Gửi báo cáo đến Quốc hội, Uỷ ban Về các vấn đề xã hội đề nghị Bộ Y tế kiến nghị phù hợp khi sửa đổi Luật Đầu tư nhằm bảo đảm cơ chế kiểm soát tốt việc mua sắm trang thiết y tế ngay cả trong các trường hợp khẩn cấp, tránh để xảy ra thất thoát, tiêu cực.

Theo chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XIV, chiều 8/6, ngày đầu tiên của đợt họp trực tiếp, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế, xã hội, ngân sách. Theo thông lệ, trước phiên thảo luận này, Uỷ ban Về các vấn đề xã hội đều gửi ý kiến đánh giá về những lĩnh vực thuộc lĩnh vực Ủy ban phụ trách, trong đó có y tế.

Ký báo cáo ngày 5/6/2020, Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh nêu một số vấn đề cần quan tâm.

Đó là, số lượng người đến khám chữa bệnh tại nhiều cơ sở y tế trong những tháng đầu năm giảm mạnh. Việc này một mặt có thể tác động xấu đến sức khỏe người bệnh khi tự chữa bệnh tại nhà, mặt khác có thể tác động đến khoảng 240 bệnh viện tự bảo đảm chi tiền lương từ nguồn thu dịch vụ khám chữa bệnh.

Vấn đề tiếp theo cần quan tâm là lợi dụng dịch Covid -19 diễn biến phức tạp, có tình trạng cơ sở kinh doanh đầu cơ, găm hàng, sản xuất thiết bị y tế là hàng giả, hàng kém chất lượng. Trong quý I/2020, thuốc tăng giá 1,43% . Đáng chú ý, đã có vi phạm trong sử dụng ngân sách công để mua sắm trang thiết bị (máy xét nghiệm sinh hóa, máy thở, khẩu trang y tế, hóa chất vật tư tiêu hao,…), thuốc chữa bệnh… gây bất bình trong dư luận xã hội.

Uỷ ban dẫn chứng, ngày 22/4/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội, Công ty cổ phần định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành, Công ty TNHH Vật tư khoa học và Thương mại Việt Nam và các đơn vị liên quan.

Uỷ ban cũng lưu ý là danh mục dự trữ quốc gia mới chỉ có thuốc phòng, chống dịch bệnh mà chưa có một số trang thiết bị, vật tư y tế, đồ bảo hộ thiết yếu phục vụ công tác phòng, chống dịch, công tác khám chữa bệnh cho người mắc dịch bệnh.

"Đáng mừng là đến thời điểm hiện tại, dịch đã được kiểm soát tốt, nếu không, tình trạng này sẽ ảnh hướng lớn đến công tác khám chữa bệnh  và có nguy cơ lây nhiễm cao đối với đội ngũ cán bộ y tế), Uỷ ban nhận định.

Theo báo cáo, một số ít cơ sở y tế chưa chấp hành nghiêm các quy định trong phòng chống dịch, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch Covid-19 trong cộng đồng. Việc cách ly, giãn cách xã hội chưa được quy định cụ thể trong pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm. 

Trong thời gian dịch Covid-19, đối với các bệnh nhân có kết quả dương tính, toàn bộ chi phí điều trị và xét nghiệm sẽ do ngân sách nhà nước chi trả, việc này là cần thiết nhưng tạo gánh nặng cho ngân sách nhà nước, Uỷ ban nhìn nhận.

Uỷ ban Về các vấn đề xã hội kiến nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm việc phân bổ, điều chỉnh ngân sách đầu tư cho lĩnh vực y tế trong cả trung hạn và dài hạn để tăng cường năng lực bảo đảm công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân nói chung và công tác y tế dự phòng nói riêng.

Kiến nghị của Uỷ ban với Chính phủ là đẩy mạnh triển khai công tác xây dựng pháp luật; chỉ đạo rà soát, tổng kết, đánh giá những vấn đề bất cập trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật, đặc biệt là tổng kết việc phòng, chống và ứng phó Covid-19, những phương pháp, biện pháp, dịch vụ mới được áp dụng, những vấn đề mới nảy sinh mà chưa có hành lang pháp lý điều chỉnh để  đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Luật bảo hiểm y tế, các luật, pháp lệnh có liên quan khác, cũng như bổ sung vào dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh đang được soạn thảo. .

Tiếp tục chỉ đạo quyết liệt đối với công tác y tế dự phòng, đặc biệt là công tác phòng, chống dịch Covid-19; áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch trong giai đoạn mới, vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế, sẵn sàng các biện pháp ứng phó trong trường hợp dịch tái bùng phát tại Việt Nam là kiến nghị tiếp theo với Chính phủ.

Chính phủ cũng được đề nghị chỉ đạo các bộ, ngành và phối hợp xử lý nghiêm minh trường hợp vi phạm trong công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế, đồng thời cần tăng cường rà soát, kiểm tra, thanh tra để tiếp tục phát hiện và xử lý những sai phạm trong lĩnh vực này.

Bộ Y tế được yêu cầu chủ động rà soát toàn bộ việc mua sắm trang thiết bị y tế, bảo đảm đúng quy định, đúng giá, đồng thời đưa ra những kiến nghị phù hợp khi sửa đổi Luật Đầu tư nhằm bảo đảm cơ chế kiểm soát tốt việc mua sắm trang thiết y tế ngay cả trong các trường hợp khẩn cấp, tránh để xảy ra thất thoát, tiêu cực , vi phạm pháp luật.