Từ thực tiễn địa bàn, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp và nhà quản lý đã cùng hiến kế để Đa Phúc định vị đúng vai trò, khai thác hiệu quả tiềm năng và sớm trở thành điểm đến mới của Thủ đô.

Nhận diện rõ “chân dung” điểm đến

Trước khi bước vào phiên thảo luận, đoàn công tác đã dành thời gian khảo sát thực địa những không gian giàu tiềm năng du lịch của xã Đa Phúc. Đoàn tham quan Đền Bà, di tích xếp hạng cấp Thành phố, theo dõi trình diễn nghi thức Kéo Mỏ thôn Xuân Lai, di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO vinh danh năm 2015, khảo sát bãi bồi ven sông Cà Lồ tại thôn Bến phục vụ phát triển du lịch dã ngoại, trải nghiệm, cắm trại, tham quan Đình Tiên Tảo và khảo sát khu vực đầm Lai Cách.

Chuỗi hoạt động khảo sát đã phác họa rõ hơn bức tranh tài nguyên du lịch của Đa Phúc, nơi hội tụ đồng thời yếu tố di sản, cảnh quan tự nhiên, không gian nông nghiệp và hệ thống sông nước đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Hồng Minh, Bí thư xã Đa Phúc, cho biết xã có vị trí tiếp giáp đa chiều với các địa phương của Hà Nội và tỉnh Bắc Ninh. Phía Đông giáp các xã Hợp Thịnh, Xuân Cẩm, Tam Giang của tỉnh Bắc Ninh; phía Bắc giáp xã Trung Giã; phía Tây giáp xã Sóc Sơn; phía Nam giáp xã Thu Lâm, huyện Đông Anh cũ. Với diện tích khoảng 55,32 km², dân số hiện trạng khoảng 83.649 người và quy mô dân số quy hoạch khoảng 116.000 người, Đa Phúc sở hữu không gian đủ rộng để phát triển đa dạng các loại hình du lịch.

Theo ông Minh, hệ thống giao thông là lợi thế nổi bật khi xã kết nối trực tiếp với cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên, Tỉnh lộ 16, 296, đường đi cầu Xuân Cẩm, tiếp giáp ga Đa Phúc tuyến đường sắt Hà Nội – Quán Triều, cách sân bay Quốc tế Nội Bài khoảng hơn 5 km. Đường thủy nội địa dài khoảng 39 km qua sông Cầu và sông Cà Lồ tạo dư địa phát triển các sản phẩm du lịch ven sông, thể thao nước và trải nghiệm sinh thái.

“Đa Phúc có hệ thống sông Cầu dài 14,8 km ở phía Đông và sông Cà Lồ dài khoảng 25 km ở phía Nam và Đông Nam, cùng đầm Lai Cách rộng khoảng 600 ha. Đây là nền tảng quan trọng để xã định hướng phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe và du lịch nông nghiệp”, ông Nguyễn Hồng Minh nhấn mạnh.

Từ góc nhìn chuyên gia, nhiều ý kiến cho rằng Đa Phúc đang sở hữu hệ sinh thái tài nguyên hiếm có khi có tới 92 di tích lịch sử, văn hóa và nơi thờ tự, trong đó 6 di tích được xếp hạng Quốc gia và 17 di tích được xếp hạng cấp Thành phố. Cùng với đó là hệ thống lễ hội truyền thống phong phú với 9 lễ hội hằng năm, nổi bật là nghi lễ Kéo Mỏ Xuân Lai, lễ hội thờ Đức Thánh Tam Giang và tục kết chạ lâu đời giữa các làng ven sông.

Tuy nhiên, thực tiễn khảo sát cũng chỉ ra nhiều điểm nghẽn. Ông Nguyễn Hồng Minh thẳng thắn nhìn nhận các tuyến đường nội bộ trên địa bàn còn nhỏ hẹp, hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, cơ sở lưu trú mới dừng ở 2 nhà nghỉ, chưa có khách sạn hay homestay. Dịch vụ ăn uống chủ yếu phục vụ sinh hoạt thường nhật của người dân, thiếu các cơ sở quy mô và tính chuyên nghiệp để đáp ứng nhu cầu du lịch hoặc tổ chức sự kiện. Nguồn nhân lực du lịch chưa được đào tạo bài bản, công tác truyền thông và chuyển đổi số mới ở giai đoạn khởi đầu.

