Quy định không phù hợp gây khó cho doanh nghiệp

Những năm qua, cộng đồng doanh nghiệp thực phẩm đã có nhiều ý kiến về bất cập của khoản 1, Điều 6, Nghị định số 09/2016/NĐ-CP quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm (Nghị định 09).

Theo các doanh nghiệp, các quy định như: “muối dùng để ăn trực tiếp, dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường i-ốt”, “bột mì dùng trong chế biến thực phẩm phải được tăng cường sắt và kẽm” tại Nghị định 09 không phù hợp với khoa học và quản lý rủi ro, không phù hợp với thực tiễn cũng như kinh nghiệm quốc tế, gây khó khăn lớn cho sản xuất, kinh doanh. Quy định này chỉ mới chú ý đến lợi ích bổ sung vi chất cho nhóm người thiếu hụt, mà không tính đến nguy cơ cho sức khỏe của nhóm người đã đủ hoặc thừa vi chất khi bắt buộc bổ sung đại trà.

Chia sẻ về những quy định với ngành nước mắm, bà Hồ Kim Liên, Chủ tịch Hội Sản xuất nước mắm TP. Phú Quốc bày tỏ, hơn 10 năm qua, tiêu chuẩn Codex về nước mắm đã tạo ra rào cản, ngăn nước mắm truyền thống vươn ra thế giới bởi bất cập trong quy định: “sản phẩm không được có hàm lượng histamine lớn hơn 40mg/100g nước mắm trong mọi đơn vị mẫu được phân tích”. 

“Đến nay, khi Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 09 được đưa ra, các doanh nghiệp trong ngành rất bức xúc với quy định tăng cường i-ốt vào nước mắm. Đây là nội dung bất hợp lý, không chỉ khiến chúng tôi ‘biến mất’ trên thị trường quốc tế bởi quy định về histamine, mà còn ‘chết’ trên sân nhà bởi những bất cập về bổ sung vi chất dinh dưỡng”, bà Liên nói.

Theo ông Phạm Trung Thành, Trưởng ban Đối ngoại Công ty cổ phần Acecook Việt Nam, các quy định tại Nghị định 09 đã tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và chiến lược bán hàng của doanh nghiệp.

Cụ thể, doanh nghiệp gặp khó về thủ tục xuất khẩu tới nhiều thị trường có cơ chế kiểm duyệt phức tạp đối với thực phẩm nhập khẩu có bổ sung vi chất sắt, kẽm, i-ốt như Nhật Bản, Nauy, Philippines, Đan Mạch, Australia, New Zealand, Hàn Quốc… Khi xuất khẩu sang các thị trường này,

Acecook phải kê khai vi chất chi tiết trên bao bì hoặc bổ sung nội dung tem dán, tốn thêm thời gian và chi phí.

Tại Nhật Bản, i-ốt không thuộc danh sách vi chất dinh dưỡng được phép sử dụng. Sắt và kẽm cũng phải tuân theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Kẽm không được phép bổ sung trong các thực phẩm khác ngoài các sản phẩm thay thế sữa mẹ và thực phẩm được dùng để duy trì sức khỏe theo đúng chỉ định cụ thể của Nhật Bản.

“Vì vậy, để xuất mì Hảo Hảo sang Nhật Bản, chúng tôi phải sử dụng nguyên liệu không bổ sung các vi chất dinh dưỡng trên; tổ chức sản xuất riêng biệt giữa sản phẩm Hảo Hảo nội địa và sản phẩm xuất khẩu. Điều này khiến hiệu suất sản xuất mì xuất khẩu sang Nhật Bản không cao, tăng thêm nhiều chi phí”, ông Thành chia sẻ.

Một khó khăn nữa được đại diện Acecook Việt Nam chỉ ra là năng suất sản xuất bị ảnh hưởng. Dù có hệ thống dây chuyền sản xuất tự động hiện đại, nhưng để đảm bảo tránh nhiễm chéo, Acecook không thể sử dụng hệ silo chứa và tự động cấp bột mì chung cho cả nguyên liệu có bổ sung vi chất và không bổ sung vi chất.

Bà Nguyễn Thị Tình, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Kỹ nghệ thực phẩm Việt Nam (Vifon) cũng cho biết, doanh nghiệp không thể đầu tư mua mới dây chuyền để sản xuất nội địa và xuất khẩu riêng biệt nhằm tránh nhiễm chéo giữa các loại nguyên liệu có tăng cường vi chất dinh dưỡng và không tăng cường vi chất dinh dưỡng vì chi phí đầu tư quá lớn, trong khi đơn hàng không đảm bảo để khai thác hết công suất, gây lãng phí nguồn lực.

Kiến nghị thay đổi

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM (FFA) chia sẻ, cộng đồng doanh nghiệp và các hiệp hội ngành thực phẩm mong muốn các quy định tại Dự thảo Nghị định 09 sửa đổi được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và quản lý rủi ro, phù hợp với thực tiễn trong nước và thông lệ quốc tế. Điều này sẽ góp phần cải thiện sức khỏe người dân một cách công bằng, không thiên lệch, đồng thời tháo gỡ dứt điểm các bất cập kéo dài để doanh nghiệp ngành thực phẩm yên tâm sản xuất, kinh doanh và phát triển.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó tổng thư ký VASEP kiến nghị, cần sửa đổi Nghị định 09 theo hướng không quy định bắt buộc các doanh nghiệp chế biến thực phẩm phải sử dụng muối bổ sung i-ốt, mà chỉ khuyến khích thực hiện sao phù hợp với từng nhu cầu hay thị trường cụ thể.

Ngoài ra, i-ốt rất nhạy với nhiệt độ và ánh sáng, nhưng các sản phẩm chế biến thường dùng nhiệt độ cao. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp chế biến thực phẩm đang gặp phải vấn đề không phát hiện i-ốt trong sản phẩm cuối dù có sử dụng. Đặc biệt, một số sản phẩm còn bị biến đổi màu sắc, mùi vị do có sự tác động của i-ốt với các thành phần nguyên liệu ban đầu.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Phúc Khoa, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan) cho rằng, chỉ cần tập trung tăng cường, khuyến khích người dân tăng độ bao phủ sử dụng muối ăn có bổ sung i-ốt trong nấu ăn hàng ngày, bằng cách đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng. Như vậy, hiệu quả sẽ đạt rất cao trong cải thiện sức khỏe người dân, vừa tiết kiệm chi phí, dễ thực hiện mà không ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp.