Ngày 13/4/2020, Công ty CP Nông nghệp Công nghệ cao Trung An (Công ty Trung An- phường Trung Kiên, quận Thốt Nốt, TP. Cần Thơ) đã gửi văn bản số  01/2020/ĐĐN.TTgCP tới Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ và Bộ công thương cho rằng Hải quan mở hệ thống phần mềm khai hải quan điện tử không minh bạch liên quan chỉ đạo của Thủ tướng vừa cho phép xuất khẩu lại gạo. 

Cụ thể, theo ông Phạm Thái Bình (Tổng giám đốc Công ty Trung An), vào lúc 14 giờ 46 phút, ngày 11/4/2020 Công ty Trung An nhận được quyết định số 1106/QĐ-BCT ngày 10/4/2020 và công văn số 0361/XNK-NS ngày 10/4/2020 để thực hiện theo công văn số 2827/VPCP-KTTH ngày 10/04/2020 của Văn phòng Chính phủ.

 Ngay sau đó công ty đã cho nhân viên túc trực trên máy tính tới tận 21h đêm ngày 11/4 để mở tờ khai cho những lô hàng khai dang dở từ ngày 24/3. Tuy nhiên  hệ thống phần mềm Hải quan điện tử không mở; công ty cũng không tìm thấy bất kỳ thông tin công bố hoặc công văn có liên quan về việc mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai và thông quan hàng gạo của Hải quan.

Công ty lên hệ thống phần mềm Hải quan điện tử VNACCS để lấy thông tin tờ khai thì chỉ nhận được hệ thống báo như sau: “ Thực hiện không thành công, kết thúc bất thường được phát hiện ở Trung Tâm”. Đến sáng ngày 12/4/2020, công ty tiếp tục lên hệ thống để thực hiện mở tờ khai thì hệ thống công bố là đủ chỉ tiêu.

Công ty đã tìm hiểu và được biết, Hải quan mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai vào lúc từ 0 giờ ngày 11/4 đến 3 giờ sáng ngày 12/4 là đóng lại vì đủ hạn ngạch 400.000 tấn!

Tổng giám đốc Công ty Trung An cho rằng, từ trước ngày 24/3/2020 đến nay, Công ty Trung An đã phải tạm dừng đăng ký và thông quan đối với các lô hàng gạo xuất khẩu đã và đang trên đường lên cảng (các doanh nghiệp khác cũng vậy). Hiện tại có hàng trăm nghìn tấn gạo đã nằm tại các cảng đang chờ thông quan, danh sách, số container các doanh nghiệp nhận về để đóng gạo hãng tàu, cảng, Bộ Công Thương đều nắm rất rõ.

Vì vậy, Công ty Trung An đặt vấn đề, nếu Hải quan cho mở tờ khai thì việc đầu tiên sẽ cho các lô gạo của các doanh nghiệp đã và đang khai dở dang xuất khẩu, sau đó mới cho khai mới. Tuy nhiên Hải quan lại mở chỉ trong 3 giờ đồng hồ lúc đêm khuya để cho khai hết hạn ngạch 400.000 tấn, như vậy có đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hay không và rất mong Thủ tướng chỉ đạo làm rõ! 

Trước đó, sau hơn 18 ngày dừng xuất khẩu để nắm lại sản lượng nhằm đảm bảo an ninh lương thực, ngày 10/4/2020, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã ký công văn hỏa tốc số 2827/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc cho xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh, hạn hán, xâm nhập mặn với hạn ngạch trong tháng 4 là 400.000 tấn.

Ngay sau đó Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1106/QÐ-BCT “chốt” thời gian cho phép thông quan xuất khẩu gạo kể từ 0 giờ ngày 11/4. Tiếp theo, Cục Xuất nhập khẩu-Bộ Công Thương đã ban hành văn bản 0361/XNK-NS, 0362/XNK-NS, hỏa tốc gửi cho thương nhân xuất khẩu và Sở Công Thương các địa phương để triển khai thực hiện Quyết định 1106 của Bộ Công Thương.

Công ty Trung An, tiền thân là Công ty TNHH Trung An, được thành lập ngày 16/8/1996 với lĩnh vực hoạt động chính là kinh doanh xay xát gạo và xuất khẩu gạo. Năm 2009-2010, công ty này nhận cúp vàng doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu uy tín. Năm 2011-2015 công ty được nhiều bằng khen của Thủ tướng, Bộ NN & PTNT đã có những đóng góp tích cực trong xây dựng nông thôn mới.