Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) vừa tổ chức Tọa đàm Công bố Báo cáo Kinh tế Vĩ mô Quý IV/2016.

Đánh giá về chính sách tiền tệ năm 2016, VEPR cho rằng: “Điều hành tiền tệ trong năm 2016 là linh hoạt và chặt chẽ. NHNN vẫn theo sát mục tiêu ổn định lạm phát và thận trọng với mục tiêu này. Tuy nhiên, càng về cuối năm các nhân tố làm tăng lạm phát xuất hiện càng nhiều hơn. NHNN đã có lưu ý về nguy cơ lạm phát quay trở lại trong năm 2017, đồng thời, nên đã có những cân nhắc điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới”.

Thị trường bất động sản đang có dấu hiệu ấm lên trong nửa cuối năm 2016, sau hai quý trầm lắng, thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Lượng vốn đăng ký mới trong năm 2016 vào khu vực này đạt 1,52 tỷ USD và chiếm khoảng 10% tổng vốn, chỉ đứng sau nhóm ngành công nghiệp chế biến chế tạo.

“Tuy nhiên, thị trường BDS còn ẩn chứa nhiều bất trắc, phụ thuộc vào điều kiện vĩ mô và đặc biệt là diễn biến lãi suất trong năm 2017”, VEPR nhận định.

Về triển vọng kinh tế năm 2017, TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, điểm sáng của kinh tế Việt Nam năm 2017 được kỳ vọng là hoạt động của khu vực doanh nghiệp, đặc biệt khối doanh nghiệp chế biến, chế tạo. Doanh nghiệp đang có điều kiện phát triển thuận lợi khi Chính phủ mới bộc lộ rõ mối quan tâm trong cải cách thủ tục hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh. Nghị quyết 19 và 35 của Chính phủ trong năm 2016 được kỳ vọng là sẽ giúp giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết cũng như hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy cần có thời gian để đạt được sự phối hợp và nhất trí giữa các cơ quan thực thi hai nghị quyết này.  

Ngoài những vấn đề nội tại cố hữu của nền kinh tế nội địa, VEPR cũng cảnh báo những cú sốc từ bên ngoài. 

Thứ nhất, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất cơ bản đồng thời gợi mở khả năng sẽ có 3 đợt tăng lãi suất trong năm 2017. Động thái này không chỉ ảnh hưởng tới nền kinh tế Mỹ mà còn ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu. Một trong những thay đổi rõ rệt nhất là sự lên giá của đồng USD.  

Thứ hai, Việt Nam có thể phải tăng lãi suất tiền gửi để giúp giữ giá trị tiền đồng và giữ tiền trong hệ thống ngân hàng, khi đồng USD tăng giá. Điều này có thể khiến mặt bằng lãi suất tăng, từ đó dẫn tới phản ứng dây chuyền trên thị trường bất động sản, làm giá có thể giảm hoặc tăng chậm hơn dự kiến (hạ nhiệt, nguội đi). Điều này có thể gây rủi ro cho các dự án bất động sản vốn đã đang trong tình trạng nhạy cảm, dễ tổn thướng. Mặc dù điều này chưa xảy ra rõ ràng, nhưng vẫn rất cũng cần lưu ý.

Thứ ba, việc các nước xuất khẩu dầu đạt được đồng thuận về việc cắt giảm sản lượng khai thác kể từ tháng 1/2017 có thể đẩy giá dầu tăng trở lại. Mặc dù điều này là có lợi cho cán cân ngân sách, những việc giá dầu thô và các mặt hàng năng lượng tăng trở lại có thể tạo ra sức ép lên lạm phát trong nước, vốn đã bị đẩy lên trong thời gian gần đây do việc điều chỉnh giá các nhóm dịch vụ công.

Cuối cùng, ảnh hưởng của việc Donald Trump phản đối ký kết TPP, có thể khiến làn sóng FDI vào Việt Nam suy giảm. Điều này có thể gây ra một số hệ lụy nhất định, đòi hỏi sự cải cách tốt hớn điều kiện kinh doanh và năng lực sản xuất trong nước, nâng cao sức cạnh tranh, nhằm duy trì động lực tăng trưởng cho Việt Nam.