Vốn - nút thắt trọng yếu

Trong báo cáo mới nhất gửi UBND TP.HCM về tình hình giải quyết các vướng mắc trong quá trình triển khai xây dựng các tuyến đường sắt đô thị (Metro), Sở Giao thông - Vận tải cho biết, chỉ riêng tuyến Metro số 1 có tới 10 vướng mắc cần tháo gỡ. Trong đó, vấn đề về vốn là một vướng mắc quan trọng nhất, đã tồn tại từ lâu khiến Dự án chậm tiến độ.

Cụ thể, nguồn vốn ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương được phân bổ cho Dự án năm 2020 là 2.185 tỷ đồng. Tính đến đầu tháng 8/2020, nguồn vốn này vẫn chưa giải ngân được vì việc xác định giá trị ODA cấp phát còn lại bằng yên Nhật còn vướng mắc.

Về vần đề này, báo cáo của Sở Giao thông - Vận tải TP.HCM cho biết, UBND Thành phố đã chỉ đạo các sở Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính và Ban Quản lý Đường sắt đô thị tham mưu đối với các kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về nội dung điều chỉnh dự án theo quy định mới.

Trước đó, Sở Giao thông - Vận tải đã kiến nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM rà soát giá trị tổng mức đầu tư Dự án đã được điều chỉnh để tham mưu Thành phố về sự phù hợp phải điều chỉnh quyết định duyệt Dự án.

Theo Sở Giao thông - Vận tải, để đảm bảo tiến độ Dự án Metro số 1, các cơ quan hữu trách của Thành phố cần làm việc trực tiếp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ liên quan nhằm đảm bảo đủ cơ sở pháp lý theo quy định để UBND TP.HCM báo cáo Chính phủ nhằm giải quyết dứt điểm vướng mắc “xác định giá trị vốn ODA cấp phát và vay lại” của Dự án. Đồng thời, Ban Quản lý Đường sắt đô thị khẩn trương hoàn chỉnh báo cáo đề xuất hiệu chỉnh quyết định duyệt điều chỉnh Dự án để UBND TP.HCM xem xét, quyết định.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đã có 2 báo cáo gửi UBND TP.HCM đề xuất hiệu chỉnh quyết định phê duyệt dự án. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại, Ban Quản lý vẫn chưa thể hoàn thiện hồ sơ báo cáo đề xuất hiệu chỉnh quyết định điều chỉnh dự án.

Cần gỡ nhiều vướng mắc

Không chỉ vướng mắc liên quan tới vốn ODA, Dự án Metro số 1 còn đang “lún” trong hàng loạt tồn tại khác. Đơn cử, Hợp đồng tư vấn chung NJPT cần rà soát việc chi trả 130 tỷ đồng và thương thảo, đàm phán ký kết Phụ lục số 19.

Trước đó, tháng 9/2020, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đã có Báo cáo kết quả đàm phán Phụ lục số 19, Hợp đồng tư vấn chung NJPT. UBND TP.HCM đã giao các sở Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tư pháp, Giao thông - Vận tải rà soát, tham mưu, có chính kiến cụ thể đối với báo cáo này để UBND Thành phố quyết định. Tuy nhiên, tới nay, vấn đề này chưa được các sở và UBND TP.HCM “chốt”, nên vướng mắc vẫn còn nguyên.

Một tồn tại nữa nằm ở các gói thầu CP1a, CP1b và CP3. Theo đó, tại gói thầu CP1a, UBND TP.HCM đã có chỉ đạo chấp thuận chủ trương cho Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị làm việc với nhà thầu tính toán, thỏa thuận và ký kết phụ lục bổ sung điều chỉnh hợp đồng với những nội dung, hạng mục công việc chưa phù hợp với kế hoạch đấu thầu đã được duyệt, nhưng không làm vượt quá giá trị gói thầu, ảnh hưởng chất lượng, tiến độ gói thầu, tránh thất thoát và khiếu kiện…

Với gói thầu CP3, Ban Quản lý Đường sắt đô thị đã kiến nghị UBND TP.HCM chấp thuận cho phép Ban này ký lệnh phát sinh và phụ lục hợp đồng về thay đổi từ đèn huỳnh quanh sang đèn Led bên trong đầu máy toa xe để đảm bảo tiến độ thi công và giải ngân dự án. Tuy nhiên, UBND Thành phố cũng chưa quyết nội dung này, vì chờ Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan tham mưu đề xuất.

Tương tự, gói thầu CP1b cũng vướng nội dung Phụ lục hợp đồng số CP1b-007/A2.

Ngoài ra, theo Sở Giao thông - Vận tải, Dự án Metro số 1 còn vướng mắc ở các nội dung khác nữa, bao gồm: lập quy trình vận hành, bào trì đường sắt đô thị; xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá công tác vận hành, bảo trì đường sắt đô thị; định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá chi phí vận chuyển hành khách trên đường sắt đô thị; tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng cho Dự án; thẩm định hồ sơ thiết kế kỹ thuật; tồn tại liên quan đến công tác thiết kế, thẩm định hồ sơ các cầu vuợt bộ hành tại các nhà ga trên cao thuộc gói thầu CP2.

Theo lãnh đạo Sở Giao thông - Vận tải, để đảm báo tiến độ Dự án Metro số 1, Sở đã kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo quyết liệt chủ đầu tư, Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các sở, ngành, đồng thời làm việc với bộ, ngành liên quan nhằm tháo gỡ các vấn đề vướng mắc trong thời gian tới.