Thông tin nêu trên được Thứ trưởng Bộ Tài chính - Đỗ Hoàng Anh Tuấn đưa ra tại cuộc họp báo chuyên đề về thu - chi ngân sách ngày 26/10.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh các số liệu công bố gần đây cho thấy tình hình "túi tiền quốc gia" trong năm 2015 cũng như dự toán 2016 đều rất căng thẳng, mà một phần nguyên nhân đến từ việc giá dầu sụt ngoài dự kiến. Giá thực tế năm nay chỉ khoảng 55 USD một thùng, trong khi dự toán ở mức 100 USD.

Rút kinh nghiệm từ bài học này, đại diện Bộ Tài chính cho biết dự toán ngân sách 2016 ước tính giá dầu ở mức 60 USD một thùng. "Đưa ra mức này để nếu có biến động, ngân sách còn có thể xoay xở cho kịp thời", Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn giải thích. Tuy vậy, mức này vẫn được coi là khá lạc quan, khi mà dầu thô liên tục được giao dịch dưới ngưỡng 50 USD một thùng trong vòng 3 tháng qua và nhiều dự báo quốc tế cho thấy đà giảm còn tiếp tục trong năm 2016.

Về ngân sách 2015, đại diện cơ quan quản lý cho biết về tổng thể, thu ngân sách vẫn vượt 17.400 tỷ đồng, nhưng ở trung ương lại hụt khoảng 31.000 tỷ đồng, chủ yếu do giá dầu. Trong khi đó, sản xuất trong nước lại tăng trưởng (một phần do chi phí nhiên liệu thấp) lại giúp ngân sách địa phương tăng thu 47.700 tỷ đồng, nhờ thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân, giá trị gia tăng...

"Mấy năm trước, số doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập rất ít, chỉ chiếm khoảng 30% thì nay đã tăng lên 42%", ông Tuấn nói.

Để bù đắp hụt thu ngân sách, Bộ Tài chính cho biết sẽ đẩy mạnh thu đòi nợ thuế (ước tính khoảng 76.000 tỷ đồng, trong đó số chây ì chiếm gần một nửa), tập trung cho các cuộc thanh tra chống chuyển giá, chống thất thu. 

Một nội dung quan tâm khác cũng được Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn trao đổi là tình hình nợ công. Theo đó, nếu tính cả 50.000 tỷ đồng giải ngân ODA năm 2016, nợ công của Việt Nam vào cuối năm sau sẽ tương đương 63,2% GDP.

Ông Tuấn đánh giá dù vẫn trong ngưỡng an toàn nhưng nợ công của Việt Nam đã ở mức cao. "Theo thông lệ quốc tế, ngay cả khi tỷ lệ nợ công dưới 65%, một quốc gia vẫn không được cho là an toàn về tài chính nếu không đảm bảo hai chỉ tiêu khác là tăng trưởng GDP trên 3% và bội chi ngân sách dưới 5%", ông Tuấn thông tin thêm. Năm 2015, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam ước đạt 6,5% trong khi bội chi khoảng 5% GDP.

Lãnh đạo cấp cao của Bộ Tài chính cũng khẳng định, trong xây dựng kế hoạch phát triển 5 năm, cơ quan này không bao giờ cho phép nợ công vượt ngưỡng an toàn 65%. Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cam kết với đại diện Ngân hàng Thế giới về việc Việt Nam sẽ kiểm soát chặt tỷ lệ này.