Lái xe bị truy tố vì bỗng dưng thành Tổng giám đốc

Theo cáo trạng, Hà Văn Thắm và đồng phạm đã cho vay trái quy định 500 tỷ đồng với Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Trung Dung vay. Mặc dù biết rõ vốn của Trung Dung là ảo và việc sử dụng vốn vay không đúng mục đích (Phạm Công Danh vay để bù đắp thanh khoản cho Ngân hàng TrustBank), song Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn, Phó tổng giám đốc phụ trách tín dụng OceanBank vẫn phê duyệt cho vay, không giám sát vốn sau giải ngân, gây thiệt hại cho OceanBank 343,6 tỷ đồng.   

Chiều nay, Hội đồng xét xử (HĐXX) bắt đầu phần xét hỏi đầu tiên về nội dung này.

Được gọi lên xét hỏi đầu tiên, bị cáo Trần Văn Bình, Tổng giám đốc Công ty Trung Dung cho hay, ông là lái xe của Tập đoàn Thiên Thanh. Khi bị HĐXX đặt các câu hỏi về khoản vay của Trung Dung với OceanBank, bị cáo Bình trả lời không biết, không nhớ. Về vấn đề góp vốn vào công ty, bị cáo cho hay không góp vốn và đến khi bị truy tố mới biết mình là Tổng giám đốc của công ty này.

Trả lời HĐXX trong phần xét hỏi tiếp theo, bị cáo Phạm Công Danh thừa nhận, ông Bình là cán bộ hành chính. Lý do Phạm Công Danh chọn bị cáo Bình làm Tổng giám đốc Trung Dung là: “Thời điểm đó Công ty mới thành lập, cần có người đứng tên nên phải chọn lựa một người đứng tên. Tôi chỉ đạo, phòng hành chính làm các thủ tục. Tôi không phải trực tiếp nhờ anh Bình đứng tên, đó là việc chung của phòng hành chính”.

Lắt léo khoản vay 500 tỷ đồng

Theo cáo trạng, đầu năm 2012, NHNN có chủ trương tái cơ cấu và sáp nhập các ngân hàng TMCP yếu kém. Do muốn thâu tóm một số ngân hàng TMCP về OceanBank, Thắm đến gặp bà Hứa Thị Phấn là cổ đông lớn, đại diện nhóm cổ đông của Ngân hàng Đại Tín (Trustbank) đặt vấn đề chuyển giao Trustbank lại cho Thắm. Hai bên đã ký hợp đồng ngay sau đó.

Tuy nhiên, sau khi cho người vào điều hành, tiếp quản Trustbank, phát hiện có một số khoản vay lớn, dư nợ xấu không có khả năng thu hồi, cũng như nhiều mối quan hệ phức tạp giữa bà Phấn và các nhóm khách hàng này nên Thắm nảy sinh ý định chuyển nhượng lại Trustbank. Thắm đã gặp Danh để đặt vấn đề và Danh đồng ý mua lại Trustbank, sau đó đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng.

Giữa tháng 12/2012, Thắm, Danh và bà Phấn bàn bạc và thống nhất việc Thắm sẽ cho Danh vay 500 tỷ đồng từ OceanBank và thế chấp bằng tài sản của bà Phấn. Số tiền này Danh sẽ chuyển lại để tất toán 5 hợp đồng vay của nhóm bà Phấn tại Trustbank, đồng thời được ghi nhận vào việc Danh trả tiền mua cổ phần Trustbank của nhóm bà Phấn.

Pháp nhân vay vốn là Công ty TNHH Trung Dung, thực chất do Phạm Công Danh thành lập, thuê Trần Văn Bình (lái xe của Tập đoàn Thiên Thanh) giữ chức Tổng Giám đốc.

Tuy nhiên, khi bị Tòa xét hỏi chiều nay, các bị cáo trả lời rất khác nhau.

