Ngay ngáy lo xuất khẩu giảm

Chẳng đặng đừng, để ngăn chặn dịch bệnh Covid-19 lan rộng hơn, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã phải ra quyết định tạm dừng hoạt động 4 KCN trên địa bàn tỉnh, bao gồm Đình Trám, Quang Châu, Vân Trung và Song Khê - Nội Hoàng, bắt đầu từ 0 giờ ngày 18/5/2021.

“Chúng tôi chưa thể nói trước được, nhưng điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh, xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh”, ông Nguyễn Xuân Ngọc, Phó trưởng ban Ban Quản lý các KCN tỉnh Bắc Giang nói.

Bắc Giang hiện có 6 KCN, nhưng mới có 5 KCN đi vào hoạt động. Trong đó, 4 KCN trên là các KCN trọng điểm, còn KCN Hòa Phú mới đi vào hoạt động cách đây chưa lâu, chưa thu hút được nhiều dự án đầu tư.

Theo thông tin từ ông Nguyễn Xuân Ngọc, hầu hết các dự án quy mô lớn, như Foxconn, Luxshare, Goertek…, đều đặt trong 4 KCN phải tạm dừng hoạt động nói trên. Đây đều là các đối tác sản xuất lớn của Apple, với các sản phẩm như Airpods, MacBook, iPad và các linh kiện điện tử khác - những sản phẩm đều đang được xuất khẩu.

Năm ngoái, bất chấp tác động của đại dịch, Bắc Giang vẫn đạt kim ngạch xuất nhập khẩu tới 21,8 tỷ USD, tăng 50,9% so với năm 2019. Trong đó, xuất khẩu đạt 11,2 tỷ USD, riêng xuất khẩu đồ điện tử đạt trên 3,1 tỷ USD, thiết bị điện thoại hơn 2,95 tỷ USD, thiết bị điện, pin năng lượng mặt trời trên 2,26 tỷ USD…

Hai năm gần đây, Bắc Giang trở thành “tâm điểm” của làn sóng đầu tư mới, khi đã thu hút được hàng loạt tập đoàn công nghệ lớn về đầu tư, với những sản phẩm đình đám. Thậm chí, sự xuất hiện của Goertek, với sản phẩm chính là AirPods từng gây xôn xao dư luận.

Theo kế hoạch, thị trường Việt Nam sẽ sản xuất tổng cộng 30% sản lượng AirPods trên toàn cầu. Và có lẽ, đó là một trong những nguyên nhân khiến lần đầu tiên, khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Chính phủ về tình hình thương mại hàng hóa của Việt Nam cuối năm ngoái, cái tên Goertek đã xuất hiện.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, do nhu cầu về các sản phẩm điện tử, máy tính cá nhân phục vụ làm việc tại nhà, nên xuất khẩu mặt hàng điện tử và linh kiện vẫn tăng trưởng tốt; mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng tăng trưởng mạnh, chủ yếu do xuất khẩu sản phẩm tai nghe không dây tăng mạnh. Và đóng góp cho sự tăng trưởng này có Goertek.

Có vai trò khá lớn trong thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu của Bắc Giang nói riêng, cả nước nói chung như vậy, nên việc 4 KCN Đình Trám, Quang Châu, Vân Trung và Song Khê - Nội Hoàng phải tạm dừng hoạt động sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động sản xuất - kinh doanh và xuất khẩu. Tất nhiên, mức độ ảnh hưởng còn tùy thuộc vào thời gian tạm dừng hoạt động của các KCN.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Ánh Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết, tỉnh kỳ vọng biện pháp này chỉ kéo dài trong 2 tuần, nhưng thực tế còn phụ thuộc nhiều vào diễn biến của dịch.

Chặn dịch ở “tâm chấn” KCN

Dù diễn biến dịch không quá phức tạp như Bắc Giang, nhưng Bắc Ninh cũng đang ở “tâm chấn” dịch bệnh. Ngoài các ca bệnh ngoài cộng đồng, liên quan đến ổ dịch ở xã Mão Điền (Thuận Thành), các ca bệnh cũng đã xuất hiện ở một số doanh nghiệp trong các KCN, như Công ty TNHH Công nghệ Johnson Health Việt Nam, hay Canon…

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Bùi Hoàng Mai, Trưởng ban Ban Quản lý các KCN tỉnh Bắc Ninh cho biết, hiện hoạt động sản xuất trong các KCN vẫn diễn ra bình thường, các biện pháp ngăn chặn, kiểm soát dịch bệnh đang được thực hiện nghiêm ngặt. Ngoài việc thực hiện giãn cách xã hội toàn tỉnh, Bắc Ninh cũng vừa công bố, các KCN ở tỉnh này sẽ tạm dừng sử dụng lao động từ Bắc Giang.

“Khi ca bệnh được phát hiện ở Canon, tỉnh đã yêu cầu Công ty tạm dừng hoạt động một phân xưởng. Tuy nhiên, sau khi xác định được nguồn lây và thực hiện các biện pháp phòng dịch, Canon đã đề nghị cho phân xưởng này hoạt động trở lại và tỉnh đã đồng ý”, ông Bùi Hoàng Mai nói và cho biết, với việc tạm dừng sử dụng lao động từ Bắc Giang, tỉnh đã đề nghị các doanh nghiệp chủ động bố trí lại ca kíp, để không ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Các biện pháp ngăn chặn và phòng chống dịch bệnh đang được cả Bắc Giang và Bắc Ninh quyết liệt thực hiện. Hiện Bắc Giang có hơn 240.000 công nhân làm việc tại 6 KCN trong tỉnh. Trong khi đó, ở Bắc Ninh, con số này là 450.000 công nhân. Trong điều kiện ăn, ở, đi lại và làm việc chung, nguy cơ bùng phát dịch bệnh là rất dễ xảy ra. Số ca bệnh đang tăng nhanh từng ngày từ các ổ dịch này, đặc biệt là ở Bắc Giang, đã cho thấy điều đó.

Đó cũng chính là lý do vì sao, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 đã nhấn mạnh việc phải tập trung kiểm soát nhanh ổ dịch trong các KCN. Điều này có ý nghĩa không chỉ đối với các KCN ở Bắc Giang hay Bắc Ninh.

Liên quan đến vấn đề ngày, ngày 18/5, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã ký công văn hỏa tốc gửi tới các tỉnh, thành phố đề nghị tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong các KCN, khu kinh tế. Theo đó, Bộ đề nghị các tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trong các cơ sở sản xuất - kinh doanh, các KCN.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các địa phương rà soát chặt chẽ hoạt động nhập cảnh của các lao động, chuyên gia làm việc trong các KCN, khu kinh tế, khu chế xuất để ngăn ngừa, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp lao động nhập cảnh trái phép, người nước ngoài cư trú trái phép trong các KCN, khu kinh tế, khu chế xuất; tuân thủ triệt để các quy định về cách ly, theo dõi sức khỏe sau cách ly tập trung đảm bảo yêu cầu phòng, chống dịch.

Văn bản của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng trong việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.