Tại Hội nghị Vietnam Access Day 2017, do Công ty Chứng khoán Bản Việt tổ chức tại TP.HCM từ ngày 28/2 đến 2/3/2017, hơn 350 đại diện đến từ các quỹ đầu tư trong và ngoài nước, tổ chức tài chính và doanh nghiệp niêm yết đã thảo luận về tiềm năng của thị trường chứng khoán Việt Nam 2017, đặc biệt là sự phát triển vượt bậc của lĩnh vực tiêu dùng.

Xu hướng tiêu dùng thay đổi

Các diễn giả tại Hội nghị cho biết, xã hội Việt Nam và thói quen tiêu dùng đang chuyển biến mạnh mẽ nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và quá trình hội nhập kinh tế thế giới. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều quan tâm đặc biệt đến ngành hàng tiêu dùng tại Việt Nam. Nổi bật nhất phải kể đến nhà đầu tư từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan - những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế chững lại và dân số ngày càng già hóa.

“Trong những năm qua, các nhà đầu tư như Central Group, Aeon hay Berli Jucker đã tăng cường mua bán và sáp nhập (M&A) với các doanh nghiệp tiêu dùng tại Việt Nam, với hy vọng tái lập câu chuyện thành công cách đây 2-3 thập niên ở đất nước họ”, ông Ngô Vinh Tuấn, Giám đốc Ngân hàng Đầu tư của Công ty Chứng khoán Bản Việt cho biết.

Ông Tuấn dự báo, các giao dịch M&A trong ngành tiêu dùng sẽ tiếp tục diễn ra nhộn nhịp, với giá trị mỗi thương vụ ngày càng lớn. Tuy nhiên, thị trường sẽ có sự phân hóa rõ ràng giữa các ngành tiêu dùng, khi bán lẻ, thực phẩm và đồ uống, điện tử ngày càng thu hút vốn, còn phương tiện đi lại và y tế phát triển chậm lại.

Ông Richard Burrage, Giám đốc Công ty Nghiên cứu thị trường Cimigo Việt Nam gợi ý nhà đầu tư nên quan tâm đến các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực điện tử (digital). Theo ông, 48% dân số Việt Nam đang sở hữu smartphone, 54% dùng Internet và cả nước có 46 triệu tài khoản Facebook. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp điện tử tăng trưởng nhanh trong những năm tới.

Còn kênh bán lẻ hiện đại, gồm 2.000 cửa hàng tiện lợi và 1.000 siêu thị, sẽ tiếp tục cạnh tranh khốc liệt với tiệm tạp hóa và chợ. Theo ông Burrage, kênh bán lẻ truyền thống tại Việt Nam có ưu điểm là nhanh gọn, có thể trả giá, người bán thân thiết và hiểu rõ nhu cầu của người mua. Tuy nhiên, kênh bán lẻ hiện đại thắng thế nhờ sự sạch sẽ, niêm yết giá cụ thể và người mua hàng có thể thoải mái lựa chọn mà không bị làm phiền. Song bán lẻ hiện đại tại Việt Nam là kênh đầu tư lâu dài, cần ít nhất 10 năm để hiện thực hóa lợi nhuận.

Bùng nổ tài chính tiêu dùng

Theo ông Ralf Mattheas, Giám đốc Công ty Nghiên cứu thị trường Infocus, trong vòng một thập niên qua, Việt Nam chuyển hướng dần từ nền kinh tế tiền mặt sang tín dụng và vay nợ. “Trước năm 2007, Việt Nam chưa gia nhập WTO và tín dụng tiêu dùng không tồn tại. Khi ấy, nếu muốn vay một khoản tiền lớn, người dân không còn cách nào khác là đi vay nặng lãi. Ngày nay, người Việt có nhu cầu tiêu dùng tăng cao, mức thu nhập ổn định hơn, nên họ không ngại tìm đến các công ty tài chính để vay mua nhà, phương tiện đi lại hay điện thoại. Vì thế, tôi tin rằng, tài chính tiêu dùng sẽ sớm bùng nổ trong thời gian tới”, ông Mattheas cho biết.

Thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đã đạt mức 16 tỷ USD vào năm 2015, với sự xuất hiện của hàng loạt công ty tài chính lớn nhỏ. Theo các chuyên gia, cho vay mua smartphone chính là sản phẩm hút khách nhất của công ty tài chính, 82% người tiêu dùng cho biết họ đã mua smartphone trong năm 2016 vừa qua, và phần lớn là để “lên đời” chiếc điện thoại cũ.

Điều thú vị là, khi người tiêu dùng Việt ngày càng tập trung chi tiêu mua điện thoại, đi du lịch, ăn uống và tập gym, họ lại sẽ thắt chặt hầu bao với các sản phẩm hàng tiêu dùng nhanh (FMCG). Điều này cho thấy, mặt hàng FMCG sẽ tăng trưởng chậm lại trong những năm tới và người tiêu dùng sẽ tập trung mua các sản phẩm có mức giá vừa phải và tốt cho sức khỏe.

Kết thúc phần thảo luận, các chuyên gia khuyên nhà đầu tư trong năm 2017 nên rót vốn vào các doanh nghiệp có tiềm năng tăng trưởng nhanh trong ngành bán lẻ, điện tử, giáo dục, thực phẩm, du lịch và công nghệ.