Trong bối cảnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng việc xác định đúng vai trò của Đa Phúc trong bức tranh chung của du lịch Thủ đô là yếu tố then chốt. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Du lịch Hà Nội Hanoitourist, nhận định: “Đa Phúc có thế mạnh tổng hòa hiếm nơi nào có được, từ quỹ đất nông nghiệp lớn, di sản được UNESCO công nhận, đến vị trí gần trường đua ngựa đang được thành phố quan tâm. Điều quan trọng là xã cần xác định phát triển theo hướng điểm đến kết nối, không phải điểm đến độc lập”.

Theo ông Hùng, đầm Lai Cách phù hợp phát triển du lịch sinh thái, nông nghiệp và lưu trú chất lượng từ 3 sao trở lên để phục vụ dòng khách đến trường đua ngựa trong tương lai. Không gian ven sông Cà Lồ cần được cải thiện hạ tầng để phát triển dã ngoại, trải nghiệm thiên nhiên, kết hợp du lịch sinh thái và nông nghiệp. “Hanoitourist sẵn sàng đồng hành, góp ý sản phẩm, ẩm thực ven sông và kết nối tour đường sắt để đưa khách về ga Đa Phúc tham gia lễ hội Kéo Mỏ đã được UNESCO vinh danh”, ông Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.

Định vị đúng vai trò, phát triển từng bước và bền bỉ

Từ góc độ đào tạo và nghiên cứu, PGS. TS Phạm Hồng Long, đại diện Khoa Du lịch, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, cho rằng Đa Phúc hội tụ nhiều yếu tố “đất tụ thủy, tụ linh, tụ tài và tụ nhân”. Ông đánh giá cao tiềm năng phát triển thương hiệu OCOP gắn với trải nghiệm du lịch và khẳng định nhà trường sẵn sàng hỗ trợ xã trong đào tạo nhân lực, truyền thông, quảng bá điểm đến và xây dựng hình ảnh du lịch xanh.

Trong khi đó, TS. Trương Sỹ Vinh phân tích rõ hơn những mặt được và chưa được. Theo ông, Đa Phúc có lợi thế lớn về vị trí địa lý, diện tích đất nông nghiệp đứng thứ 12 trong tổng số 126 xã, phường của Hà Nội, cùng hệ thống sông Cà Lồ, sông Cầu và đầm Lai Cách. Tuy nhiên, việc phát triển ven sông sẽ vướng các quy định về luật nông nghiệp và luật đê điều. “Di sản Kéo Mỏ mang tính mùa vụ, di tích tuy nhiều nhưng cạnh tranh điểm đến với các khu vực lân cận là thách thức. Riêng đầm Lai Cách, nếu được đầu tư bài bản, chất lượng cao và gắn với trường đua ngựa, sẽ trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc”, TS Trương Sỹ Vinh nhận định.

Ở góc độ phát triển du lịch xanh, ông Phùng Quang Thắng, Chủ tịch Chi hội Du lịch Xanh Việt Nam, đề xuất định vị Đa Phúc là điểm đến du lịch nông nghiệp xanh. Ông cho rằng ngoài các dự án lớn, xã hoàn toàn có thể triển khai chuỗi sản phẩm camping, glamping dọc sông Cà Lồ, kết hợp nông nghiệp công nghệ cao, dựa trên bộ tiêu chuẩn cắm trại của ngành du lịch để phát triển chuyên nghiệp. “Quan trọng là thúc đẩy người dân địa phương tham gia đầu tư, được đào tạo bài bản và có thể quay vòng khách thông qua homestay cộng đồng”, ông Phùng Quang Thắng nhấn mạnh.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Thường trực Câu lạc bộ Lữ hành UNESCO Hà Nội, cho rằng Đa Phúc sở hữu đầy đủ nét văn hóa đồng bằng Bắc Bộ với cây đa, bến nước, sân đình, đủ điều kiện trở thành mảnh ghép trong bức tranh du lịch Sóc Sơn cũ. “Câu lạc bộ với hơn 1.000 hội viên sẵn sàng tư vấn, xây dựng sản phẩm, hỗ trợ quảng bá và đưa khách về Đa Phúc”, ông Nguyễn Tuấn Anh chia sẻ.

Từ phía doanh nghiệp, bà Trương Ngọc Anh, Giám đốc AA Hospitality, cho rằng Đa Phúc đang bắt đầu từ con số không nhưng đã có tư duy làm du lịch bài bản. Theo bà, xã cần lựa chọn sản phẩm theo phân kỳ, ngắn hạn tập trung dòng khách phù hợp, dài hạn hướng tới nghỉ dưỡng cao cấp trong 5 đến 10 năm tới. “Không nên làm tất cả cùng lúc mà cần xác định rõ phân khúc, thị trường mục tiêu để xây dựng sản phẩm tương ứng”, bà Trương Ngọc Anh khuyến nghị.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, cho rằng giai đoạn đầu, Đa Phúc có thể tập trung các tour cuối tuần cho gia đình tại bãi bồi ven sông, phát triển glamping linh hoạt theo mùa nước, tổ chức các hoạt động thể thao nước như chèo SUP, kayak, đua thuyền để tạo dấu ấn.

Bà Đặng Thị Thọ, Trưởng đại diện Phoenix Voyages tại Việt Nam, nhìn nhận Đa Phúc có thể trở thành điểm giãn khách cho Hà Nội, kết nối thuận lợi với Lào Cai và Hạ Long. Theo bà, nếu phát triển được khu nghỉ dưỡng, lưu trú chất lượng cao, Đa Phúc sẽ có thêm lợi thế cạnh tranh trong chuỗi điểm đến phía Bắc.

Ở góc nhìn điều hành tour, TS. Vũ Văn Tuyên, Giám đốc Travelogy Việt Nam, đề xuất định vị Đa Phúc là điểm trung chuyển, bổ trợ cho các tour nông nghiệp đang được du khách quốc tế ưa chuộng. Ông lưu ý việc phát triển camping, glamping ven sông cần thận trọng để tránh phát triển tự phát. “Du khách châu Âu rất thích các tour nông nghiệp gắn với chống lụt, đắp đê, làm thủ công từ tre, kết hợp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi ra sân bay”, TS Vũ Văn Tuyên chia sẻ.

Phát biểu tại hội nghị, ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đánh giá cao cách tiếp cận chủ động của Sở Du lịch Hà Nội trong việc đồng hành cùng địa phương sau khi vận hành mô hình chính quyền hai cấp. Ông cho rằng, Đa Phúc cần phát triển như một mảnh ghép bổ trợ trong bức tranh du lịch chung của Thủ đô, khai thác hiệu quả lợi thế nông nghiệp, sinh thái và di sản.

Khẳng định cam kết đồng hành, bà Đặng Hương Giang, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội, cho biết Sở sẽ tiếp tục hỗ trợ xã Đa Phúc với kế hoạch và lộ trình cụ thể đến năm 2030. “Những việc có thể làm ngay thì làm sớm, không chờ đợi. Khi hình thành được các cơ sở lưu trú chất lượng, giá trị du lịch sẽ lan tỏa và Đa Phúc sẽ trở thành điểm đến lưu trú phù hợp, bổ trợ cho du lịch Thủ đô”, bà Đặng Hương Giang nhấn mạnh.

Từ khảo sát thực địa đến những hiến kế thẳng thắn và đa chiều, hội nghị đã mở ra hướng đi rõ ràng cho du lịch xã Đa Phúc. Vấn đề còn lại là sự kiên trì, lựa chọn đúng trọng tâm và sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp, chuyên gia và cộng đồng địa phương để vùng đất ven sông này sớm “cất cánh” trên bản đồ du lịch Hà Nội.