Trước phản ánh của doanh nghiệp gặp khó khăn do vướng các quy định về xuất nhập khẩu dược liệu của Bộ Y tế, Tổng cục Hải quan đã có văn bản tháo gỡ vướng mắc, đồng thời kiến nghị Bộ Y tế làm rõ chính sách quản lý đối với mặt hàng tinh dầu xuất khẩu có tính lưỡng dụng.

Cụ thể, trong văn bản hỏa tốc số 1584/TCHQ-GSQL gửi Cục Hải quan Lào Cai, đồng thời gửi các cục hải quan tỉnh, thành phố chỉ đạo chi cục hải quan, Tổng cục Hải quan đề nghị các đơn vị này hướng dẫn doanh nghiệp khai báo rõ mục đích xuất khẩu đối với mặt hàng tinh dầu quế khi thực hiện xuất khẩu.

Tổng cục Hải quan nêu: Bộ Y tế có công văn số 1757/BYT-QLD ngày 7/4/2024, số 1371/BYT-QLD ngày 22/3/2024 đề nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Theo đó, Bộ Y tế hướng dẫn: “Việc xuất khẩu sản phẩm tinh dầu quế với mục đích nào là nhu cầu của doanh nghiệp và do doanh nghiệp tự xác định. Hiện nay, việc xuất khẩu sản phẩm tinh dầu quế phục vụ mục đích thực phẩm, đồ uống, cây gia vị thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công thương và Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế chỉ quản lý đối với việc xuất khẩu, nhập khẩu dược liệu; chất chiết xuất từ dược liệu; tinh dầu với mục đích làm thuốc, phụ gia thực phẩm và mỹ phẩm….”.

Căn cứ ý kiến của Bộ Y tế, Tổng cục Hải quan yêu cầu Cục Hải quan Lào Cai chỉ đạo các chi cục hải quan hướng dẫn doanh nghiệp khai báo rõ mục đích xuất khẩu đối với mặt hàng tinh dầu quế khi thực hiện xuất khẩu, cụ thể: trường hợp doanh nghiệp khai báo mặt hàng tinh dầu quế xuất khẩu để làm dược liệu thì thực hiện theo quy định của pháp luật dược.

Trường hợp doanh nghiệp khai báo tinh dầu quế xuất khẩu làm thực phẩm, phụ gia thực phẩm, mỹ phẩm hoặc mục đích khác thì đối chiếu quy định của pháp luật an toàn thực phẩm và các lĩnh vực liên quan để xác định chính sách quản lý tương ứng và giải quyết thủ tục theo quy định.

Trường hợp phát sinh vướng mắc, khó khăn vượt thẩm quyền thì báo cáo Tổng cục Hải quan để được hướng dẫn, chỉ đạo kịp thời.

Liên quan đến vấn đề này, Tổng cục Hải quan có văn bản gửi Bộ Y tế đề nghị làm rõ chính sách quản lý đối với mặt hàng tinh dầu xuất khẩu có tính lưỡng dụng (có thể sử dụng làm nguyên liệu làm thuốc hoặc mục đích khác).

Theo Tổng cục Hải quan, mặt hàng “tinh dầu quế” là các mặt hàng thuộc danh mục dược liệu ban hành kèm theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT ngày 28/12/2018 của Bộ Y tế (chưa được bãi bỏ tại Thông tư số 03/2021/TT-BYT ngày 4/3/2021 của Bộ Y tế).

Tại Điều 2 Thông tư số 03/2021/TT-BYT quy định: trường hợp hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này được sử dụng với mục đích làm thuốc và nguyên liệu làm thuốc thì thực hiện theo các quy định của văn bản quy phạm pháp luật về dược (nguyên tắc này không được quy định tại Thông tư 48/2018/TT-BYT).

Như vậy, căn cứ các quy định trên thì các mặt hàng thuộc danh mục ban hành kèm theo Thông tư số 48/2018/TT-BYT thì quản lý theo pháp luật dược, các mặt hàng thuộc danh mục ban hành kèm theo Thông tư số 03/2021/TT-BYT thì quản lý theo mục đích (dược hoặc các lĩnh vực khác liên quan, cụ thể là mặt hàng thuộc Thông tư số 03/2021/TT-BYT nếu khai báo mục đích làm dược liệu thì vẫn quản lý theo pháp luật về dược).

Để cơ quan Hải quan, doanh nghiệp thống nhất thực hiện, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Y tế có hướng dẫn thống nhất về vấn đề trên, đảm bảo việc thực thi đúng quy định của pháp luật.

Trước mắt, để tháo gỡ vướng mắc kịp thời cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu đối với mặt hàng tinh dầu quế, Tổng cục Hải quan đã có văn bản hướng dẫn cục hải quan các tỉnh, thành phố thực hiện.

Thời gian gần đây, báo chí phản ánh hoạt động xuất khẩu một số dược liệu gặp khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. 

Các doanh nghiệp xuất khẩu tinh dầu quế đang gặp khó khăn do vướng các quy định về kinh doanh dược liệu của Bộ Y tế, dẫn tới hàng trăm tấn tinh dầu đang bị tồn kho.

Ngoài nguyên nhân do thị trường khó khăn, giá giảm, còn có nguyên nhân là vướng mắc trong thực hiện một số quy định của Bộ Y tế tại Thông tư số 48/2018/TT-BYT ngày 28/12/2018 và Thông tư số 03/2021/TT-BYT ngày 04/3/2021.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính  hôm 10/4 đã ký Công điện 35/CĐ-TTg gửi Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu dược liệu.