Bộ Tài chính đã hoàn thành việc lấy ý kiến về điều chỉnh thuế suất ưu đãi một số linh kiện, phụ tùng xe con, xe tải và máy nông nghiệp với mục tiêu xử lý các bất hợp lý về thuế suất của linh kiện, phụ tùng và xe nguyên chiếc, đồng thời thu hút nhập khẩu linh phụ tùng từ các nước có công nghệ cao.

Hai đối tác liên quan trong lần này là Hàn Quốc và Nhật Bản sẽ có một số linh phụ kiện ô tô được giảm thuế nhập khẩu mạnh so với mức  đang áp dụng là theo thuế suất ưu đãi (MFN). Thậm chí một số linh kiện ô tô sẽ có thuế ngang bằng thuế của khu vực ASEAN.

Đơn cử như động cơ loại từ 1.000 cc đến 2.000 cc, đã lắp ráp hoàn chỉnh hoặc chưa hoàn chỉnh có xuất xứ ASEAN được hưởng thuế nhập khẩu 0%, nhưng nếu nhập từ Hàn Quốc về phải chịu thuế MFN là 18-20% trong năm 2016. Tuy nhiên, với đề xuất của Bộ Tài chính, thuế nhập khẩu mới từ Hàn Quốc sẽ về 3% ngay trong năm 2016, bằng 1/6 thuế suất hiện nay.

Mặt hàng cụm bánh xe có thuế nhập khẩu 7% hay hộp số đã lắp ráp hoàn chỉnh có thuế 12% từ năm 2016 khi nhập khẩu từ Nhật Bản, còn nếu nhập khẩu từ Hàn Quốc sẽ chịu thuế 16% và 20% tương ứng sẽ được hưởng mức thuế 5% theo như mức thuế ASEAN – Trung Quốc.

Hiện nhập khẩu của mặt hàng động cơ ô tô có dung tích từ 1.000 cc tới 2.000 cc đã lắp ráp hoàn chỉnh từ Nhật Bản là 15,5 triệu USD, từ Hàn Quốc là 10,6 triệu USD, trong tổng kim ngạch 65,9 triệu USD từ các thị trường. Với mặt hàng hộp số chưa lắp ráp, kim ngạch nhập khẩu từ Nhật Bản là 36,6 triệu USD và từ Hàn Quốc là 10,5 triệu USD trên tổng kim ngạch 73,7 triệu USD.

Dẫu vậy sẽ chỉ có một số thương hiệu ô tô như Hyundai, Kia đến từ Hàn Quốc hay Mazda đến từ Nhật Bản là có thể tận dụng được cơ hội này. Nguyên do, các nhãn hiệu như Toyota, Honda đều có những cơ sở sản xuất rất lớn tại Thái Lan – thành viên ASEAN, nơi được hưởng thuế nhập khẩu linh kiện về Việt Nam bằng 0% từ năm 2016 và thuế xe nguyên chiếc là 0% từ năm 2018.

Trong khi đó, Hyundai, Kia hay Mazda không có những căn cứ sản xuất lớn tại ASEAN, nhưng lại có nhiều tham vọng với thị trường hơn 600 triệu dân tại đây. Chính vì vậy, cơ hội để Việt Nam trở thành mắt xích trong chuỗi sản xuất của các thương hiệu này, là bàn đạp để mở rộng tại ASEAN cũng đang được các doanh nghiệp trong nước và đối tác rất quan tâm.

Ông Lê Ngọc Đức, Tổng giám đốc Công ty Ô tô Hyundai – Thành Công cho hay, việc giảm thuế suất thuế nhập khẩu một số linh kiện, phụ tùng chính của ô tô từ Hàn Quốc và Nhật Bản như Bộ Tài chính dự kiến không tạo ra sốc, không ảnh hưởng nhiều đến thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, với một số doanh nghiệp lại rất có ý nghĩa vì khuyến khích sản xuất trong nước, tạo cơ hội thu hút đầu tư, từ đó có thêm nhiều công ăn việc làm.

“Những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã có cơ sở sản xuất lớn ở ASEAN có lợi thế nhập khẩu 0% từ ASEAN sẽ chờ chính sách thật hấp dẫn mới xem xét đầu tư tại Việt Nam. Còn Hyundai – Thành Công hay Công ty Ô tô Trường Hải đang đẩy mạnh đầu tư phát triển sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam với một số thương hiệu của Hàn Quốc và Nhật Bản đang nỗ lực gia tăng sản xuất tại Việt Nam nhiều nhất có thể trước mốc 2018, để tạo đà phát triển sau đó. Vì vậy việc có được những chính sách tốt nhằm động viên sản xuất trong nước kịp thời là rất cần”, ông Đức nói. 

Ngay thương hiệu Mazda, với đột phá về bán hàng trong giai đoạn 2014-2015,  cũng đang thảo luận chi tiết kế hoạch mở rộng hợp tác với Công ty Ô tô Trường Hải lên quy mô lớn hơn.

Điểm đặc biệt quan trọng với người tiêu dùng chính là khi thuế nhập khẩu các phụ tùng chính giảm mạnh, giá xe sẽ theo đó để giảm, nhất là ô tô hiện nay đang chịu chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt tính sau khi có thuế nhập khẩu.

Đề xuất giảm thuế của ngành tài chính được xem như hỗ trợ phát triển sản xuất tô trong nước. Trước đó, cơ quan này đề xuất thay đổi cách xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe nhập khẩu. Bên cạnh đó, thuế nhập khẩu xe chở người có dung tích dưới 3.000 cc từ các nước tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ có lộ trình cắt giảm muộn hơn so với các xe có dung tích cao hơn.