Hủy thầu

Đây là nội dung chính của Quyết định số 1726/QĐ - BGTVT liên quan đến số phận của gói thầu HURC1 -101 “Chuẩn bị mặt bằng và xử lý nền đất yếu tổ hợp Ngọc Hồi” vừa được Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) ký ban hành cuối tuần qua.

Theo đó, Bộ GTVT chấp thuận đề nghị của Ban Quản lý dự án đường sắt, hủy kết quả sơ tuyển Gói thầu HURC1-101 thuộc Dự án Xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) - Giai đoạn I (Dự án Đường sắt đô thị) đã được nhà tài trợ là Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) thống nhất.

Bộ GTVT giao Ban Quản lý dự án đường sắt hoàn tất các thủ tục liên quan theo quy định về việc hủy kết quả sơ tuyển gói thầu nêu trên, đồng thời báo cáo nhà tài trợ JICA thống nhất việc không tổ chức sơ tuyển lại Gói thầu HURC1-101 và áp dụng phương thức đấu thầu ngay (không sơ tuyển) để tổ chức lựa chọn nhà thầu gói thầu này sau khi được Quốc hội thông qua báo cáo tổng thể đầu tư Dự án và khi Dự án được bố trí đủ vốn theo kế hoạch.

Được biết, vào giữa tháng 2/2018, Ban Quản lý dự án đường sắt đã kiến nghị Bộ GTVT hủy kết quả sơ tuyển gói thầu HURC1 - 101 (diễn ra năm 2013), tổ chức sơ tuyển mới và đấu thầu theo đúng trình tự quy định của Luật Đấu thầu và hướng dẫn của nhà tài trợ.

Gói thầu HURC1 - 101 là một trong những gói thầu xây lắp lớn tại Dự án Xây dựng tuyến metro số 1 Hà Nội. Năm 2012 và 2013, chủ đầu tư Dự án (khi đó là Tổng công ty Đường sắt Việt Nam) thực hiện công tác sơ tuyển và có 9 nhà thầu, liên danh nhà thầu vượt qua vòng sơ tuyển. Do ảnh hưởng của vụ việc Công ty tư vấn JTC tại Gói thầu Cung cấp dịch vụ tư vấn HURC1 - 001, nên việc phát hành hồ sơ mời thầu cho Gói thầu HURC1 - 101 được Bộ GTVT yêu cầu tạm dừng.

Tháng 4/2017, Dự án Đường sắt đô thị được Bộ GTVT điều chỉnh với nhiều thay đổi về khối lượng, phân kỳ đầu tư. Trong đó, quy mô gói thầu HURC1 -101 cũng được điều chỉnh giảm (diện tích xử lý nền đất yếu giảm từ 110,4 ha xuống còn 95,2 ha). 

Do HURC1 - 101 có mục tiêu xây dựng nền móng, hạ tầng cho tổ hợp Ngọc Hồi, nên đây được coi là đường găng tiến độ của cả Dự án Xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) - Giai đoạn I có tổng mức đầu tư 19.046 tỷ đồng. Dự án này nhằm đảm bảo hoàn trả chức năng của ga Hà Nội và ga Giáp Bát hiện tại, đồng thời xây dựng ga khách và xí nghiệp toa xe khách của tàu quốc gia. Đến nay, Dự án đã có 2 hiệp định được ký với nhà tài trợ, được bố trí và giải ngân 1.271,7 tỷ đồng, đồng thời, trong kế hoạch vốn trung hạn 2016 - 2010, nguồn vốn vay ODA được bố trí 4.500 tỷ đồng. 

Phương án tối ưu

Cần phải nói thêm rằng, ngoài phương án vừa được Bộ GTVT lựa chọn, đại diện chủ đầu tư đã cân nhắc thêm 3 phương án khác để lựa chọn nhà thầu cho gói thầu HURC1 - 101, gồm giữ nguyên kết quả sơ tuyển cũ; sơ tuyển sau và sơ tuyển kết hợp.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, phương án mà Bộ GTVT lựa chọn là tối ưu nhất do việc tổ chức sơ tuyển lại Gói thầu HURC1-101 tại thời điểm hiện nay cần có kinh phí và thời gian để thực hiện (công tác sơ tuyển lại có thể chậm hơn việc phát hành HSMT ngay) và có thể gặp rủi ro (phải sơ tuyển lại) khi Quốc hội, Chính phủ có ý kiến khác về quy mô hoặc trình tự, kế hoạch thực hiện Dự án.

Bản thân nhà tài trợ cho Dự án là JICA cũng đã thống nhất việc hủy kết quả sơ tuyển trước đây để tổ chức lại công tác lựa chọn nhà thầu Gói thầu HURC1-101 và có thể thực hiện theo 2 cách. 

Một là, tổ chức sơ tuyển lại song song với quá trình báo cáo Quốc hội việc điều chỉnh Dự án để có thể phát hành ngay Hồ sơ mời thầu sau khi dự án được Quốc hội thống nhất. 

Hai là, trường hợp không tổ chức sơ tuyển theo phương án trên, thì có thể áp dụng phương án đấu thầu ngay, không qua sơ tuyển để đảm bảo tiến độ dự án.

Ngoài ra, do đây là dự án lớn, phức tạp, đã có nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện trong những năm vừa qua, đã có thay đổi về quy mô, phân kỳ đầu tư dự án, do vậy, Bộ GTVT đang nghiên cứu để báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội tại kỳ họp tới (tháng 10/2018) về tổng thể đầu tư toàn bộ Dự án, làm cơ sở triển khai thực hiện các công việc tiếp theo.

Hiện công tác cập nhật, hoàn thiện thiết kế kỹ thuật, dự toán và hồ sơ mời thầu gói thầu HURC1-101 theo dự án đầu tư điều chỉnh đang được Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông - vận tải (TEDI) thực hiện tại Gói thầu HURC1-030 với nội dung gồm Tư vấn cập nhật hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán, hồ sơ mời thầu và hỗ trợ lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu xây lắp HURC1-101: Chuẩn bị mặt bằng và xử lý nền đất yếu tổ hợp Ngọc Hồi thuộc Dự án Đường sắt đô thị.

Trong trường hợp được Quốc hội thông qua nội dung điều chỉnh Dự án Đường sắt đô thị tại kỳ họp tới, việc tuyển chọn nhà thầu cho Gói thầu HURC1 - 101 có thể được thực hiện ngay trong năm nay.

Vướng mắc lớn nhất tại Dự án này chính là việc bố trí nguồn vốn đối ứng phục vụ giải phóng mặt bằng liên tục bị thiếu hụt. Theo Ban Quản lý dự án đường sắt, tổng nhu cầu vốn cho hạng mục giải phóng mặt bằng của Dự án giai đoạn I là 2.310 tỷ đồng, trong khi đó, từ năm 2009 đến 2017, Dự án mới được bố trí 388 tỷ đồng và kế hoạch vốn trung hạn 2016 - 2020 là 512 tỷ đồng.

“Nguồn vốn bố trí đối ứng hạn hẹp, không đảm bảo tiến độ giải phóng mặt bằng và tái định cư, chưa đủ điều kiện để thi công xây lắp làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của Dự án”, lãnh đạo Bộ GTVT quan ngại.