Lội ngược dòng trở về cuộc sống bình thường

Tại buổi họp lớp đồng niên năm nay, ông N.V.A., 61 tuổi, hiện đang sống tại Bắc Giang khiến ai ai cũng ngạc nhiên. Bởi ông A. lần này rất khỏe mạnh và vui tươi, không còn dáng vẻ tiều tụy, buồn rầu như lần họp lớp 2 năm trước, khi phát hiện căn bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.

Ông A. cho biết, lúc mới hay tin mình bị ung thư phổi giai đoạn cuối, ông hoảng loạn và suy sụp. Sau đó, ông đã trấn tĩnh lại và tự nhủ bản thân không được đầu hàng. Suốt 2 năm, ông kiên trì chiến đấu với bệnh ung thư, với hỗ trợ hết mình của các bác sĩ, và sự động viên của gia đình, bè bạn.

Tại Bệnh viện K, ông A. ban đầu được chỉ định truyền hóa chất. Bà N.T.K, 57 tuổi, vợ ông A. lúc đó xúc động bộc bạch: “Có những lúc tôi nghĩ rằng chồng tôi không qua khỏi, tôi rất lo lắng mà không dám nói ra”.

Một thời gian sau, bệnh di căn đến thận. Lúc này, bác sĩ quyết định cho ông A. sử dụng thuốc miễn dịch. Sau 3 lần truyền thuốc, sức khỏe của ông bắt đầu thay đổi.

“Kể từ khi điều trị thuốc mới, sức khỏe tôi chuyển biến tích cực. Tôi ăn uống rất tốt, ăn được, ngủ được. Cái tôi sung sướng nhất là không còn những trận đau, những cơn đau như ngày xưa. Tôi đã từng nghĩ cuộc sống của mình từ đây chỉ có thể đi xuống. Nhưng nhờ đáp ứng tốt, tôi đã có thể quay trở lại với cuộc sống bình thường”, ông A. cười thật tươi khi nhớ lại những ngày đó.  

Trước đây ông A. là giáo viên. Giờ đây dù đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn thích tham gia các hoạt động của làng xã và hiện là Phó Chủ tịch Hội khuyến học của xã, thành viên Tổ Giám sát xây dựng của thôn.

“Sau một thời gian điều trị bằng thuốc miễn dịch, tôi thấy mình như đã lội ngược dòng trở lại cuộc sống, còn có thể giúp ích cho đời” - ông A. chia sẻ.

Hành trình của ông A. trở thành câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều bệnh nhân ung thư khác, đặc biệt là những người không may chẩn đoán bệnh ở giai đoạn muộn.

Thuốc tiên tiến điều trị ung thư – bệnh nhân có dễ tiếp cận?

Miễn dịch ung thư là phương pháp điều trị khác biệt so với các phương pháp trước đó, sử dụng các khả năng tự nhiên của hệ thống miễn dịch để chống lại tế bào ung thư. Việt Nam đã bắt đầu ứng dụng phương pháp điều trị tiên tiến này từ năm 2017, MSD là công ty đầu tiên giới thiệu liệu pháp này ở Việt Nam vào thời điểm đó. Đây đang là một hướng đi mới của nhiều nhà nghiên cứu khoa học trên thế giới trong cuộc chiến với bệnh ung thư. Bước đầu, phương pháp này đã đem lại những tín hiệu tích cực cho người bệnh ung thư như ông A.

Tuy nhiên, không phải bệnh nhân ung thư nào cũng may mắn được tiếp cận liệu pháp điều trị tiên tiến kịp thời, một trong những lý do là lo ngại gánh nặng tài chính. Lý do vì hầu hết các thuốc mới này chưa được Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả.

Thực tế tại Việt Nam, quá trình phê duyệt thuốc mới từ lúc đăng ký lưu hành đến khi bệnh nhân được tiếp cận rộng rãi thông qua Quỹ BHYT chi trả tương đối chậm, mất khoảng 8-10 năm. Danh mục thuốc được Quỹ BHYT chi trả được cập nhật lần gần đây nhất là vào năm 2019.

Hai liệu pháp ung thư tiên tiến nhất hiện nay giúp bệnh nhân mắc một số loại ung thư có cơ hội kéo dài sự sống là điều trị nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch. Trong đó, điều trị nhắm trúng đích đã được phê duyệt vào danh mục thuốc được Quỹ BHYT chi trả cho các bệnh nhân phù hợp. Nhưng liệu pháp miễn dịch, dù đã được giới thiệu tại Việt Nam hơn 5 năm nay, vẫn chưa được xem xét phê duyệt vào Danh mục thuốc được chi trả này.

Do vậy, những bệnh nhân ung thư không phù hợp để điều trị nhắm trúng đích nhưng cũng gặp khó khăn khi tiếp cận với các thuốc điều trị miễn dịch thông qua kênh BHYT chi trả.

TS. BS Nguyễn Thị Thái Hòa, Trưởng khoa Nội 2, Bệnh viên K cho biết, mỗi năm tại Bệnh viện K chỉ có khoảng 5% bệnh nhân ung thư chữa trị theo liệu pháp miễn dịch, chủ yếu do giá thành cao. Theo bác sĩ Hòa, để tạo điều kiện cho bệnh nhân tiếp cận liệu pháp này, Bảo hiểm Y tế nên chi trả một phần chi phí liệu pháp miễn dịch cho các đối tượng đủ điều kiện điều trị bằng liệu pháp miễn dịch.

Việc sớm xem xét đưa thuốc mới vào danh mục BHYT chi trả và rút ngắn thời gian phê duyệt sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc tăng hiệu quả điều trị và giảm gánh nặng tài chính cho bệnh nhân, đảm bảo cho mọi người được tiếp cận thuốc một cách công bằng và bền vững.

Theo đó, danh sách thuốc được Quỹ BHYT chi trả cần xem xét và phê duyệt thường xuyên hơn, chẳng hạn như hàng năm, giống như nhiều nước trên thế giới. Danh mục thuốc được chi trả cần đáp ứng được nhu cầu ngày một tăng về điều trị trong khả năng chi trả của Quỹ BHYT.

Bên cạnh đó, để tăng ngân sách cho chăm sóc sức khỏe, giảm tỉ lệ chi tiền túi của người dân, việc chuyển đổi mô hình tài chính y tế là cần thiết. Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, có thể áp dụng mô hình Bảo hiểm y tế bổ sung, giúp thu hẹp khoảng cách giữa bảo hiểm y tế cơ bản và bảo hiểm thương mại, giảm tỉ lệ tự chi trả của bệnh nhân, giúp cải thiện khả năng tiếp cận các loại thuốc và phương pháp điều trị tiên tiến với mức phí bảo hiểm hợp lý.