Sở Nội vụ tỉnh Lạng Sơn cho biết, tại Điều 60, Nghị định 170/2025/NĐ-CP, nguồn kinh phí chi trả trợ cấp thôi việc được bố trí trong dự toán chi hoạt động thường xuyên được cơ quan có thẩm quyền giao hàng năm.

Theo quy định, nguồn kinh phí chi trả trợ cấp thôi việc được bố trí trong dự toán chi hoạt động thường xuyên hằng năm. Tuy nhiên, định mức hiện hành chỉ 32 triệu đồng/biên chế, trong khi mức trợ cấp thực tế đối với người xin thôi việc tự nguyện dao động 200 - 300 triệu đồng và có thể lên tới 900 triệu đồng với những người công tác lâu năm.

Sự chênh lệch lớn giữa định mức và thực tế khiến các cơ quan, đơn vị gặp khó khăn trong cân đối nguồn chi. Sở Nội vụ Lạng Sơn cho biết nhiều hồ sơ xin thôi việc đang bị “tắc” vì không thể bố trí đủ kinh phí từ quỹ thường xuyên. Việc chi trả vượt trần ngân sách giao hàng năm là không khả thi, nhất là với những cơ quan có biên chế tinh giản mạnh hoặc đang trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính.

Trước phản ánh này, Bộ Nội vụ khẳng định quy định tại Điều 60 của Nghị định 170/2025/NĐ-CP vẫn giữ nguyên: nguồn chi trợ cấp thôi việc phải nằm trong dự toán chi thường xuyên. Trường hợp vượt quá khả năng cân đối, địa phương phải báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định phương án bổ sung nguồn lực. Cách tiếp cận này nhằm bảo đảm tính chủ động của địa phương trong quản lý biên chế và sử dụng ngân sách.

Song song với bài toán kinh phí, Lạng Sơn cũng đặt câu hỏi về nhu cầu ký hợp đồng lao động trong bối cảnh nhiều xã thiếu nhân lực sau tinh giản. Theo Sở Nội vụ tỉnh, nhiều vị trí như công nghệ thông tin, kế toán, địa chính, xây dựng đang thiếu hụt nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thường xuyên của UBND cấp xã. 

Theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 173/2025/NĐ-CP, người đứng đầu cơ quan sử dụng công chức được phép ký hợp đồng lao động để thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn hoặc hỗ trợ khi nguồn nhân lực hiện có không đáp ứng yêu cầu. Tuy vậy, Nghị định cũng quy định rõ ràng rằng các công việc mang tính quản lý nhà nước thường xuyên, liên tục không được thực hiện bằng hợp đồng, nhằm tránh tình trạng "hợp đồng hóa" biên chế và đảm bảo tính chuẩn mực của bộ máy công quyền.

Từ thực tiễn thiếu hụt nhân lực tại cấp xã, Lạng Sơn đặt câu hỏi về phạm vi được phép ký hợp đồng trong bối cảnh nhiều vị trí như công nghệ thông tin, địa chính, kế toán hay xây dựng đang bị bỏ trống. Đây đều là những vị trí trực tiếp phục vụ người dân và doanh nghiệp, có ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải quyết công việc hằng ngày.

Trước nhu cầu này, Bộ Nội vụ đã ban hành Công văn 7415/BNV-CCVC, yêu cầu các địa phương rà soát số lượng công chức còn thiếu và kịp thời bổ sung nhân sự. Bộ cũng hướng dẫn cách thức xử lý linh hoạt: căn cứ các quy định tại Nghị định 173/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã có thể ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ xác định thời hạn cho những nhiệm vụ chuyên môn cấp bách, miễn là không rơi vào nhóm công việc mang tính quản lý nhà nước cốt lõi.

Điều này đồng nghĩa các xã vẫn có thể tuyển nhân lực để đáp ứng nhu cầu chuyên môn trước mắt, nhất là trong giai đoạn chuyển đổi số và nâng chất lượng dịch vụ công. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng việc ký hợp đồng chỉ mang tính tạm thời.

Nút thắt lâu dài nằm ở bài toán biên chế và ngân sách. Khi mức trợ cấp thôi việc theo Nghị định 170/2025/NĐ-CP có thể lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi trường hợp, nếu không có kế hoạch nhân sự, tài chính bền vững, địa phương dễ rơi vào vòng luẩn quẩn: thiếu người, tuyển tạm, rồi lại phát sinh chi phí nghỉ việc lớn.

Ở góc độ quản lý, Bộ Nội vụ khẳng định tự chủ biên chế phải đi đôi với năng lực tự cân đối nguồn chi. Những trường hợp chi trả vượt dự toán cần được báo cáo cấp thẩm quyền để đảm bảo vừa tuân thủ quy định, vừa không gây xáo trộn ngân sách địa phương. Công văn 7415 một lần nữa nhấn mạnh yêu cầu này khi đề nghị Lạng Sơn căn cứ tình hình thực tế và các điều khoản của Nghị định 173 để tham mưu UBND tỉnh ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ cho các vị trí còn thiếu, đảm bảo bộ máy không bị gián đoạn.