Giám định bảo hiểm là việc dùng các phương pháp, cách thức áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến nhất để xác định thời gian, vị trí, nguyên nhân gây ra tổn thất, mức độ thiệt hại của tổn thất, trong đó có nguyên nhân gây ra tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm và mức độ thiệt hại thuộc trách nhiệm trả tiền, bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm. Yêu cầu của giám định bảo hiểm là kết luận phải khách quan, trung thực, chính xác và nhanh chóng, đảm bảo quyền, lợi ích của doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm.

Kết luận của cơ quan giám định hay giám định viên thể hiện trên biên bản giám định cho thấy trình độ chuyên môn, nghiệp vụ giám định cũng như trình độ, chất lượng công nghệ được sử dụng trong công tác giám định.

Những dấu vết, chứng cứ, tài liệu được đưa ra và được đo lường, xác định bởi các công nghệ giám định khoa học tiên tiến, những kết luận mang tính chất lượng chuyên môn chuyên sâu sẽ làm tâm phục, khẩu phục doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm tuân thủ kết luận trên biên bản giám định. Đồng thời, biên bản giám định còn là cơ sở để các cơ quan công an, tòa án, trọng tài tổ chức hòa giải và xét xử giải quyết tranh chấp giữa doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm.

Như vậy, việc nâng cao chất lượng công tác giám định có tầm quan trọng đặc biệt với doanh nghiệp bảo hiểm. Thực tế, doanh nghiệp bảo hiểm có thể thuê các chuyên gia giám định, tổ chức giám định bên ngoài để tiến hành giám định bảo hiểm. Song với số lượng khách hàng lớn, số lượng hồ sơ yêu cầu trả tiền bảo hiểm, bồi thường bảo hiểm xe cơ giới, sức khỏe, nhân thọ nhiều nên phần lớn các hồ sơ này do doanh nghiệp bảo hiểm tự tiến hành giám định bảo hiểm.

Vì vậy, từng doanh nghiệp bảo hiểm cần phải xây dựng một bộ phận có chức năng giám định bảo hiểm với số lượng, chất lượng cán bộ giám định, trang thiết bị công nghệ cần thiết phục vụ công tác giám định đảm bảo khoa học tiên tiến, quy trình giám định công khai, minh bạch và được kiểm soát chặt chẽ. Qua đó, đáp ứng nhu cầu giám định bảo hiểm từ khi tiếp nhận thông tin của khách hàng khi xảy ra sự kiện rủi ro được bảo hiểm đến khâu giám định hiện trường, hoặc thu thập thông tin, chứng cứ, tài liệu, hồ sơ phục vụ cho công tác giám định; áp dụng, sử dụng các biện pháp chuyên môn trong giám định đến khâu kết luận, lập biên bản giám định bảo hiểm.

Giám định bảo hiểm càng nhanh chóng, chính xác càng làm cho khâu giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm thuận tiện, nhanh chóng, chính xác. Có nghĩa là doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện cam kết bồi thường, trả tiền bảo hiểm theo đúng hợp đồng bảo hiểm đã ký kết. Điều này góp phần tạo ra sự tin tưởng của khách hàng, uy tín của doanh nghiệp bảo hiểm và giữ được khách hàng tái tục hợp đồng bảo hiểm, xây dựng được sức mạnh của đội ngũ khách hàng truyền thống ngày một đông đảo và ngược lại.

Ngoài ra, qua công tác giám định bảo hiểm xác định được nguyên nhân thường gây ra tổn thất và mức độ tổn thất do từng nguyên nhân gây ra để doanh nghiệp bảo hiểm khuyến cáo khách hàng phòng ngừa, hoặc trực tiếp doanh nghiệp bảo hiểm bỏ chi phí đề phòng hạn chế tổn thất, ngăn chặn những nguyên nhân phát sinh gián tiếp, giúp giảm số tiền bồi thường trong tương lai.

Giám định bảo hiểm còn góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi trục lợi, gian lận bảo hiểm, phát hiện kịp thời các hành vi thông đồng với người được bảo hiểm, giả mạo hồ sơ, chứng từ, cung cấp thông tin sai sự thật trong bộ hồ sơ yêu cầu bảo hiểm nhằm chiếm đoạt tiền bảo hiểm hay gây thiệt hại vì phải trả tiền, bồi thường bảo hiểm do lận trên.

Trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm thuê công ty giám định độc lập, cần phải xác định các công ty giám định bảo hiểm nằm trong chuỗi sản phẩm bảo hiểm, từ khâu cung cấp, phân phối sản phẩm đến giám định và bồi thường. Ngành bảo hiểm cần có những công ty giám định bảo hiểm trung thực, khách quan, có đủ trình độ, năng lực, trang thiết bị tiên tiến, công nghệ hiện đại để đưa ra những kết luận xác đáng để doanh nghiệp bảo hiểm, người mua bảo hiểm, cơ quan chức năng liên quan tin cậy.

Vì vậy, tạo công ăn việc làm, tạo điều kiện để các doanh nghiệp giám định bảo hiểm trung thực, khách quan phát triển có phần trách nhiệm không nhỏ của các doanh nghiệp bảo hiểm. Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cùng các doanh nghiệp bảo hiểm cần xây dựng tiêu chí xếp loại đánh giá chất lượng của các doanh nghiệp giám định bảo hiểm hàng năm, từ đó tạo ra được sự cạnh tranh lành mạnh trong việc cung cấp dịch vụ giám định.

Doanh nghiệp giám định bảo hiểm nào càng được đánh giá cao, xếp loại tốt sẽ càng được doanh nghiệp bảo hiểm lựa chọn và có cơ hội phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ giám định viên và trang bị cơ sở vật chất, công nghệ kỹ thuật hiện đại cho công tác giám định.

Tuy nhiên, nhằm tiết kiệm công sức và thời gian phục vụ nhanh cho công tác bồi thường, thực hiện cam kết với khách hàng, các doanh nghiệp bảo hiểm cần tập trung xây dựng đội ngũ giám định viên và trang bị cơ sở vật chất, công nghệ kỹ thuật để tự giám định bảo hiểm, nhất là đối với những tổn thất nhỏ và vừa, không quá phức tạp.

Hàng năm, các doanh nghiệp bảo hiểm cần tổ chức tổng kết công tác giám định bảo hiểm (kể cả doanh nghiệp bảo hiểm tự giám định và thuê ngoài) nhằm chỉ ra được rủi ro nào hay xảy ra (tần suất), trong đó những rủi ro gây ra tổn thất lớn, thời gian hay xảy ra, địa điểm hay xảy ra (đồi núi, đồng bằng, đô thị hay vùng miền), các khách hàng có tần suất và mức độ xảy ra cao, các đối tượng (loại xe, loại tàu, nghề nghiệp, độ tuổi) có tần suất và mức độ xảy ra cao, các hành vi trục lợi bảo hiểm, các trường hợp được phát hiện không thuộc phạm vi bảo hiểm từ chối trả tiền…

Một vấn đề khác là cần trả tên lại cho các trung tâm bồi thường bằng trung tâm giám định bảo hiểm. Các trung tâm này thực chất là tiếp nhận thông tin về đối tượng được bảo hiểm bị rủi ro thiên tai, tai nạn và hướng dẫn giải quyết các khâu tiếp theo phòng ngừa tổn thất phát sinh, lập hồ sơ yêu cầu bồi thường, đồng thời xúc tiến công tác giám định bảo hiểm.

Việc giám định khẩn trương sau khi nhận được thông báo sẽ giúp cho doanh nghiệp bảo hiểm kịp thời ngăn ngừa tổn thất phát sinh và phòng ngừa trực lợi bảo hiểm. Khi có biên bản giám định rõ ràng, chính xác, trung thực, khách quan thì đến khâu giải quyết bồi thường sẽ đơn giản, nhanh chóng. Khi các khâu đã được tự động hóa như bán hàng qua thương mại điện tử, quản lý hợp đồng bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm, xét duyệt hồ sơ bồi thường trả tiền bảo hiểm, nhưng có một khâu không thể và không bao giờ tự động hóa được đó là giám định bảo hiểm.

Vì vậy, trong tương lai không xa, chất lượng của công tác giám định bảo hiểm sẽ là yếu tố tạo ra lòng tin của khách hàng, uy tín thương hiệu của doanh nghiệp bảo hiểm và giữ được khách hàng truyền thống.

Xây dựng trung tâm giám định của doanh nghiệp bảo hiểm là cần thiết và tạo điều kiện để trung tâm nâng cao chất lượng, uy tín của công tác giám định tại doanh nghiệp bảo hiểm là tạo ra sức mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp bảo hiểm.