Kể từ khi Việt Nam ký kết nghị định thư xuất khẩu chuối tươi với Trung Quốc vào ngày 1/11/2022, hoạt động xuất khẩu chuối tươi Việt Nam sang thị trường tỷ dân đã liên tục khởi sắc.

Số liệu từ Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2024, nước này chi ra hơn 486 triệu USD nhập khẩu 957.000 tấn chuối. Đáng lưu ý, Trung Quốc tăng nhập khẩu chuối từ các thị trường Việt Nam, Ecuador, Lào, Mexico, Thái Lan nhưng giảm nhập khẩu từ Philippines và Campuchia.

Về con số cụ thể của từng thị trường, Việt Nam đang là quốc gia xuất khẩu chuối nhiều nhất, đạt 420.000 tấn, tăng 18,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng chuối Việt Nam xuất khẩu vào Trung Quốc cao gần gấp đôi so với nước đứng thứ hai là Philippines (222.000 tấn) và vượt xa các nguồn cung khác như Ecuador (123.000 tấn), Campuchia (131.000 tấn), Lào (49.000 tấn), Mexico (7.000 tấn),…

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) từ đầu năm 2024 đến nay, Việt Nam vượt qua Philippines trở thành quốc gia xuất khẩu chuối lớn nhất vào Trung Quốc. Nguyên nhân do chuối Philippines đối diện với tình trạng bệnh héo rũ Panama, khiến sản lượng giảm, giá tăng.

Trong khi đó, chuối Việt Nam có chất lượng tốt hơn, giá thành rẻ hơn, lại được lợi về vận chuyển nhờ đường biên giới sát Trung Quốc.

Không chỉ so với Philippines, mà nếu so với quốc gia đứng thứ ba là Ecuador, chuối Việt Nam mất 2 ngày để có mặt tại các chợ đầu mối Trung Quốc. Còn với Ecuador, vì căng thẳng Biển Đỏ, thời gian giao hàng có thể tăng thêm 2 tuần so với trước đây.

Ông Nguyên nói thêm rằng tại Trung Quốc, chuối nằm trong nhóm 10 trái cây được người tiêu dùng Trung Quốc tiêu thụ mạnh.

Trong năm 2023, nếu tính về lượng, chuối là loại trái cây nhập khẩu nhiều nhất của Trung Quốc, đạt 1,77 triệu tấn, đứng trên sầu riêng (1,43 triệu tấn), dừa (1,18 triệu tấn)… Còn tính về kim ngạch, chuối đứng thứ 4 với trị giá 1,08 tỷ USD, sau sầu riêng tươi (6,72 tỷ USD), anh đào (2,65 tỷ USD) và sầu riêng đông lạnh (hơn 1 tỷ USD).

Về phía Việt Nam, số liệu từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam cũng cho thấy, 6 tháng đầu năm 2024, chuối nằm trong nhóm 3 mặt hàng trái cây xuất khẩu có giá trị cao nhất (sau sầu riêng, thanh long) khi đạt 220 triệu USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm 2023.

Theo dự báo, giá trị xuất khẩu chuối Việt Nam năm nay có thể đạt gần 400 triệu USD, tăng 20% so với năm 2023. Tuy nhiên để giữ vững vị trí xuất khẩu chuối số 1 tại thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần kiểm soát chặt chẽ vùng trồng, duy trì ổn định chất lượng, mẫu mã, đặc biệt không để lây lan bệnh Panama trên diện rộng.