Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Bund Summit diễn ra ngày 23/9 ở Thượng Hải, Trung Quốc, ông Valdis Dombrovskis, Phó chủ tịch điều hành Ủy ban châu Âu - cơ quan hành pháp cao nhất của Liên minh châu Âu (EU) - cho rằng EU đang tìm cách giảm bớt tính dễ bị tổn thương liên quan đến "các sản phẩm chiến lược", nhưng điều này không có nghĩa là khối này sẽ tách rời khỏi nền kinh tế Trung Quốc - một đối tác thương mại mà họ có mức giao dịch kỷ lục.

EU đang cố gắng đạt được sự cân bằng mới trong chiến lược của mình đối với Trung Quốc, tìm cách "giảm thiểu rủi ro" và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, trong khi vẫn duy trì khả năng tiếp cận thị trường của mình, theo Bloomberg.

Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu khẳng định, EU không có ý định tách rời nền kinh tế Trung Quốc nhưng cần tự bảo vệ mình khi sự cởi mở của khối này bị lạm dụng. Tuyên bố của nhà đàm phán EU được đưa ra trong bối cảnh hai bên cùng tìm cách hạ nhiệt căng thẳng gia tăng về địa chính trị và thương mại.

EU đã đạt kỷ lục thương mại song phương với Trung Quốc vào năm ngoái, nhưng nó "rất mất cân bằng", ông Dombrovskis đánh giá, đồng thời dẫn chứng thâm hụt thương mại của khối này với Trung Quốc lên tới gần 400 tỷ EUR (tương đương 426,08 tỷ USD).

Phía EU cho rằng, con số thâm hụt thương mại 400 tỷ EUR một phần là do các hạn chế của Trung Quốc đối với các công ty châu Âu.

Trong khi đó, Đại sứ EU tại Trung Quốc Jorge Toledo nêu tại một diễn đàn ở Bắc Kinh vào giữa tuần rằng "hàng nghìn" rào cản tiếp cận thị trường đã đẩy thâm hụt thương mại EU với Trung Quốc lên mức "cao nhất trong lịch sử".

Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu Valdis Dombrovskis khẳng định: "Tạo ra một thị trường mở giữa các thành viên là một trong những nguyên tắc sáng lập của EU. Chúng tôi cũng cam kết thương mại toàn cầu tự do và công bằng. Và 'công bằng' là từ khóa ở đây".

Mới đây, Ủy ban châu Âu đã công bố một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của Trung Quốc, một động thái khiến Bắc Kinh phải lo lắng.

"Chúng tôi sẵn sàng cạnh tranh, bao gồm cả cạnh tranh trong lĩnh vực xe điện nhưng cạnh tranh phải công bằng", ông Dombrovskis nhấn mạnh.

Về việc này, Bộ Thương mại Trung Quốc lên tiếng chỉ trích: "Đây là một hành động bảo hộ trắng trợn sẽ phá vỡ và bóp méo nghiêm trọng chuỗi công nghiệp ô tô toàn cầu".

Các cuộc đàm phán giữa hai bên diễn ra trong khuôn khổ "Đối thoại kinh tế và thương mại cấp cao" EU - Trung Quốc, một diễn đàn chính để các quan chức cấp cao thảo luận các vấn đề liên quan đến kinh tế vĩ mô, các yếu tố kích thích thương mại, chuỗi cung ứng và dịch vụ tài chính. Đây cũng có thể là bước đệm cho hội nghị thượng đỉnh giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen vào cuối năm nay.

Khi được hỏi liệu EU có đang xem xét các lĩnh vực khác hay không, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu Dombrovskis cho biết: "Có một số lĩnh vực mà chúng tôi đang xem xét các rào cản thương mại có thể xảy ra, và thực tế đây là một trong những chủ đề mà tôi cũng sẽ nêu ra với các đối tác Trung Quốc… Một mặt, chúng tôi phải thảo luận về cách thức thúc đẩy mối quan hệ của mình, nhưng chúng tôi cũng cần thảo luận xem liệu có một số vấn đề hoặc rào cản thương mại cần giải quyết hay không".

Ông Dombrovskis cho rằng, Trung Quốc phải tiến hành "quá trình điều chỉnh kinh tế vĩ mô đầy thách thức", nhưng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh cũng cần mở rộng khả năng tiếp cận cho các doanh nghiệp nước ngoài và duy trì môi trường kinh doanh ổn định cho quan hệ thương mại công bằng.

Nhà đàm phán của EU cũng kêu gọi Trung Quốc phối hợp với các cơ quan khác như Liên hợp quốc nhằm đảm bảo nguồn cung thực phẩm toàn cầu, trong bối cảnh các chuyến hàng ngũ cốc từ Ukraine bị tắc nghẽn sau khi Nga rút khỏi thỏa thuận hành lang an toàn "Ngũ cốc Biển Đen" do Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian.