Bộ Công thương vừa công bố "Kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong kinh doanh xăng dầu của một số thương nhân kinh doanh xăng dầu".

Theo kết luận thanh tra này, hầu hết doanh nghiệp đầu mối đã đáp ứng điều kiện về cầu cảng, kho và hệ thống phân phối. Các doanh nghiệp cũng đáp ứng quy định về tổng nguồn xăng dầu tối thiểu phân giao, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường, điều chỉnh giá...

Kết luận thanh tra của Bộ Công thương đồng thời cũng chỉ rõ những sai phạm, trong thời kỳ thanh tra, tồn tại một số doanh nghiệp đầu mối báo cáo về kho chứa xăng dầu chưa đúng với thực tế. Cá biệt trong giai đoạn ngắn, có thương nhân thuê kho và cho thuê kho với sức chứa chưa đáp ứng theo quy định.

Một số doanh nghiệp còn có tình trạng thuê kho, bồn, bể chứa, trang thiết bị liên quan đến điều kiện cấp phép để qua mặt cơ quan chức năng khi đến kỳ kiểm tra và hợp thức hoá việc cấp phép.

Về việc mua xăng dầu trong nước, kết luận thanh tra cũng chỉ ra rằng có trường hợp các thương nhân phân phối bán xăng dầu cho thương nhân đầu mối. Điều này không đúng quy định về quyền và nghĩa vụ của các thương nhân, nhưng chưa có chế tài xử lý.

Liên quan dự trữ xăng dầu, theo kết luận thanh tra, các thương nhân đầu mối đã có ý thức về duy trì dự trữ tối thiểu. Nhưng việc dự trữ xăng dầu tại một số thương nhân đầu mối chưa đáp ứng về mức dự trữ tối thiểu bắt buộc 15 ngày. 

Hiện có hai thương nhân đầu mối làm nhiệm vụ dự trữ quốc gia mặt hàng xăng dầu. Báo cáo cho thấy, có một thương nhân có tồn kho xăng dầu tại một số thời điểm thấp hơn mức quy định, chưa đảm bảo mức dự trữ quốc gia tại kho tuyến sau, nhưng lượng tổng tồn sổ sách tại cùng thời điểm của các kho công ty đều cao hơn mức dự trữ quy định...

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Chánh thanh tra Bộ Công Thương đã ban hành 23 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 11 thương nhân đầu mối và các công ty con, đơn vị trực thuộc của thương nhân đầu mối.

Cùng với đó, có tình trạng một số đầu mối mua xăng dầu trong nước từ thương nhân phân phối - chưa thực hiện đúng quy định về quyền, nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu quy định tại Nghị định 83.

Về nhập khẩu xăng dầu, kết luận thanh tra cho thấy có thương nhân đầu mối không nhập khẩu xăng dầu trong hai quý đầu năm ngoái. Nhưng xét cả năm thì doanh nghiệp vẫn nhập đủ sản lượng tối thiểu được Bộ Công thương phân giao. Cũng có trường hợp thương nhân đầu mối không nhập khẩu xăng, hoặc nhập ít hơn số lượng được Bộ Công thương phân giao.

Chưa có quy định xử phạt hành chính với trường hợp doanh nghiệp không nhập khẩu xăng dầu một quý trở lên, nhưng theo cơ quan thanh tra, khoản 6, điều 8 Nghị định 83 quy định Bộ Công thương có quyền thu hồi Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu trong trường hợp này.

Qua công tác kiểm tra hồ sơ cấp phép, kiểm tra thực tế tại đơn vị trước khi cấp phép của một số thương nhân đầu mối, Đoàn kiểm tra của Bộ Công thương đã phát hiện hành vi vi phạm hành chính, việc chưa đáp ứng điều kiện để cấp Giấy phép kinh doanh xuất, nhập khẩu xăng, dầu nhưng không chuyển hồ sơ và kiến nghị người có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Một số Vụ, Cục thuộc Bộ Công thương với vai trò cơ quan tham mưu đã chưa tham mưu đầy đủ với lãnh đạo Bộ để thực hiện chức năng hướng dẫn thực hiện hoạt động kinh doanh, phân phối xăng dầu, kiểm tra, giám sát thương nhân tuân thủ các điều kiện và các quy định liên quan tại Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu...

Đây là một phần nguyên nhân dẫn đến việc các Sở Công thương, Thương nhân kinh doanh xăng dầu tổ chức thực hiện chưa đồng bộ, thống nhất.