Đói vốn, có doanh nghiệp vay ngoài lãi suất 20-30%

Trong khi mức lãi suất chỉ cần cao hơn 12% đã là gánh nặng chi phí lớn cho doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp còn phải vay ngoài lãi với lãi suất 20-30%.

Đây là hiện trạng được luật sư Nguyễn Thanh Hà,- Chủ tịch SBLaw, người có nhiều năm kinh nghiệm tư vấn pháp luật trong các lĩnh vực như đầu tư, doanh nghiệp, bất động sản, năng lượng… dẫn ra tại Talkshow Chọn Danh mục (phần 2) kỳ 5 với chủ đề “Thích ứng trong hành động”. Điều này cho thấy không ít doanh nghiệp đang thực sự khó khăn vì vốn.

Không chỉ ở lĩnh vực bất động sản, cuộc khủng hoảng thiếu vốn lan rộng ra nhiều ngành kinh tế. Theo ông Hà, hiện các doanh nghiệp đang rất khó khăn trong huy động vốn để phát triển hoạt động của mình dù đang là những tháng cuối cùng của quý IV/2022.

Ba nguyên nhân lớn được ông Hà chỉ ra. Thứ nhất, về tín dụng, đã có các ngân hàng hết room, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản thì phần lớn không còn room và các doanh nghiệp phải đợi đến năm 2023 để có room mới.

Thứ hai, một trong các kênh có thể huy động được vốn tương đối tốt trước đây là trái phiếu doanh nghiệp đang gặp khó sau khi ban hành Nghị định 65 thay thế Nghị định 153, nhất là với doanh nghiệp bất động sản đang gặp khó khăn trong trả nợ trái phiếu đến hạn và sắp đến hạn. Một số vụ việc trong lĩnh vực trái phiếu thậm chí đã gây mất niềm tin đối với nhà đầu tư và người dân.

Còn một thị trường vốn nữa mà các doanh nghiệp bất động sản rất quan tâm những cũng không dễ huy động đó là lĩnh vực M&A, chuyển nhượng một phần hoặc bán dự án cho nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên, theo ông Hà, việc chuyển nhượng một sự án M&A cũng tương đối khó, nhất là với nhà đầu tư nước ngoài.

“Trước khi họ vào mua bán sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam, họ phải thực hiện nhiều thủ tục như xem hồ sơ pháp lý, sức khỏe doanh nghiệp sau đó phải trải qua một quá trình đàm phán rất dài mới có thể mua bán được, đặc biệt những dự án liên quan đến quyền sử dụng đất”, Chủ tịch SBLaw cho hay.

Ghi nhận thực tế ở các doanh nghiệp hiện nay, ông Mohammad Mudasser, lãnh đạo dịch vụ tư vấn quản lý vốn lưu động của PwC Việt Nam cho biết các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ba năm qua bị ảnh hưởng diễn biến cung cầu và tắc nghẽn chuỗi cung ứng. Căng thẳng Nga- Ukraine ngoài tác động đến giá dầu cũng ảnh hưởng đến nền kinh tế tập trung vào xuất khẩu như Việt Nam.

Bên cạnh tỷ lệ giải thể, ngừng hoạt động vẫn ở mức cao hay như tình trạng thiếu lao động cục bộ ở một số ngành, địa phương, việc tiếp cận tín dụng và huy động vốn sản xuất kinh doanh vẫn là một trong những khó khăn lớn của các doanh nghiệp được đại diện từ PwC chỉ ra. Nhất là khi ở năm 2023, lãi vay ngân hàng không giảm xuống như thời dịch Covid-19.

Khúc cua định mệnh thời gian tới

Làm việc trực tiếp với một số doanh nghiệp bất động sản đang khó khăn về dòng tiền, theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà, nhiều đơn vị mong muốn tiếp tục được hoàn thiện các dự án dang dở sắp hoàn thiện để bán hàng nhanh thu tiền về giải quyết khó khăn trước mắt.

Tuy nhiên, thời gian qua doanh nghiệp bất động sản huy động tiền nhiều từ trái phiếu và giờ đang chịu áp lực đáo hạn nợ, bảo vệ uy tín. Do vậy, các doanh nghiệp này rất khó phát hành trái phiếu mới, trong khi nhà đầu tư lại mong đáo hạn trái phiếu trước hạn để thu tiền về.

“Trong tình thế này, một số doanh nghiệp bất động sản đã phải trả trước tiền trái phiếu cho nhà đầu tư bằng cách hoán đổi căn hộ. Nhưng sau đó nhận thấy trả căn hộ cho trái chủ cũng làm dòng tiền mặt bị ảnh hưởng nên họ dừng chương trình này và gây mất niềm tin cho nhà đầu tư”, thực tế trên thị trường bất động sản được luật sư Nguyễn Thanh Hà chỉ ra.

Vị luật sư này cho rằng doanh nghiệp bất động sản sẽ tiếp tục gặp 2 khó khăn trong năm 2023. Một là huy động vốn để thực hiện dự án cũ và mới. Trông chờ room tín dụng ở năm tới trong bối cảnh tất cả ngân hàng tăng lãi suất huy động và lãi suất, việc tiếp cận vốn dự kiến sẽ vẫn khó khăn.

“Tình trạng vay ngoài với lãi suất 20-30% như hiện này đã cho thấy họ thực sự khó khăn. Ngoài gặp khó trong huy động vốn, nhiều doanh nghiệp còn phải tiếp tục phải trả nợ trái phiếu. Đây là khúc cua định mệnh rất khó khăn đối với doanh nghiệp bất động sản trong thời gian tới”, luật sư Nguyễn Thanh Hà dự báo.

Việc các công ty bất động sản gặp khó khăn trong duy trì thanh khoản theo ông Mohammad Mudasser đã diễn ra trong hai năm vừa qua do chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi kinh tế vĩ mô và nhu cầu của khách hàng không còn quá lớn. Bên cạnh đó, trái phiếu không thanh toán được ảnh hưởng đến uy tín của công ty. Việc huy động từ các nguồn vốn khác trong và ngoài nước ngoài ngân hàng là điềudoanh nghiệp có thể cân nhắc. Tuy nhiên, đại diện từ PwC cũng nhấn mạnh doanh nghiệp cũng cần lưu ý xem xét lại nguồn vốn nếu chi phí sử dụng vốn, chi phí lãi vay vượt hiệu suất đầu tư.