Chi hơn 1.576 tỷ đồng lãi vượt trần, thu vỏn vẹn 3 tỷ đồng

Trong  số 2.000 tỷ đồng thiệt hại, có tới 1.576 tỷ đồng là thiệt hại do chi ngoài lãi suất huy động vốn.

Kết quả điều tra vụ án xác định: sau khi Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) ký thỏa thuận để trở thành cổ đông và đối tác chiến lược của Oceanbank, Nguyễn Xuân Sơn được PVN cử sang OceanBank ngồi ghế tổng giám đốc (từ 1/12009). Ngay từ đầu năm 2009, Sơn đã chủ động đề nghị Thắm chủ trương chi thêm lãi suất ngoài để huy động vốn và được Thắm chấp thuận.

Để có nguồn chi “Chăm sóc khách hàng” theo yêu cầu trên, Hà Văn Thắm đã sử dụng Công ty sân sau là Công ty cổ phần BSC do Thắm thành lập đầu năm 2008  để thực hiện việc ký các hợp đồng làm dịch vụ với khách hàng có nhu cầu vay vốn tại OceanBank (thu thêm lãi suất vay tín dụng và chênh lệch tỷ giá dưới hình thức “thu phí” của khách hàng) và BSC đã chi tổng cộng 69,3 tỷ đồng cho Nguyễn Xuân Sơn.

Theo cáo trạng, sau khi chiếm đoạt trót lọt hơn 69 tỷ đồng thông qua Công ty BCS, đầu năm 2011, khi được bổ nhiệm làm Phó tổng giám đốc PVN và được cử là người đại diện phần góp vốn của tập đoàn tại OceanBank, Nguyễn Xuân Sơn tiếp tục cùng với Hà Văn Thắm mở rộng chi ngoài lãi suất huy động.

Tại thời điểm này, để thúc đẩy huy động vốn, Hà Văn Thắm đã ra chủ trương chi ngoài lãi suất huy động vốn cho các khách hàng và chỉ đạo các lãnh đạo chủ chốt của ngân hàng này triển khai trên toàn hệ thống OceanBank.

Kết quả điều tra, xác minh tại Hội sở OceanBank xác định: từ năm 2010 đến 31/11/2014, tổng số tiền OceanBank đã sử dụng để chi lãi ngoài là hơn 1.576 tỷ đồng.

Số tiền này đến nay đã sử dụng như sau: 1.022,8 tỷ đồng được chi cho các cá nhân là lãnh đạo hội sở OceanBank và lãnh đạo các chi nhánh của OceanBank để phục vụ chăm sóc khách hàng; 66,4 tỷ đồng được Hội sở chi lãi cho khách hàng cá nhân;475 tỷ đồng được Hội sở chuyển cho 54 chi nhánh, phòng giao dịch và khối khách hàng doanh nghiệp để chi lãi ngoài huy động vốn.

Trong đó, đối với khoản tiền hơn 1.022 tỷ đồng, Hà Văn Thắm nhận gần 279 tỷ đồng. Nguyễn Xuân Sơn nhận 246 tỷ đồng - đây là số tiền OceanBank chi lãi ngoài cho hợp đồng tiền gửi của PVN, song đã bị Sơn lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để chiếm đoạt.

Số tiền còn lại được các lãnh đạo của OceanBank khi đó dùng chủ yếu để trả lãi ngoài cho các khách hàng lớn.  

Cáo trạng của Viện kiểm sát cho hay, trong số 51.468 cá nhân và 392 tổ chức kinh tế gửi tiền tại OceanBank và nhận tiền chi lãi ngoài, chỉ có 19 tổ chức kinh tế khẳng định có nhận lãi ngoài và đã trả lại hơn 3 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra. Đã có 124 tổ chức trả lời không nhận lãi ngoài. Hiện vẫn còn 249 tổ chức kinh tế chưa có văn bản trả lời cơ quan điều tra.

Như vậy, gần 1.576 tỷ đồng thiệt hại của OceanBank rất khó có cơ hội đòi lại.

42 cán bộ, lãnh đạo khác của OceanBank bị truy tố về tội: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

500 tỷ đồng và ma trận thâu tóm Trustbank

Trong  số 2.000 tỷ đồng thiệt hại, có tới 343,5 tỷ đồng thiệt hại khoản vay 500 tỷ đồng mà Hà Văn Thắm và đồng phạm cho Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Trung Dung vay.

