Năm 2025 là năm thứ tư liên tiếp Chương trình Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam - VBW10 trong các ngành kinh tế trọng điểm được Viet Research và Báo tài chính - Đầu tư (Bộ tài chính) nghiên cứu và công bố. Đây là chương trình thường niên nhằm tìm kiếm và tôn vinh những doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt nhất trong các ngành, các doanh nghiệp tuyển dụng hàng đầu Việt Nam, những thành tố quan trọng tạo cơ hội việc làm, góp phần chung vào sự phát triển bền vững của đất nước và nền kinh tế trong giai đoạn mới.

Những doanh nghiệp xuất sắc góp mặt trong VBW10 đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và nâng cao chất lượng thị trường lao động quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt trong việc thúc đẩy trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững, tạo ra giá trị lâu dài cho các cổ đông, người lao động, nền kinh tế và xã hội.

Danh sách đầy đủ Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Nông nghiệp công nghệ cao và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://vbw10.vn/.

Thị trường lao động ngành Nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam: Chuyển mình giữa cơ hội và thách thức

Trong bức tranh kinh tế Việt Nam những năm gần đây, nông nghiệp không còn chỉ là “trụ đỡ” mà đang dần trở thành “động lực tăng trưởng mới” - nhờ làn sóng hiện đại hóa và ứng dụng công nghệ cao trên quy mô ngày càng rộng. Việc chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang mô hình nông nghiệp thông minh, chính xác và bền vững đã thổi luồng sinh khí mới vào khu vực nông thôn, mở ra cơ hội nghề nghiệp và thay đổi cách người Việt làm nông.

1. Sức bật của nông nghiệp hiện đại

Dù chịu nhiều biến động, ngành Nông - Lâm - Thủy sản Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định: năm 2023 tăng 3,83%, năm 2024 đạt 3,27%, và nửa đầu 2025 đã phục hồi lên 3,84%. Điều này cho thấy nền nông nghiệp Việt Nam vẫn vững vàng, đóng góp lớn cho GDP, an sinh xã hội và an ninh lương thực.

Đằng sau sự ổn định ấy là sự nổi lên mạnh mẽ của nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) – với các mô hình canh tác ứng dụng IoT, AI, tự động hóa, chuỗi quản lý dữ liệu và tiêu chuẩn quốc tế. Tính đến 2023, cả nước có 6 khu, 18 vùng NNCNC, gần 2.000 hợp tác xã và 290 doanh nghiệp công nghệ cao, diện tích canh tác ứng dụng công nghệ năm 2024 đạt 200.000 ha, tăng 20% so với 2023.

Sự phát triển này không chỉ tạo ra giá trị sản xuất mới, mà còn mở ra phân khúc việc làm mới trong nông nghiệp Việt Nam – nhóm lao động biết công nghệ, hiểu dữ liệu và có tư duy quản trị chuỗi.

2. Lao động nông nghiệp: chuyển dịch nhanh, cấu trúc thay đổi

Trong giai đoạn 2015-2023, nông nghiệp vẫn duy trì hơn 18 triệu việc làm ổn định mỗi năm, chiếm phần quan trọng trong tổng lực lượng lao động quốc gia. Tuy nhiên, dòng chảy lao động đang thay đổi nhanh chóng.

Tính đến năm 2025, tổng số người có việc làm của cả nước đạt 51,9 triệu người, trong đó lao động nông thôn còn khoảng 32 triệu người - giảm gần 250 nghìn so với năm 2023. Ngược lại, lao động thành thị tăng lên gần 20 triệu người. Trung bình mỗi năm, 142 nghìn lao động rời khỏi khu vực nông nghiệp, khiến tỷ trọng lao động ngành này giảm còn khoảng 37% tổng lực lượng lao động cả nước.

Không chỉ giảm về lượng, cơ cấu lao động nông nghiệp cũng đang già hóa nhanh chóng. Tại nhiều địa phương, nông dân ở độ tuổi 40–60 chiếm đa số, trong khi lớp trẻ ít mặn mà quay lại ruộng đồng. Đây là nghịch lý khi nông nghiệp đang bước vào kỷ nguyên số nhưng lại thiếu vắng lớp lao động năng động, có tri thức để tiếp nhận công nghệ mới.

3. Thách thức nhân lực - điểm nghẽn lớn nhất của nông nghiệp công nghệ cao

Sự phát triển nhanh của công nghệ trong nông nghiệp đang làm lộ rõ những rào cản sâu sắc về nhân lực - từ quy mô, chất lượng đến kỹ năng và khả năng thích ứng. Dù nông nghiệp công nghệ cao đang mở ra cơ hội tăng năng suất và thu nhập, song nguồn lao động hiện nay vẫn “vừa thiếu, vừa yếu”, chưa theo kịp tốc độ chuyển đổi của ngành. Nghiên cứu và khảo sát của Viet Research đối với các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Nông nghiệp công nghệ cao chỉ ra 4 nhóm thách thức lớn đối với nguồn nhân lực.

