Các doanh nghiệp của VASEP cũng cho biết lãi suất vay hiện vẫn khá cao. Mặc dù một số ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay (theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN, Quyết định 420/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước) nhưng việc thực hiện chưa đồng đều tại các ngân hàng và tại cùng ngân hàng song chính sách ở mỗi địa phương cũng khác nhau.
Thêm vào đó, mức giảm lãi suất chỉ áp dụng đối với các khoản vay mới, các khoản vay cũ không được áp dụng. Ngoài ra, các doanh nghiệp lại bị “gánh” nhiều loại chi phí, như phí chuyển tiền trong và ngoài nước, phí xử lý bộ chứng từ, phí báo có tiền về, phí điều vốn, phí L/C, phí chiết khấu, phí quản lý tài khoản, phí nhắn tin, phí hồ sơ xuất khẩu, phí giao dịch, phí điện, phí gởi hồ sơ, phí báo có... tại ngân hàng.
Bên cạnh đó, chính sách cho phép doanh nghiệp được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản nợ bị ảnh hưởng do dịch COVID-19 (theo công văn 117/NHNN-TD ngày 24/2 và Thông tư 01/2020/TT-NHNN) được thực hiện thiếu đồng đều tại các địa phương, tổ chức tín dụng và ngân hàng. Cụ thể, một số ngân hàng đã hạ lãi suất vay cho doanh nghiệp (như Vietcombank) nhưng một số ngân hàng vẫn chưa thực hiện vì phải chờ chỉ đạo chính từ hội sở (như BIDV, Vietinbank) và chính sách này chỉ đang áp dụng đối với khoản vay VNĐ mà không áp dụng cho các khoản vay bằng USD.
Chưa hết, một số doanh nghiệp trước đó gặp khó khăn về vốn và chậm khả năng thanh toán các khoản vay với ngân hàng bị chuyển sang nhóm nợ 2 (nợ bị quá hạn thanh toán trước 30 ngày) sẽ không được áp dụng các chính sách về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay… đối với các khoản nợ bị ảnh hưởng do COVID-19. Các doanh nghiệp thuộc nhóm nợ 2 cũng không được áp dụng các chính sách về miễn giảm thanh toán, giảm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ và vay mới theo gói hỗ trợ tín dụng.
Thực trạng trên không chỉ xảy ra với nhóm doanh nghiệp ngành thủy sản mà đây cũng là khó khăn phổ biến của nhóm các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME).
Ông Nguyễn Đình Tùng cho biết các đối tác ngân hàng của công ty là Vietcombank, BIDV, Agribank. Công ty đã liên hệ với các ngân hàng tìm hiểu thông tin về các gói hỗ trợ (như giảm lãi vay, gia hạn thời gian vay) nhưng chưa nhận phản hổi chính thức và mức lãi vay vẫn duy trì như trước (bình quân 7%/năm) cũng như những khoản vay đến hạn vẫn phải thực hiện đầy đủ.
Bà Hoàng Thị Hiên, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thực phẩm Safe Green cho biết thời điểm tháng Ba công ty vừa đáo hạn một gói tín dụng với lãi suất 9% song không được nhận bất kỳ hỗ trợ nào từ phía ngân hàng. Sau đó, công ty đã đáo hạn vay 6 tháng gói tín dụng 4 tỷ đồng với lãi suất 9,3%/năm. Sang đến tháng Tư, ngân hàng thông báo gói ưu đãi tín dụng cho những doanh nghiệp nhận nợ mới từ tháng Tư đến tháng Chín với lãi suất 8,5%/năm.
“Như vậy, các khoản vay của chúng tôi hoàn toàn nằm ngoài chính sách ưu đãi tín dụng của ngân hàng. Bởi theo quy định của ngân hàng nếu công ty trả nợ trước hạn để nhận gói tín dụng mới sẽ bị phạt, mà số tiền phạt có khi còn cao hơn cả mức lãi suất ưu đãi,” bà Hiên nói.
Tìm cách khơi nguồn vốn cho doanh nghiệp
Trước những khó khăn của doanh nghiệp về vấn đề tài chính do đại dịch COVID, các hiệp hội đại diện cho tiếng nói của doanh nghiệp cũng lên tiếng đề xuất các giải pháp chính sách với các cơ quan chức năng.
Cụ thể, đại diện Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam kiến nghị ngành ngân hàng cần linh hoạt về thủ tục để doanh nghiệp có thể tiếp cận nguồn vốn, vực dậy sản xuất, kinh doanh. Và, việc giữ nhóm nợ là rất quan trọng với doanh nghiệp trong giai đoạn này, do đó các ngân hàng cần thực hiện sát các Chỉ thị của Chính phủ, Thông tư của Ngân hàng Nhà nước nhằm đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp.
Tại Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng triệt để tiết giảm chi phí hoạt động để có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất các khoản vay hiện hữu và các khoản vay mới, hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn.
Dự thảo cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thực hiện các giải pháp tiền tệ, tín dụng theo tinh thần Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/3-Triển khai mạnh mẽ các giải pháp cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi vay và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng gặp khó khăn bởi dịch, tăng cường triển khai các chương trình tín dụng, sản phẩm cho vay ưu đãi để người dân, doanh nghiệp phục hổi, duy trì sản xuất, trong đó đặc biệt chú trọng cho vay đối với doanh nghiệp quy mô nhỏ và siêu nhỏ./.