Nửa thế kỷ truy tìm ‘khắc tinh’ của đột quỵ

Một ngày năm 1980, Giáo sư Hiroyuki Sumi đã giam mình suốt nhiều giờ trong phòng thí nghiệm ở Chicago để nghiên cứu về cục máu đông. Trên bàn, ông bày la liệt đĩa thí nghiệm, cục máu đông nhân tạo và các chất làm tan chúng như Urokinase từ nước tiểu người...

Ở châu Âu, người ta vừa phát hiện ra các loại enzym tiêu sợi huyết như Streptokinase, Staferokinase thu được từ vi khuẩn. Vị giáo sư cũng nóng lòng tìm ra một loại men mới của riêng mình có thể phòng ngừa hiệu quả các bệnh đột quỵ nhồi máu não, nhồi máu cơ tim.

Là một người Nhật, Hiroyuki thích ăn món Natto (đậu tương lên men) truyền thống của quê nhà khi làm việc xa xứ. Món ăn này có từ thời Yayoi, đến nay đã hơn 2.000 năm lịch sử. Và hôm đó là một ngày đặc biệt, khi vị giáo sư mang theo một ít Natto đến thay bữa lót dạ. Vài hạt đậu tình cờ rơi xuống đĩa thí nghiệm, một lúc sau, cục máu đông tan ra. Giống như trái táo rơi khởi nguồn nên thuyết vạn vật hấp dẫn, Hiroyuki vui sướng tột độ khi phát hiện ra món ăn bình dị của dân tộc cất giấu một loại enzym cực mạnh có tác dụng làm tan huyết khối.

“Quay trở về Nhật Bản, tôi lặp lại nhiều thí nghiệm khác nhau và lần đầu tiên trình bày kết quả nghiên cứu vào năm 1986. Nhiều tờ báo đưa tin về phát hiện enzym Nattokinase, và gọi tôi là Tiến sĩ Natto”, vị giáo sư chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn.

Trong nghiên cứu thực hiện cẩn trọng suốt 6 năm, nhà vi sinh lỗi lạc Nhật Bản đã phát hiện enzym Nattokinase có khả năng phân hủy cục máu đông mạnh gấp 4 lần enzym Plasmin sẵn có trong cơ thể. Nattokinase thuộc nhóm enzym Serine Protease, chứa 275 loại amino acid trọng lượng phân tử 28.000. Khi đi vào máu, chúng dọn sạch sợi tơ huyết vón cục, tăng tuần hoàn não, phòng đột quỵ hiệu quả. Và đặc biệt, Nattokinase trong Natto mạnh nhất so với hơn 200 thực phẩm khác trên thế giới.

“Thước đo” chất lượng Nattokinase cho thế giới

Nghiên cứu của Hiroyuki đã mở lối cho các tập đoàn dược phẩm hàng đầu nước này ứng dụng thành công vào y học. Nhật Bản vốn nổi tiếng với những cánh đồng đậu tương rộng lớn và công nghệ vi sinh lên men hiện đại, song phải đến 1998, sản phẩm phòng đột quỵ đầu tiên chứa Nattokinase mới được đưa ra thị trường sau khi vượt qua các vòng thử nghiệm khắt khe trên hàng nghìn người.

Nhật Bản không chỉ là “cái nôi” đầu tiên thế giới tìm ra Nattokinase, mà còn tạo nên loại Nattokinase chất lượng tốt nhất làm “thước đo” cho các nước khác. Bởi không có quốc gia nào thành lập được các tổ chức lớn và bài bản như: Hiệp hội Nattokinase Nhật Bản (JNKA) cấp chứng nhận chất lượng Nattokinase cho 13 quốc gia khác từ năm 2003...

Nattokinase có thể được tạo ra bằng đỗ đen, đậu tây... cùng nhiều loại men. Song công thức làm ra natto dồi dào Nattokinase hoạt lực mạnh của người Nhật nằm ở bí quyết canh tác đỗ tương, lên men bằng vi khuẩn Bacillus Subtilis trong môi trường nhiệt độ và thời gian cực khắt khe.

Ở khâu sản xuất, các nhà máy chiết suất nattokinase tinh khiết đều phải tuân thủ tiêu chuẩn cGMP an toàn cao nhất thế giới. Còn ở khâu đóng gói, JNKA cũng quy định rất chặt chẽ hàm lượng các viên uống phải đạt 2.000FU mỗi ngày để phát huy hiệu quả phòng đột quỵ.

Tại Việt Nam, Công ty CP Dược Hậu Giang là thành viên “ngoại quốc” của JNKA suốt 9 năm qua, còn NattoEnzym là sản phẩm dự phòng đột quỵ duy nhất được JNKA chứng nhận chất lượng cũng như cho phép dùng logo JNKA trên bao bì. Toàn bộ nguyên liệu Nattokinase cao cấp được nhập khẩu trực tiếp từ Phòng thí nghiệm Khoa học Sinh học Nhật Bản (JBSL).

JNKA hiện quản lý 90% Nattokinase trên thế giới. Với khẩu hiệu "Chất lượng gắn liền với danh dự của quốc gia", mỗi năm, tổ chức này luôn tới các nước kiểm tra lại sản phẩm để tiếp tục cấp dấu minh chứng cho chất lượng Nhật Bản, nếu không đạt tiêu chí sẽ lập tức thu hồi.