Thiếu hụt lao động chất lượng cao hiện đang là thách thức lớn nhất. Nông nghiệp công nghệ cao đòi hỏi đội ngũ vừa am hiểu nông học, vừa thành thạo công nghệ - từ vận hành nhà kính, hệ thống tưới tự động đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu. Tuy nhiên, phần lớn lao động nông thôn vẫn làm việc dựa vào kinh nghiệm; trong khi đó, kỹ sư trẻ và lao động có trình độ lại ít mặn mà gắn bó với nông nghiệp vì thu nhập chưa hấp dẫn.

Một khảo sát năm 2025 cho thấy 25% doanh nghiệp NNCNC đánh giá thiếu hụt nhân lực chất lượng cao là rào cản lớn thứ hai, chỉ sau biến đổi khí hậu. Hiện nay, chỉ khoảng 6,1% lao động nông nghiệp có bằng cấp, chứng chỉ, tăng nhẹ so với mức 4,1% của năm 2015 – một con số quá nhỏ so với tốc độ phát triển của công nghệ. Số sinh viên theo học các ngành Nông nghiệp cũng giảm hơn 30% trong vòng một thập kỷ, khiến nguồn nhân lực trẻ có trình độ ngày càng hiếm.

Trước bài toán thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, nhiều doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đã chủ động tìm hướng đột phá trong quản trị nhân tài.

GreenFeed áp dụng mô hình 4B (BUILD - BUY - BORROW - BRIDGE), vừa đào tạo nhân sự nội bộ, vừa thu hút chuyên gia bên ngoài, tận dụng nguồn lực “gig economy” và nâng cấp nhóm nhân lực còn yếu. Song song, doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý sản xuất và đào tạo, giúp nhân viên nhanh chóng thích ứng với công nghệ mới.

De Heus lại tập trung “ươm mầm” nhân lực trẻ thông qua chương trình Empower Youth4Food, đưa sinh viên và lao động trẻ đến trải nghiệm thực tế tại các trang trại và nhà máy công nghệ cao, từ đó tạo nguồn cung nhân lực mới cho ngành.

VinaSeed phát triển đội ngũ chuyên môn sâu với 80% nhân viên trình độ đại học và sau đại học, đồng thời hợp tác với đối tác Nhật Bản để chuyển giao công nghệ canh tác bền vững, giúp nâng cao kỹ năng và hiệu quả cho người lao động.

Nhìn chung, các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam đang chuyển trọng tâm đầu tư từ “công nghệ sản xuất” sang “công nghệ con người” - chú trọng đào tạo, phát triển kỹ năng và thu hút lao động trẻ có tri thức. Đây chính là bước đi chiến lược giúp ngành Nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam không chỉ vượt qua bài toán thiếu hụt nhân lực, mà còn tạo dựng một thế hệ lao động mới - am hiểu kỹ thuật, sáng tạo và đủ năng lực làm chủ công nghệ, hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại và bền vững hơn.

4. Xu hướng công nghệ và yêu cầu kỹ năng mới trong nông nghiệp hiện đại

Trong làn sóng chuyển đổi mạnh mẽ của nông nghiệp Việt Nam, tự động hóa, chuyển đổi số và phát triển bền vững đang trở thành ba trụ cột chính định hình thị trường lao động trong giai đoạn tới. Công nghệ không chỉ giúp nâng cao năng suất, mà còn tái định nghĩa vai trò của người lao động - từ “người làm nông” trở thành “người điều hành công nghệ trên cánh đồng”.

Thị trường lao động ngành Nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam đang chịu tác động đa chiều của cả khó khăn và cơ hội. Ngành vẫn đang thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực chất lượng cao và dần mất sức hút với giới trẻ do thu nhập chưa tương xứng, công việc vất vả và rủi ro cao. Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 lại mở ra làn sóng nghề nghiệp mới, từ kỹ sư vận hành robot nông nghiệp, chuyên viên phân tích dữ liệu đến nhà quản lý chuỗi cung ứng thông minh. Trong bối cảnh đó, thách thức lớn nhất không còn là “thiếu người làm”, mà là “thiếu người làm giỏi” - những lao động có thể kết hợp giữa tay nghề nông nghiệp truyền thống và tư duy công nghệ hiện đại, vừa hiểu đất, hiểu cây, vừa làm chủ thiết bị, phần mềm và dữ liệu. Việc thu hẹp khoảng cách kỹ năng này sẽ là yếu tố then chốt để biến nguồn nhân lực từ “điểm nghẽn” thành động lực phát triển mới, giúp nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam bứt phá theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững hơn.

Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam ngành Nông nghiệp công nghệ cao sẽ diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt 2025 - Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững, dự kiến tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vbw10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.