Đặc thù

Bộ Công thương mới đây đã đồng ý cho một trường hợp được nhập khẩu xe cũ đã qua sử dụng, là hàng quà biếu tặng vào Việt Nam qua cửa khẩu đường bộ Na Mèo - Thanh Hoá.

Theo quy định tại điều 1, Thông tư số 19/2009/TT-BCT của chính Bộ Công thương, ô tô đã qua sử dụng chỉ được nhập khẩu về Việt Nam qua các cửa khẩu cảng biển quốc tế gồm Cái Lân, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu.

Việc giới hạn 5 cửa khẩu cảng biển quốc tế để được thông quan ô tô cũ nhập khẩu có mục đích nhằm hạn chế sự đổ bộ của ô tô ngoại vào Việt Nam. Dẫu vậy nhưng trên thực tế lại không hiếm những trường hợp ngoại lệ.

Lý giải về việc cho phép trường hợp nhập khẩu xe cũ đã qua sử dụng là hàng quà tặng vào Việt Nam từ Lào về qua cửa khẩu đường bộ Na Mèo – Thanh Hoá, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh trong công văn 13629/BCT-XNK đã cho rằng, do hàng hoá được nhập khẩu từ quốc gia có chung đường biên giới đường bộ với Việt Nam, để tiết kiệm chi phí và thời gian nên Bộ Công thương đồng ý cho tổ chức này được nhập khẩu.

Trả lời phóng viên Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn qua điện thoại, đại diện Cục Hải quan Thanh Hoá cũng cho biết, doanh nghiệp mới đến xin các thủ tục để nhập khẩu xe theo diện quà biếu tặng và hiện đã được các cơ quan chức năng như Bộ Công thương có văn bản đồng ý cho phép nhập khẩu qua đường bộ. Còn trên thực tế việc nhập khẩu chưa diễn ra.

Một quan chức của Cục Giám sát quản lý (Tổng cục Hải quan) cũng cho Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn hay, nhiều ô tô nguyên chiếc cả cũ và mới nhập khẩu theo diện quà biếu tặng về Việt Nam không chỉ qua 5 cửa khẩu cảng biển quốc tế như quy định. “Không phải bây giờ mới có xe biếu tặng về bằng đường bộ. Đại gia người ta tặng quà cho nhau đi bằng đường hàng không là chuyện thường”, vị này nói.

Đến mở rộng

Trong lĩnh vực nhập khẩu ô tô, câu chuyện “đặt hàng rào hạn chế” nhưng vẫn “hé cửa” xử lý cho các trường hợp đặc thù không phải là hiếm.

Thông tư 20/2011/TT-BCT là một ví dụ. Theo đó, thương nhân khi nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống phải nộp Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó.

Tuy nhiên với hàng loạt doanh nghiệp đã ký hợp đồng, chuyển tiền trước khi Thông tư 20/2011/TT-BCT được ban hành, việc xử lý đặc thù đã được thực hiện.

Tại văn bản 11819/BCT-XNK được  Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh ký gửi Tổng cục Hải quan cuối tháng 11/2015 đã đề nghị, cơ quan này hướng dẫn hải quan địa phương cũng như thông báo cho các doanh nghiệp liên quan việc gia hạn hiệu lực Công văn số 4582/2014/BCT-XNK đến hết ngày 31/3/2016.

Trước đó, các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô không chính hãng vướng Thông tư 20/2011/TT-BCT đã được Bộ Công thương gia hạn đôi ba lần để tiếp tục ung dung nhập khẩu xe ô tô mà không cần uỷ quyền của chủ thương hiệu.

Dẫu vậy, sau gần 5 năm được Bộ Công thương tháo gỡ khó khăn, có doanh nghiệp mới nhập khẩu được khoảng 25% giá trị số tiền đã chuyển cho đối tác. Như vậy đến ngày 31/3/2016, chuyện doanh nghiệp lại kêu thảm thiết về vướng mắc và xin gỡ khó khăn sẽ đến hẹn lại lên.

Cũng là ô tô, có lẽ bởi số thuế các loại phải nộp không hề nhỏ mà tỉnh Bình Định đã liên tiếp có văn bản đề nghị tới Chính phủ cho phép đưa cảng Quy Nhơn vào danh sách những cảng biển quốc tế được thông quan nhập khẩu ô tô nguyên chiếc dưới 16 chỗ ngồi đã qua sử dụng.  

Trước đó vào tháng 9/2015, đề nghị này đã được gửi tới Bộ Công thương nhưng đã được Bộ này cho hay, hiện chưa mở thêm các cảng biển quốc tế để nhập khẩu ô tô. Tuy nhiên, địa phương này không nản lòng. Ngày cuối cùng của năm 2015, UBND tỉnh Bình Định lại tiếp tục có công văn 6275/UBND-KTN tái đề xuất lên Chính phủ việc đưa Cảng Quy Nhơn vào danh sách các cảng biển quốc tế được nhập khẩu xe cũ và hiện chưa nhận được câu trả lời cuối cùng.

Với thực tế hàng loạt cảng biển đang được nâng cấp, mở rộng ở nhiều địa phương hay việc đã cho phép các trường hợp đặc thù đưa ô tô qua đường bộ, đường hàng không và quan trọng nhất là ô tô nhập khẩu đem lại nguồn thu lớn, việc nở rộ các đề xuất cho được nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu cả cũ lẫn mới ở các địa phương không trong diện được nhập khẩu xem ra chỉ còn là vấn đề thời gian. Dĩ nhiên nếu bung ra, cơ chế xin - cho cũng tự thân biến mất.