Mỗi năm cứ vào dịp Tết hàn thực mùng 3/3 mọi gia đình người Việt lại tấp nập chuẩn bị mâm cúng thanh tịnh nhất để tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên của mình.

Theo đó, mâm cúng Tết Hàn thực chuẩn của người xưa phải bao gồm những thứ sau. Các gia đình nên chú ý để chuẩn bị thật kỹ lưỡng và chu đáo nhé.

Hương, hoa tươi, trầu cau

Thông thường trong lễ cúng nào dù to hay nhỏ, người Việt đều không thể thiếu hương, hoa tươi và trầu cau để trên ban thờ. Tuyệt đối tránh các loại đồ giả như hoa giả, trầu cau giả vì sẽ không tốt.

5 hoặc 3 bát bánh trôi + 5 hoặc 3 bát bánh chay

Do Tết Hàn thực có ý nghĩa là mọi nhà ăn đồ lạnh nên vào ngày này các gia đình không thể thiếu những đĩa bánh trôi, bánh chay. Đây là những món ăn mang đặc trưng mang cả hương vị thanh trong của đất trời.

Những đĩa bánh trôi, bánh chay các bà nội trợ có thể tự làm hoặc mua nhưng chúng phải được làm bằng gạo nếp cái hoa vàng kết hợp cùng đỗ xanh, đường mật tạo để tạo nên loại bánh thơm ngon, dâng lên bàn thờ tổ tiên.

Nói về con số bát bánh trôi và bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Người ta thắp hương cũng thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ ít khi thắp số chẵn.

Ngoài bánh trôi và bánh chay, các gia đình cũng có thể mua thêm hoa quả và các thứ bánh trái khác tùy tâm. Sau khi bày lễ lên ban thờ, các gia đình thường thắp hương và khấn gia tiên theo Bài cúng Tết Hàn Thực được lưu truyền từ xưa đến nay. Bên cạnh bánh trôi bánh chay, các gia đình có thể cúng thêm 1 đĩa ngủ quả tươi và một ly nước sạch.

1 đĩa ngũ quả tươi

Ngoài những thực phẩm trên, các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả đúng mùa có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành. Hoặc nếu đơn giản hơn, gia đình có thể chỉ bày biện 1 đĩa quả tươi thành tâm là được.

1 ly nước sạch

Dù là cúng Phật hay cúng gia tiên và không chỉ trong Tết Hàn thực mà trong mọi lễ cúng khác, thứ không thể thiếu trên bàn thờ là 1 ly nước sạch.

Theo nhiều người thì ly nước sạch biểu hiện cho tâm của gia chủ. Tâm của gia chủ có thanh tịnh như nước không chứ không phải ly nước đó cúng để cho Phật hay tổ tiên uống.

Có thể khẳng định rằng, ý nghĩa ban đầu của Tết Hàn thực ở Trung Hoa đã có nhiều thay đổi khi du nhập vào Việt Nam. Giờ đây, ngày 3/3 âm lịch trở thành một trong những ngày lễ được nhiều người chờ đón để bày tỏ tấm lòng với tổ tiên. Đây cũng là ngày các bà các mẹ dạy các con nhỏ nặn chiếc bánh từ bột gạo nếp dẻo thơm để gìn giữ một nét đẹp văn hóa lâu đời của người Việt.