Trước đó, quyết định được đánh giá khôn ngoan với sự tính toán kỹ lưỡng khi chọn bà Kamala Harris, một nhân vật là phụ nữ da màu có nguồn gốc nhập cư, cũng giúp ông thu hút thêm sự ủng hộ cùng một lúc của nhiều nhóm cử tri khác nhau như cử tri nữ giới (nhất là sống tại các khu vực ngoại ô) và cử tri có nguồn gốc nhập cư vốn đang gia tăng về số lượng tại Mỹ trong những thập niên gần đây. Điều này giúp ông củng cố được được vị trí dẫn đầu, thậm chí nới rộng khoảng cách với Tổng thống Trump trong các cuộc thăm dò toàn quốc cũng như các bang chiến địa mà ông Trump từng chiến thắng trong cuộc đua năm 2016.
Một yếu tố mới, quan trọng góp phần vào thắng lợi cho ông Biden là tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu qua bưu điện cao nhất kể từ năm 1908, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử chính trị Mỹ, đa số phiếu bầu được bỏ trước ngày bầu cử chính thức. Giới chuyên gia đánh giá tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu càng cao và số lượng cử tri đi bầu sớm hoặc gửi phiếu qua bưu điện càng lớn thường gây bất lợi nhiều hơn cho đảng Cộng hòa. Và thực tế đã chứng minh điều đó.
Giành được chiến thắng đã khó khăn, nhưng nhiệm vụ xây dựng đất nước khi trở thành vị “tổng tư lệnh” của cường quốc số một thế giới còn khó khăn gấp bội trong bối cảnh hiện nay. Ông Biden sẽ phải đương đầu với nhiều thách thức trên một loạt vấn đề nổi cộm như suy thoái kinh tế, mâu thuẫn sắc tộc, chăm sóc sức khỏe y tế, cải cách hệ thống tư pháp và pháp luật, sở hữu súng đạn hay an ninh quốc gia, cũng như những vấn đề về chính sách đối ngoại với Triều Tiên, Trung Quốc, Trung Đông, khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Liên minh châu Âu (EU)... khi mà sự chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng luôn là rào cản.
Khi tranh cử, ông Biden đưa ra kế hoạch “Build back better", tập trung vào phục hồi ngay lập tức nền kinh tế và giải quyết tình trạng bất bình đẳng vốn ăn sâu bám rễ trong lòng nước Mỹ với một loạt đề xuất mới. Kế hoạch này chủ trương tạo ra hàng triệu việc làm và mang lại công cụ cần thiết để tầng lớp lao động Mỹ xây lại tương lai tươi sáng hơn thông qua các khoản đầu tư quan trọng cho người dân, hạ tầng cơ sở và môi trường. Ông Biden cũng sẽ tìm kiếm các phương án thắt chặt quy định để bảo vệ môi trường, người tiêu dùng, người lao động và nhà đầu tư.
Tuy nhiên, đây không phải là nhiệm vụ dễ dàng bởi kế hoạch trên được đánh giá là không tạo sự khác biệt cạnh tranh với kế hoạch của Tổng thống Trump. Thậm chí, một số điểm sẽ khó có thể đảm bảo được lợi ích trước tiên của người dân Mỹ khi có sự mâu thuẫn giữa chủ trương của ông Biden trong lĩnh vực thương mại với các quy định của hệ thống các thể chế đa phương như Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
Trong vấn đề chăm sóc y tế được coi là ưu tiên hiện nay, ông Biden cam kết sẽ lắng nghe ý kiến của các quan chức y tế khi đưa ra biện pháp ứng phó với đại dịch, đồng thời mở cửa trở lại một cách an toàn. Thế nhưng, có khả năng chính quyền của ông cũng sẽ rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan” giữa mở cửa để khôi phục nền kinh tế và đóng cửa để ngăn chặn đại dịch.
Ông Biden cũng bảo vệ quan điểm duy trì Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng, còn gọi là Obamacare, với sự điều chỉnh cần thiết để có thể mở rộng tới những đối tượng có bệnh lý nền và gặp khó khăn kinh tế, đặc biệt sau đại dịch. Thế nhưng, đạo luật này hiện đang là vấn đề tranh cãi bởi có nhiều bất cập. Đó còn là những vấn đề về cải cách hệ thống tư pháp và nhập cư mà ông từng bị Tổng thống Trump chỉ trích “đã không đạt được thành tựu gì nổi bật” trong suốt 8 năm làm phó tổng thống.
Người dân Mỹ vui mừng trước thông tin ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ Joe Biden đắc cử Tổng thống thứ 46 và bà Kamala Harris sẽ trở thành nữ Phó Tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN) |
Trên trường quốc tế, chính sách đối ngoại của nước Mỹ chắc chắn sẽ có nhiều sự thay đổi khi ông Biden tuyên bố đảo ngược, xóa bỏ hoặc giảm bớt những động thái được cho là "cứng rắn và táo bạo nhất" của Tổng thống Trump. Danh sách này sẽ gồm việc đảo ngược quy định cấm công dân của các quốc gia chủ yếu là người Hồi giáo được nhập cư vào Mỹ, nối lại việc đóng góp ngân sách và tư cách thành viên của Mỹ tại Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tham gia lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu... Ông cũng sẽ tìm cách hợp tác trong các thể chế đa phương như Liên hợp quốc, WTO, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF)… cũng như tái gắn kết với các đồng minh truyền thống và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Từ Trung Đông tới châu Á, từ Mỹ Latinh tới châu Phi, và đặc biệt là châu Âu, trong một loạt vấn đề, ông Biden có thể sẽ có những thay đổi liên quan tới cách thức Mỹ hành xử trên chính trường quốc tế.
Tuy nhiên, để biến lời nói thành hành động không phải là điều dễ dàng và ông Biden sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức để có thể thực hiện được cam kết “xây dựng lại nước Mỹ tốt đẹp hơn”./.