Giới đầu tư nước ngoài đang chờ đợi cam kết này được thực hiện đúng, cho dù đây thực sự là công việc rất khó và chưa có tiền lệ với các cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam. Lý do là họ đã đợi các quy định này từ 5 tháng nay và bất cứ sự chậm trễ nào nữa cũng sẽ khiến giai đoạn chuyển tiếp trong thực thi các quy định mới của Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp trở nên khó khăn hơn.

Theo quy định của Luật Đầu tư 2014, cũng như hướng dẫn của Nghị định 118, nhà đầu tư nước ngoài phải thỏa mãn các điều kiện trước khi thực hiện hoạt động đầu tư trong các ngành, lĩnh vực kinh doanh có điều kiện.

Quy định này rất rõ ràng, nhưng không dễ thực hiện khi nhìn vào hiện trạng quy định về điều kiện kinh doanh dành cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trong danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo Luật Đầu tư, có 72 ngành, nghề pháp luật Việt Nam đã quy định về điều kiện đầu tư và kinh doanh; 46 ngành nghề trong điều ước quốc tế đã quy định điều kiện đầu tư áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài...

Ngoài ra, có 21 ngành nghề chưa quy định điều kiện đầu tư và điều kiện kinh doanh; 35 ngành, nghề trong điều ước quốc tế quy định hạn chế mở cửa thị trường với nhà đầu tư nước ngoài, nhưng pháp luật Việt Nam không hạn chế. Nhưng những con số này chưa bao gồm các cam kết mới mà Việt Nam sẽ phải thực hiện theo cam kết trong hàng loạt hiệp định thương mại tự do thế hệ mới vừa được ký kết hoặc chuẩn bị được thông qua.

Đó là chưa kể, với quy định tách bạch giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh với nhà đầu tư nước ngoài, quy trình để thỏa mãn điều kiện đầu tư cũng đã thay đổi so với trước. Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định mới không bao hàm giấy phép kinh doanh với một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện như trước thời điểm ngày 1/7/2015.

Trên thực tế, sự phức tạp này khiến nhiều hồ sơ đăng ký đầu tư vào các ngành nghề trên đều bị chậm trễ do cơ quan đăng ký đầu tư phải thực hiện thủ tục xin ý kiến bộ quản lý chuyên ngành. Không ít trường hợp đã có sự khác biệt về cách hiểu giữa các cơ quan quản lý nhà nước về nội hàm các điều kiện, khiến không ít hồ sơ đăng ký chứng nhận đầu tư về cùng một lĩnh vực nhưng có kết quả khác nhau. Nhiều hồ sơ vẫn chưa thể đóng lại.

Chính bởi vậy, kỳ vọng vào sự có mặt đúng hẹn của Danh mục Điều kiện đầu tư cho nhà đầu tư nước ngoài đang rất lớn. Họ không muốn bỏ lỡ bất cứ cơ hội đầu tư - kinh doanh nào trong nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu và rộng.

Có thể, những phiên bản đầu tiên của danh mục này chưa thật đầy đủ, nhưng cách làm việc “chọn khó để thuận lợi cho nhà đầu tư” mà Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra khi cam kết công khai danh mục này sẽ ghi thêm điểm cho môi trường kinh doanh Việt Nam.

Và doanh nghiệp, nhà đầu tư có cơ sở để tin rằng, cơ chế rà soát, cập nhật các điều kiện đầu tư theo quy định của Nghị định 118 sẽ được thực hiện một cách nghiêm túc và có trách nhiệm từ phía các cơ quan quản lý nhà nước.