sự bất cẩn, ông bị cháy một phần da ở cánh tay. Nhưng ông nói việc đó không đáng kể bởi có diễn viên còn thê thảm hơn, bị cháy một vùng lớn vì mắc kẹt trong đám cháy, hay từng có người hôn mê khi đóng cảnh khói bao trùm trong phần Đại náo thiên cung, may mắn giữ được tính mạng sau khi cấp cứu ở bệnh viện.

Sau khi rời đoàn phim, Thôi Minh Vỹ về quê nhà ở Hàng Châu sinh sống, thi thoảng làm diễn viên đóng thế. Hiện ở tuổi lục tuần, ông không đóng phim nữa nhưng giữ thói quen luyện võ hàng ngày. Ông thường được mời làm trọng tài trong các giải đấu chuyên nghiệp.

Thôi Minh Vỹ còn dạy võ miễn phí cho cả trẻ em và người lớn. Các học trò của ông có người làm giáo viên trường thể dục thể thao, có người trở thành diễn viên. Lớp học hiện tại của ông có khoảng 20 người.

Nhớ về ba năm theo đoàn Tây du ký, Thôi Minh Vỹ cho biết ông vẫn rùng mình vì những lần vào sinh ra tử. "Nhưng đó là những nét bút rực rỡ trong cuộc đời tôi", Thôi Minh Vỹ nói.