Năm dự án gồm công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột ; Biên Hòa - Vũng Tàu (đều là giai đoạn 1), Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án đường Vành đai 3 TP.HCM.

Sơ bộ tổng mức đầu tư ba dự án giai đoạn 1  khoảng 84.463 tỷ đồng, Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 85.813 tỷ đồng, Dự án đường Vành đai 3 TP.HCM khoảng 75.378 tỷ đồng.

Đều nhất trí về sự cần thiết, song nhiều đại biểu còn băn khoăn về những vấn đề cụ thể như quy mô, phương án kỹ thuật, nhất là cân đối vốn cho các dự án trên, khi các dự án đều đầu tư công, cả ngân sách Trung ương và địa phương.

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh, bà Đào Hồng Lan cho rằng, việc đảm bảo cơ cấu nguồn đầu tư là khó khăn nhất hiện nay, khi phần lớn các dự án đều sử dụng cơ cấu vốn hỗn hợp (trung ương, địa phương). Để đảm bảo vốn, bà Lan đề nghị cho phép các tỉnh sử dụng các nguồn từ nguồn cải cách tiền lương, thể chế hoá trong Nghị quyết của Quốc hội để các địa phương có căn cứ thực hiện.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, không nên đặt vấn đề sử dụng nguồn cải cách tiền lương để lấy tiền làm các dự án cao tốc, vì đụng chạm tới Nghị quyết Trung ương về cải cách tiền lương.

Ông Vương Đình Huệ cho biết, khoản vượt thu ngân sách trung ương năm 2021 gần 22.000 tỷ đồng được quyết định để lại để cải cách tiền lương. Cải cách tiền lương khác điều chỉnh lương hàng tháng, đây là khoản chi thường xuyên hằng năm.

Nhiều địa phương nghĩ đủ tiền cải cách tiền lương là chỉ chi 1 năm thôi, không phải vậy. Sau Covid-19, dự trữ tài chính cũng tiêu một khoản rồi. Giờ hàng năm, muốn điều chỉnh tăng lương cho cán bộ công chức mà không được.

Nhấn mạnh thông tin trên, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Quốc hội đã có Nghị quyết, quy định tuyệt đối không dùng nguồn cải cách tiền lương cho việc khác với bất kỳ lý do gì. Phải dành nguồn này cho cải cách tiền lương.

Mặt khác, ông phân tích, “cải cách” không đơn thuần là điều chỉnh mức tiền lương cơ sở 7%, còn khoản chênh lệch, điều chỉnh bước, bậc, hệ số lương…, nên tổng tiền cần cho cải cách tiền lương tương đối lớn.

Ví dụ, địa phương cần 5.000 tỷ đồng cải cách tiền lương, thì cả nhiệm kỳ (5 năm) sẽ cần tới 25.000 tỷ đồng cho việc này. Chưa kể từng năm điều chỉnh tăng thêm nữa thì số tiền cần cho cải cách tiền lương còn tăng thêm nhiều.

Chúng ta đã hoãn việc cải cách tiền lương vài năm rồi, và 3 năm nay chưa điều chỉnh lương cho cán bộ công chức. Nên cần dành nguồn tiền này để cho cải cách tiền lương, không chi vào các việc khác, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

“Không dùng nguồn cải cách tiền lương để đầu tư cao tốc”, Chủ tịch Quốc hội quả quyết.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho biết thêm, lần này sẽ dành nguồn lực ưu tiên vốn cho thực hiện dự án đường vành đai 3 TP.HCM do tính cấp bách của dự án này. Theo đó, sẽ cơ bản bố trí đủ vốn để hoàn thành dự án này vào năm 2025. Quyết toán và đưa vào sử dụng từ năm 2016.

“Riêng dự án vành đai 3 sẽ được ưu tiên đặc biệt về vốn, tiến độ, phấn đấu hết 2025 hoàn thành”, ông Vương Đình Huệ phát biểu.

Còn dự án đường vành đai 4 và 3 dự án đường cao tốc mà Chính phủ trình, Chủ tịch Quốc hội cho biết đã thống nhất giãn tiến độ một năm. Lùi như vậy sẽ khả thi trong tổ chức thực hiện, không căng thẳng về vốn, và dành được vốn nhất định trong đầu tư công trung hạn kỳ này để bổ sung cho danh mục dự án, nhiệm vụ của một số địa phương thuộc gói kích thích kinh tế.

Chẳng hạn, dự án đường Hoà Bình - Sơn La cần 9.000 tỷ đồng nữa để hoàn thành, trước đây chỉ tính toán bố trí vốn được khoảng 4.000 tỷ đồng. Bây giờ nhờ cách cơ cấu lại nguồn lực thế này thì có thể dành một phần vốn cho đoạn tuyến này thì sẽ có thể kết nối xong đoạn Hà Nội đi Hoà Bình lên Sơn La, thì cả tuyến Tây Bắc được lợi.

“Giờ cơ chế đã có, cho hết thế rồi thì việc tổ chức thực hiện thế nào cho hiệu quả, rồi tổ chức vận hành sau khi đưa vào khai thác, sử dụng, thu phí, bảo trì, tổ chức giao thông… là vấn đề lớn, rất quan trọng”, Chủ tịch Quốc hội nói.