Hôm nay, 21/11, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang và các bị cáo khác trong vụ thiếu trách nhiệm gây thất thoát hơn 3,8 triệu USD mua nguyên liệu thuốc để phòng, chống dịch cúm A (H5N1) xảy ra tại Bộ Y tế và Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long.

Liên quan đến hành vi "biển thủ" 3,8 triệu USD của nhóm bị cáo là cựu lãnh đạo Công ty dược Cửu Long, nội dung cáo trạng được công bố tại tòa thể hiện cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang được giao làm Trưởng ban chỉ đạo giải quyết những vấn đề liên quan thuốc Tamiflu, nguyên liệu và thuốc Oseltamivir.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, sau khi kiểm tra các vấn đề liên quan, ông Quang phát hiện Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long còn nợ nhà cung cấp hơn 3,8 triệu USD nhưng không chỉ đạo tiếp tục làm rõ. Bộ Tài chính tiếp tục có công văn đề nghị Bộ Y tế làm rõ nhưng ông Quang vẫn không làm hết chức trách, nhiệm vụ được giao, để cho công ty này biển thủ và sử dụng số tiền hơn 3,8 triệu USD.

Tại tòa, hai thuộc cấp của ông Quang gồm bị cáo Dương Huy Liệu và Nguyễn Nam Liên - cùng là cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế, đều thừa nhận đã không kiểm tra việc thanh toán hợp đồng để phát hiện số tiền 3,8 triệu USD bị phía công ty dược biển thủ.

Ông Dương Huy Liệu khai được Bộ Y tế phân công làm trưởng Ban quản lý thực hiện kế hoạch phòng chống dịch cúm A (H5N1), ông Liệu cũng có trách nhiệm đại diện Bộ Y tế ký hợp đồng và thanh quyết toán với các đơn vị tham gia kế hoạch sản xuất thuốc Oseltamivir. Ông Liệu thừa nhận, trong hợp đồng và phụ lục hợp đồng giữa Bộ Y tế và công ty dược có điều khoản yêu cầu đàm phán giá nguyên liệu với nhà cung cấp, nếu được giảm giá phải báo cáo để xem xét.

Tuy nhiên khi tham gia ký biên bản thanh lý hợp đồng, vị này đã không kiểm tra, đánh giá lại việc thực hiện điều khoản giảm giá nên không biết Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long đã được giảm giá mua nguyên liệu hơn 3,8 triệu USD.

Ông Liệu cho rằng, khi Ban quản lý dự án trình lên, thấy đầy đủ, nhất là có nội dung hai bên tiếp tục thực hiện công việc còn lại nên không nắm được hết và tin Ban quản lý đã làm đầy đủ nên không kiểm tra kỹ. Ông Liệu cũng thừa nhận "có trách nhiệm" khi không yêu cầu kiểm tra.

Ông Nguyễn Nam Liên khai, do không nhận được thông tin được giảm giá nên sơ suất không đưa vào biên bản khi thanh lý hợp đồng; không kiểm tra để phát hiện việc được giảm giá, không kiểm tra việc thanh toán hợp đồng, không yêu cầu phía công ty cung cấp chứng từ thanh toán mua nguyên liệu.

Ông Liên nhận một phần trách nhiệm vì đã sơ suất không làm rõ vấn đề công ty được giảm giá khi thanh lý hợp đồng.

Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết, thực hiện kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir phòng, chống dịch cúm A(H5N1) tại Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở thông báo giá thành sản xuất thuốc Oseltamivir của Bộ Tài chính, Bộ Y tế giao kế hoạch và đặt hàng Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long sản xuất thuốc Oseltamivir từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu theo hình thức ký và thực hiện các Hợp đồng kinh tế.

Theo quy định của pháp luật về quản lý giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước đặt hàng sản xuất bằng nguồn ngân sách Nhà nước, Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long phải chấp hành cơ chế quản lý giá và các mức giá do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định.

Quá trình thực hiện kế hoạch sản xuất thuốc, Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long được giảm giá mua nguyên liệu, nhưng với động cơ vụ lợi, Lương Văn Hóa đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn chỉ đạo Nguyễn Thanh Tòng và Nguyễn Văn Thanh Hải hạch toán trái nguyên tắc kế toán; chỉ đạo Ngô Hữu Hiếu Nghĩa lập thư giãn nợ để che giấu việc kiểm tra, thanh tra; đồng thời chỉ đạo Nguyễn Thanh Tòng, Nguyễn Văn Thanh Hải, Ngô Hữu Hiếu Nghĩa hợp thức hồ sơ thanh toán che giấu nhằm giữ lại số tiền giảm giá mua nguyên liệu 3.848.000 USD (tương đương hơn 61 tỷ đồng) để sử dụng, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.

Trong nhóm các bị cáo thuộc Bộ Y tế, ba bị cáo: Dương Huy Liệu, Nguyễn Nam Liên và Phạm Thị Minh Nga được giao nhiệm vụ ký kết, theo dõi việc thực hiện, thanh quyết toán hợp đồng sản xuất thuốc giữa Bộ Y tế và Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long. Viện Kiểm sát xác định, quá trình thực hiện hợp đồng và khi thanh lý hợp đồng, các bị cáo này đã không xem xét, kiểm tra việc thực hiện điều khoản đàm phán, giảm giá mua nguyên liệu được quy định trong hợp đồng (không kiểm tra chứng từ thanh toán mua nguyên liệu; không yêu cầu báo cáo việc thực hiện điều khoản đàm phán giảm giá).

Cáo trạng đánh giá, bị cáo Cao Minh Quang biết Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long chưa thanh toán số tiền 3.848.000 USD mua nguyên liệu nhưng không chỉ đạo tiếp tục kiểm tra, làm rõ. Sau đó, Bộ Tài chính có Công văn số 32/BTC-HCSN ngày 11/2/2009 đề nghị Bộ Y tế tiếp tục kiểm tra làm rõ bản chất số tiền Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long chậm trả nhà cung cấp nguyên liệu hay đã được giảm giá để có biện pháp thu hồi cho Nhà nước, tuy nhiên Cao Minh Quang không thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao, gây thiệt hại cho Nhà nước với số tiền 3.848.000 USD. Hành vi của bị cáo Cao Minh Quang đã phạm vào tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 5 ngày.