Theo Bloomberg, hoạt động xuất khẩu gạo của Thái Lan dự kiến sẽ giảm 15% trong năm nay, do cuộc chiến thu mua lúa gạo để tích trữ trên toàn cầu đã giảm nhiệt. 

Ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch danh dự Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cho biết quốc gia Đông Nam Á này có thể sẽ ghi nhận nhu cầu nhập khẩu yếu hơn từ Indonesia, đối tác mua gạo hàng đầu của Thái Lan trong năm ngoái. Ông Chookiat Ophaswongse cũng nói rằng, đồng Baht biến động có thể gây tổn hại đến khả năng cạnh tranh của Thái Lan với một quốc gia xuất khẩu lúa gạo trong top đầu thế giới là Việt Nam.

Số liệu ước tính sơ bộ cho thấy xuất khẩu gạo của Thái Lan đã tăng lên mức cao nhất trong 5 năm gần đây, đạt khoảng 8,8 triệu tấn vào năm 2023. Vào tháng 12/2023, giá gạo trắng Thái Lan 5% tấm chạm mốc cao nhất trong 15 năm, sau khi Ấn Độ ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu gạo và thời tiết khô hạn đe dọa hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Trên bình diện thế giới, một số quốc gia cũng tăng cường mua gạo để xây dựng kho dự trữ, trong bối cảnh tác động của El Niño được dự đoán sẽ khiến nguồn cung lúa gạo thắt chặt hơn nữa.

Tuy nhiên, theo đại diện Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, “Indonesia có thể sẽ giảm mua hàng sau cuộc bầu cử tổng thống của nước này vào tháng tới", và “Đồng Baht cũng rất biến động, khiến giá gạo của Thái Lan không có tính cạnh tranh, trong khi vụ mùa mới của Việt Nam triển vọng có vẻ tốt ”.

Ông Chookiat cho biết vụ đông xuân của Việt Nam, dự kiến thu hoạch vào tháng 2 và tháng 3 năm 2024, sẽ giúp giảm giá thành lúa gạo tại quốc gia này, và thu hút các nhà nhập khẩu khác, ví dụ như Philippines. Nguồn cung lúa gạo từ Ấn Độ cũng có thể được giải phóng sau cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng 5, làm dịu đi những lo ngại về nguồn cung toàn cầu. 

Chookiat đánh giá: “Ấn Độ có thể sẽ duy trì lệnh cấm xuất khẩu lúa gạo trong nửa đầu năm nay. Nhưng nếu lệnh cấm này được thu hồi trong nửa cuối năm, giá gạo toàn cầu sẽ giảm ngay lập tức”.

Về phía Việt Nam, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng lúa cả nước năm 2023 đạt 43,5 triệu tấn, tăng 1,9%, do diện tích tăng 10.600 ha (tăng 0,1%) và năng suất đạt 61 tạ/ha, tăng 1 tạ/ha (tăng 1,7%).

Với sản lượng trên, Việt Nam đã áp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước, chế biến, làm thức ăn chăn nuôi và có dư để xuất khẩu. Trong năm 2023, xuất khẩu gạo cao kỷ lục với lượng gần 8,3 triệu tấn để thu về 4,78 tỷ USD, tăng 38,4% so với năm 2022.

Năm 2024, với diện tích 7,1 triệu ha gieo cấy, ngành nông nghiệp sẽ thâm canh tăng năng suất để sản lượng lúa đạt từ 43 - 43,5 triệu tấn.

Phía Cục Chất lượng - Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn) dự đoán trong nửa đầu 2024, tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam tiếp tục khả quan khi lượng tồn kho lúa gạo toàn cầu giảm, chỉ còn hơn 160 triệu tấn. Ngoài ra, nhu cầu gạo nhập khẩu của nhiều quốc gia dự kiến sẽ tăng, trong đó có những đối tác lớn của Việt Nam như Indonesia, với dự báo tăng nhập khoảng 600.000 tấn.