Đầu tư mạnh cho thuỷ lợi, hạ tầng

Thấu hiểu trong sản xuất nông nghiệp, nước tưới tiêu có vị trí quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng tới năng suất và chất lượng sản phẩm nên trong kế hoạch đầu tư năm 2022-2023 được Công ty cổ phần Nông nghiệp Quốc tế HAGL (HNG) công bố tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2022 diễn ra ngày 16/4, việc đầu tư cho thuỷ lợi rất được chú trọng.

Cụ thể, giai đoạn 2022-2023, HNG tiếp tục xây dựng 17 km hệ thống ống/kênh dẫn nước; 2 hồ trung tâm, 3 hồ trung chuyển, 7 hồ tưới; 10 km tuyến đê bao chống ngập.

Để đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho người lao động của mình, HNG cũng tiến hành nâng cấp 30 km đường dây điện, đầu tư 28 km đường giao thông, 1 xưởng đóng gói và 768 căn nhà ở cho 3.000 công nhân.

Ngoài ra sẽ đầu tư 34 xe cơ giới thi công, phương tiện vận chuyển và nhiều thiết bị nông nghiệp khác phục vụ cơ giới hoá hay trồng mới 315 ha dứa để tiếp tục nhân giống cho năm 2023.

Tổng mức đầu tư theo kế hoạch năm 2022 là 905 tỷ đồng và nguồn vốn đầu tư dự kiến sẽ tiếp tục vay từ THAGRICO. Tính đến 31/03/2022, số tiền THAGRICO đã cho HNG vay là 720 tỷ đồng.

Trước đó, từ ngày 08/01/2021, sau khi tiếp quản để điều hành toàn bộ hoạt động sản xuất - kinh doanh của HNG, doanh nhân Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐQT mới của HNG đã cho triển khai đánh giá hiện trạng vườn cây, cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật trên toàn bộ các dự án của HNG tại Lào và Campuchia.

Kết quả, tại Lào, HNG có tổng diện tích đất là 27.383 ha, diện tích cây ăn trái đã trồng là 10.075 ha, trong đó trồng chuối là 4.180 ha với 20% diện tích vườn tốt, 52% diện tích vườn trung bình và 28% diện tích vườn xấu. Một số loại cây trồng khác là dứa (158 ha); xoài, mít, bưởi, dừa (5.737 ha), nhưng hầu hết hệ thống tưới chưa bài bản, vườn cây chưa được san lấp mà chủ yếu trồng theo địa hình tự nhiên.

Diện tích cao su còn lại là 17.308 ha, trong đó 42% diện tích vườn có khả năng khai thác mủ, còn lại là vườn cây xấu, cây kém phát triển, không khai thác được mủ.

Tại Campuchia, tổng diện tích đất là 8.375 ha, trong đó diện tích đã trồng cây ăn trái là 1.924 ha, (chuối: 476 ha, xoài, mít: 1.448 ha). Diện tích cao su còn lại là 3.603 ha đang cho các hộ nông dân thuê khai thác. Diện tích cao su và cây ăn trái đã chết là 2.848 ha. Khảo sát, đánh giá thực tế cho thấy, dự án tại Rat - OYD không phù hợp để trồng cây ăn trái do địa thế nhiều đồi dốc và đường giao thông vận chuyển không thuận tiện.

Tại hai địa bàn này, hệ thống thuỷ lợi đều kém phát triển và chưa thuận lợi để phục vụ phát triển nông nghiệp. Nguồn điện và hệ thống lưới điện chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu điện tưới và sản xuất.

Cũng do chưa có quy hoạch vùng trồng cây ăn trái nên đường giao thông tại vùng nông nghiệp ở Lào chủ yếu đi theo lô cao su, hầu hết đường đã xuống cấp, không được duy tu bảo trì ảnh hưởng đến hoạt động vận chuyển, thu hoạch trái cây, một số nơi chưa có đường giao thông đảm bảo vận chuyển, kết nối nông trường cây ăn trái.

Đó là chưa kể các nhà xưởng đóng gói chuối và hệ thống ròng rọc thu hoạch chưa đầu tư đồng bộ và quy hoạch không đúng vị trí, thiếu kho lạnh bảo quản trái cây. Nhà ở cán bộ và công nhân chủ yếu sử dụng lại các công trình cũ đầu tư cho các nông trường cao su.