Số tiền này có liên quan đến 4 bị can vừa được truy tố bổ sung tại phiên xét xử này, bao gồm: Phạm Công Danh (cựu Chủ tịch Ngân hàng TMCP Xây dựng), Hứa Thị Phấn (đại diện nhóm cổ đông Ngân hàng Đại Tín - TrustBank), Trần Văn Bình (cựu Tổng giám đốc Công ty Trung Dung). Cả ba bị can này cùng bị truy tố tội Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Riêng bị can Hoàng Thị Hồng Tứ (cựu Chủ tịch Công ty BSC - công ty sân sau của Hà Văn Thắm) bị truy tố tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.

Theo cáo trạng, đầu năm 2012, NHNN có chủ trương tái cơ cấu và sáp nhập các ngân hàng TMCP yếu kém. Do muốn thâu tóm một số ngân hàng TMCP về Oceanbank, Thắm đến gặp bà Hứa Thị Phấn là cổ đông lớn, đại diện nhóm cổ đông của Ngân hàng Đại Tín (Trustbank) đặt vấn đề chuyển giao Trustbank lại cho Thắm. Hai bên đã ký hợp đồng ngay sau đó, Hà Văn Thắm mua lại 84,92% vốn điều lệ Trustbank với giá hơn 4,4 tỷ đồng, song phải kế thừa toàn bộ nghĩa vụ trả nợ và quyền được sử dụng tài sản bảo đảm.

Tuy nhiên, sau khi cho người vào điều hành, tiếp quản Trustbank, phát hiện có một số khoản vay lớn, dư nợ xấu không có khả năng thu hồi, cũng như nhiều mối quan hệ phức tạp giữa bà Phấn và các nhóm khách hàng này nên Thắm nảy sinh ý định chuyển nhượng lại Trustbank. Thắm đã gặp Danh để đặt vấn đề và Danh đồng ý mua lại Trustbank, sau đó đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng.

Giữa tháng 12/2012, Thắm, Danh và bà Phấn bàn bạc và thống nhất việc Thắm sẽ cho Danh vay 500 tỷ đồng từ OceanBank và thế chấp bằng tài sản của bà Phấn. Số tiền này Danh sẽ chuyển lại để tất toán 5 hợp đồng vay của nhóm bà Phấn tại Trustbank, đồng thời được ghi nhận vào việc Danh trả tiền mua cổ phần Trustbank của nhóm bà Phấn. Pháp nhân vay vốn là Công ty TNHH Trung Dung, thực chất do Phạm Công Danh thành lập, thuê Trần Văn Bình (lái xe của Tập đoàn Thiên Thanh) giữ chức Tổng Giám đốc.

Mặc dù biết rõ vốn của Công ty Trung Dung là vốn ảo và việc vay vốn không đúng mục đích, song Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn – Phó Tổng giám đốc phụ trách tín dụng- vẫn phê duyệt cho vay.

 Thêm vào đó, lại không giám sát vốn sau giải ngân, dẫn đến dù Thắm đã đề nghị Ngân hàng Xây dựng phong tỏa tài khoản của Công ty Trung Dung tại Ngân hàng Xây dựng nhưng vẫn bị Phạm Công Danh rút hết để thanh toán 5 hợp đồng tín dụng cho nhóm bà Phấn.

Số tiền 500 tỉ đồng được cho vay với các tài sản bảo đảm không đủ điều kiện là nguyên nhân dẫn đến việc OceanBank không thu hồi được số tiền vay này.

Cơ quan điều tra xác định, hành vi vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng trong khoản vay 500 tỷ đồng nói trên, Hà Văn Thắm – chủ mưu- cùng các bị can: Nguyễn Văn Hoàn (đồng phạm thực hiện), Phạm Công Danh, Trần Văn Bình, Hứa Thị Phấn (đồng phạm giúp sức) đã gâythiệt hại cho OceanBank gần 343,6 tỷ đồng (do có156,4 tỷ đồng giá trị tài sản đảm bảo).

Như Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn đã đưa tin, tại phiên tòa xét xử này, bà Hứa Thị Phấn đã có đơn xin vắng mặt vì lý do sức khỏe.