Sau hơn 18 tháng tiến hành, vào cuối tuần trước, Tổng Thanh tra Chính phủ đã hoàn tất Kết luận thanh tra số 1468/KL - TTCP thanh tra một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP. Hà Nội giai đoạn 2003 - 2016.

Với 64 trang nội dung, 10 trang phụ lục, đây là một trong những kết luận thanh tra liên quan đến các dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất có vị trí lợi thế kinh doanh triển khai công phu, diện bao quát lớn nhất từ trước đến nay trong phạm vi TP. Hà Nội.

Theo ghi nhận của Thanh tra Chính phủ, tính đến hết năm 2016, trên địa bàn TP. Hà Nội có 69 dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất với tổng diện tích 180 ha được triển khai. Tuyệt đại đa số các dự án này là chuyển đổi từ đất sản xuất, nhà xưởng, trụ sở sang mục đích đất ở, văn phòng và trung tâm thương mại, trong số này có 58 dự án hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước, với tổng số tiền là 12.968 tỷ đồng, 6 dự án đã được xác định nghĩa vụ phải nộp là 1.869,46 tỷ đồng, chủ đầu tư đã nộp một phần vào ngân sách nhà nước với số tiền là 545 tỷ đồng; 5 dự án chưa xác định nghĩa vụ tài chính hoặc đang trình UBND TP. Hà Nội phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Vì một số lý do, Thanh tra Chính phủ chỉ thanh tra trực tiếp 38 dự án chuyển mục đích sử dụng đất có vị trí lợi thế kinh doanh tốt, tập trung chủ yếu ở các quận nội thành như Đống Đa, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Hà Đông, Cầu Giấy, Tây Hồ.

Ngoại trừ một số rất ít dự án được triển khai suôn sẻ, có tổng cộng 36 dự án được Thanh tra Chính phủ xác định là có sai phạm trong đó tập trung ở các lỗi: sử dụng sai mục đích, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất (32 lượt dự án); vi phạm quy hoạch xây dựng (20 lượt dự án); nợ tiền sử dụng đất tiền chậm nộp (8 dự án). Thanh tra Chính phủ xác định, tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra tại các dự án chuyển mục đích sử dụng đất có vị trí lợi thế kinh doanh lên tới 3.974 tỷ đồng.

Cũng tại tại đợt thanh tra này, Thanh tra Chính phủ đã đưa vào tầm ngắm 5 dự án đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách gồm 3 dự án do Sở Giao thông – Vận tải Hà Nội làm chủ đầu tư; 2 dự án do UBND quận Long Biên làm chủ đầu tư. Các dự án này đều để xảy ra sai sót, vi phạm trong đó nặng nhất là Hợp phần I - Xe buýt nhanh BRT, Dự án Phát triển giao thông đô thị Hà Nội. Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra 5 dự án này là 87,66 tỷ đồng.