Việc tổ chức sản xuất cũng còn nhiều bất cập do chưa quy hoạch vùng trồng trọt cây ăn trái, hầu hết mặt bằng vườn cây để tự nhiên chưa được thiết kế và làm mặt bằng bài bản trước khi trồng nên khó áp dụng cơ giới hoá, đồng thời gây ngập úng cục bộ vào mùa mưa; các vùng trồng cây ăn trái rải rác, đan xen trong cao su nên không phù hợp cho công tác tổ chức sản xuất và quản lý tập trung.

Bởi vậy, trong năm 2021, dưới sự quản lý, điều hành của ông Trần Bá Dương, HNG đã tập trung đầu tư các hạng mục cấp bách để phục vụ sản xuất gồm: 2 trạm bơm chính; 2 hồ chứa trung tâm, 3 hồ trung chuyển và 2 hồ tưới; đường điện trung thế 22 kV; đường giao thông; đầu tư mới 02 xưởng đóng gói chuối; nhà ở cho 200 công nhân, 67 xe cơ giới thi công và phương tiện vận chuyển.

THAGRICO tiếp tục cho vay để đầu tư

Cũng do quy hoạch và đầu tư hạ tầng chưa đồng bộ nên trong năm 2021, HNG chỉ trồng mới 550 ha chuối cùng 16 ha dứa và tập trung chăm sóc, cải tạo vườn cây ăn trái hiện hữu. Tổng chi đầu tư năm 2021 là 455 tỷ đồng.

Nguồn chi đầu tư trong năm 2021 này cũng được vay từ THAGRICO do HNG không thể huy động vốn từ các tổ chức tín dụng; do tài sản (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Lào và Campuchia) thuộc sở hữu của HNG đã thế chấp trước đó cho các ngân hàng để đồng đảm bảo cho các khoản vay trái phiếu của Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAG) tại BIDV.

Năm 2021, doanh thu thuần của HNG đạt 1.199 tỷ đồng, hoàn thành 82% kế hoạch đề ra, trong đó doanh thu từ trái cây 840 tỷ đồng, mủ cao su 260 tỷ đồng, vật tư nông nghiệp và cung cấp dịch vụ 99 tỷ đồng. Lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh là (304) tỷ đồng.

Đồng thời, Công ty đã ghi nhận và hạch toán các khoản chi phí đã phát sinh từ năm 2020 trở về trước là (815) tỷ đồng. Vì vậy, lỗ sau thuế năm 2021 là (1.119) tỷ đồng.

Còn năm 2022, theo kế hoạch, sản lượng trái cây các loại của HNG đạt 124.000 tấn, trong đó có 120.000 tấn chuối, 3.800 tấn dứa và 200 tấn trái cây khác. Sản lượng mủ cao su dự kiến 10.800 tấn. Doanh thu dự kiến đạt 1.731 tỷ đồng.

Tuy vậy, hoạt động sản xuất - kinh doanh năm 2022 vẫn dự kiến lỗ 150 tỷ đồng, đồng thời ghi nhận chi phí chuyển đổi và huỷ bỏ vườn cây từ năm 2020 trở về trước là 2.563 tỷ đồng. Như vậy, dự kiến lỗ trước thuế năm 2022 là 2.713 tỷ đồng.

Tuy nhiên, với nỗ lực tổ chức quản trị sản xuất - kinh doanh theo mô hình xí nghiệp (xí nghiệp cây ăn trái, xí nghiệp cao su).

THAGRICO tiếp tục hỗ trợ các nghiệp vụ quản trị cho HNG, từ văn phòng tổng quản Gia Lai đến các văn phòng Khu liên hợp nông nghiệp hay tập trung tuyển dụng lao động địa phương, tổ chức đào tạo để trở thành lực lượng sản xuất nông nghiệp chính yếu và ổn định lâu dài; điều chuyển các chuyên viên, kỹ sư có chuyên môn từ Việt Nam qua để làm công tác quản lý và đào tạo cùng các hoạt động đầu tư thuỷ lợi, cơ sở hạ tầng bài bản.

HNG cũng dự tính từ năm 2024 sẽ có nhiều bước chuyển mạnh về chất trong hoạt động của Công ty.