Trước đó, từ 6h sáng cùng ngày, Lễ bàn giao Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh - Hà Đông đã được thực hiện giữa Bộ GTVT (chủ quản dự án) và UBND Tp Hà Nội (đơn vị tiếp nhận) trước sự chứng kiến của Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng, Phó thủ tướng Lê Văn Thành, Đại sứ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam; đại diện các bộ, ngành và các cơ quan, đơn vị liên quan.

Theo ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ GTVT, trong số 8 tuyến đường sắt đô thị xuyên tâm và vành đai kết nối đô thị trung tâm Hà Nội với các đô thị vệ tinh được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh - Hà Đông được Chính phủ, Bộ GTVT lựa chọn thí điểm đầu tư sớm nhằm giải quyết tình trạng giao thông gia tăng nhanh chóng tại khu vực phía Tây của Hà Nội; đồng thời góp phần tạo động lực phát triển kinh tế, xã hội của toàn thành phố.

Với sự hỗ trợ, giúp đỡ của Chính phủ 2 nước Trung Quốc và Việt Nam, Bộ GTVT đã triển khai Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh - Hà Đông sử dụng vốn vay ưu đãi của Trung Quốc. Dự án được Bộ GTVT phê duyệt tháng 10/2008, thực hiện theo hình thức EPC được ký kết vào tháng 8/2010 do Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc thực hiện. Dự án khởi công tháng 10/2011 và cơ bản hoàn thành phần xây dựng, lắp đặt thiết bị vào tháng 11/2018.

Từ tháng 12/2018, thực hiện căn chỉnh đồng bộ, vận hành thử kỹ thuật và vận hành thử nghiệm, hoàn thành chạy thử liên động toàn hệ thống vào cuối tháng 12/2020.

“Đến nay, Bộ GTVT đã nghiệm thu hoàn thành Dự án đảm bảo tuân thủ đúng quy định và Hội đồng kiểm tra nhà nước đã chấp thuận kết quả nghiệm thu đủ điều kiện bàn giao dự án đưa vào khai thác”, ông Đông cho biết.

Để đảm bảo việc vận hành khai thác dự án an toàn, hiệu quả, Bộ GTVT sẽ tiếp tục yêu cầu Ban Quản lý dự án Đường sắt tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo Tổng thầu EPC phối hợp với Công ty Metro Hà Nội khẩn trương hoàn thiện các công việc còn lại và thực hiện công tác bảo hành, bảo trì dự án theo quy định.

“Bộ GTVT sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với UBND Tp Hà Nội trong giai đoạn vận hành khai thác tại Dự án Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông cũng như công tác triển khai các dự án đường sắt đô thị khác trên địa bàn”, ông Đông phát biểu.

Ông Dương Đức Tuấn, PhócChủ tịch UBND Tp Hà Nội cho biết là Công ty TNHH MTV Đường sắt Hà Nội (Metro Hà Nội) đã chuẩn bị đủ nhân lực, năng lực để quản lý vận hành hệ thống; Sở GTVT Hà Nội đã chuẩn bị đủ năng lực quản lý.

Bên cạnh đó, việc kết nối giao thông tới các ga của tuyến đường sắt đã được chuẩn bị. UBND Tp Hà Nội đã xây dựng kế hoạch trước, trong và sau khi tiếp nhận bàn giao để khai thác vận hành ngay theo 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1 (6 tháng đầu, trong đó có 15 ngày đầu chở khách miễn phí), Metro Hà Nội sẽ mở tuyến vào lúc 5h30, thời gian đóng tuyến 22h00; giãn cách 10-15 phút/lượt; vận hành 4 -6 đoàn tàu;

Giai đoạn 2 (6 tháng tiếp theo), Metro Hà Nội sẽ mở tuyến lúc 5h30, thời gian đóng tuyến 22h30; giãn cách giờ cao điểm 6 phút/lượt, giờ bình thường 10 phút/ lượt; vận hành 9 đoàn tàu.

Thay mặt UBND Thành phố Hà Nội, tôi đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Ban quản lý đường sắt - Bộ GTVT, Tổng thầu EPC (Công ty Hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc), các Sở, ngành Thành phố, các địa phương nơi tuyến đường sắt đi qua, các đơn vị thi công, các cán bộ, kỹ sư, người lao động,… đã vượt qua nhiều khó khăn, lao động tích cực để công trình hoàn thành, đủ điều kiện đi vào hoạt động.

“Để có được kết quả như ngày hôm nay, chúng ta đã phải đi qua chặng đường dài với nhiều khó khăn, nhưng qua đó chúng ta có được nhiều bài học kinh nghiệm quí báu cho việc đầu tư, chuẩn bị vận hành các tuyến đường sắt đô thị đã và đang triển khai ở Hà Nội trong thời gian tới”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Ngoài các quan khách tham dự buổi lễ, ngay từ 7h sáng, hàng trăm người dân Hà Nội đã tập trung tại ga Cát Linh và 11 ga hành khách khác dọc tuyến để chờ đợi đi tuyến tàu kế tiếp vào lúc 9h sáng.

Ông Trần Hải, 81 tuổi, sống tại quận Cầu Giấy đã bắt xe buýt đến ga Cát Linh từ rất sớm cho biết, ông và gia đình rất mong đợi được trải nghiệm tuyến đường sắt đô thị đầu tiên tại Việt Nam.

“Tôi đã đi tàu điện ngầm tại nhiều quốc gia và hôm nay rất hạnh phúc khi là trong những người đầu tiên tại Hà Nội được đi trên tuyến đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông”, ông Hải nói.

Dự án tuyến đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông là công trình đường sắt đô thị thí điểm đầu tiên được Bộ GTVT phê duyệt tại Quyết định số 3136/QĐ-BGTVT ngày 15/10/2008 (phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 513/QĐ-BGTVT ngày 23/2/2016), bằng nguồn vốn vay của Chính phủ Trung Quốc và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam.

Dự án có tổng chiều dài chính tuyến 13,05 km, toàn bộ đi trên cao (điểm đầu là ga Cát Linh, điểm cuối là ga Yên Nghĩa, có 12 nhà ga trên cao) và khu Depot tại Phú Lương - quận Hà Đông; mua sắm 13 đoàn tàu.

Dự án được thiết kế theo tiêu chuẩn đường sắt đôi, khổ 1435 mm; tốc độ tối đa 80km/h, tốc độ khai thác là 35km/h; thời gian chạy tàu từ Cát Linh đến Hà Đông (hoặc ngược lại) là 23,63 phút; khi đưa vào khai thác thương mại sẽ hoạt động liên tục từ 5h-23h hàng ngày.

Khung giờ cao điểm, các đoàn tàu chạy giãn cách với tần suất 6 phút có một đoàn tàu cập ga với sức chở tối đa 960 người/đoàn. Trong giờ bình thường tàu được khai thác 10 phút/chuyến. Lưu lượng vận chuyển tối đa đạt 1,02 triệu người/ngày.

Qua 2 lần điều chỉnh, tổng mức đầu tư Dự án là 18.001,5 tỷ đồng (tương đương 868,04 triệu USD), tăng 9.231,632 tỷ đồng (tương đương 315,18 triệu USD) so với tổng mức đầu tư được duyệt ban đầu, trong đó vốn vay của Trung Quốc là 13.867,1 tỷ đồng (tương đương 669,62 triệu USD và vốn đối ứng của Việt Nam là 4.134,399 tỷ đồng (tương đương 198,42 triệu USD.