Ông Phạm Công Danh: Trách nhiệm không phải của cá nhân tôi

Theo trình bày của bị cáo Phạm Công Danh, khi tìm hiểu về TrustBank của nhóm cổ đông Hứa Thị Phấn, bị cáo được Hà Văn Thắm đặt vấn đề là nếu tiếp quản ngân hàng thì phải chấp nhận phí chuyển nhận tiếp quản trên dưới 1.000 tỷ đồng và sẽ được Thắm cho xem hồ sơ ngân hàng.  Mức phí sau đó được hai bên thỏa thuận là 800 tỷ đồng. Sau đó, Phạm Công Danh đã chuyển cho Hà Văn Thắm 500 tỷ đồng (số tiền này nằm trong khoản 800 tỷ đồng phía tiếp quản thỏa thuận nói trên). 

Sau đó, ông Thắm, ông Danh, bà Phấn có gặp gỡ và ông Thắm cam kết sẽ hỗ trợ ngân hàng về thanh khoản.  

Về khoản vay 500 tỷ đồng trên danh nghĩa của Trung Dung từ OceanBank, bị cáo Phạm Công Danh cho rằng, đó là số tiền Hà Văn Thắm hỗ trợ về thanh khoản như đã hứa.

Trả lời câu hỏi của HĐXX về việc ai là người đưa ra chủ trương vay 500 tỷ đồng, bị cáo Phạm Công Danh khai, đó chính là bà Hứa Thị Phấn và bà phấn đã thuyết phục Phạm Công Danh rất nhiều lần về chuyện này. Việc hoàn tất toàn bộ thủ tục vay tiền này đều do bà Phấn thực hiện. Số tiền này Danh không được sử dụng và tất cả giao dịch này chỉ diễn ra giữa bà Phấn và Thắm.

Liên quan đến trách nhiệm khoản vay 500 tỷ đồng của Trung Dung, gây thiệt hại cho OceanBank, ông Pạm Công Danh cho rằng: “Nếu người mượn tiền không có khả năng trả nợ thì ngân hàng phải xử lý tài sản thế chấp. Tôi không chịu trách nhiệm, tôi không trực tiếp làm việc đó”.

Bị cáo Hà Văn Thắm: Nhóm bà Phấn phải chịu trách nhiệm

Được gọi lên xét hỏi ngay sau phần xét hỏi Phạm Công Danh, bị cáo hà Văn Thắm thừa nhận, bị cáo từng hứa sẽ hỗ trợ thanh khoản cho Phạm Công Danh, nhưng là bằng cách cho vay đúng quy định của pháp luật. Khoản vay Trung Dung xảy ra sau đó rất lâu.

Thừa nhận đã cầm 500 tỷ đồng Phạm Công Danh đưa, song Hà Văn Thắm Thắm khẳng định khoản tiền này độc lập với khoản vay 500 tỷ đồng của Trung Dung và đã được Thắm trả lại cho Danh trước khi ông Danh bị bắt. “Bị cáo vẫn còn những thư từ trao đổi giữa ông Danh với bị cáo về việc lấy lại khoản tiền này”, Hà Văn Thắm khẳng định.  

Về khoản vay 500 tỷ đồng đã rót cho Trung Dung, bị cáo Hà Văn Thắm cũng thừa nhận vi phạm quy định về cho vay liên quan đến tài sản thế chấp. Tuy nhiên, Hà Văn Thắm đề nghị được HĐXX “xem xét” về việc bị cáo có nói rõ trước khi giải ngân là khoản vay phải được sử dụng đúng hợp lý và được phong tỏa ở Ngân hàng Xây dựng cho đến khi đủ tài sản đảm bảo mới được sử dụng.

Trả lời  một số câu hỏi của HĐXX về tài sản đảm bảo của khoản vay 500 tỷ đồng này, bị cáo Hà Văn Thắm cho biết đã dựa vào “niềm tin” để cho vay, dù biết giá trị pháp lý chưa đầy đủ. Dù vậy, trách nhiệm trả nợ số tiền này, Hà Văn Thắm cho rằng, số tiền do nhóm bà Phấn sử dụng nên phải chịu trách nhiệm.

Bị cáo Nguyễn Văn Hoàn: Không bàn bạc với Hà Văn Thắm về cho vay 500 tỷ đồng

Tiếp sau phần xét hỏi bị cáo Phạm Công Danh và Hà Văn Thắm là phần xét hỏi bị cáo Nguyễn Văn Hoàn. Theo cáo trạng, dù biết Công ty Trung Dung không có vốn thực, tài sản đảm bảo yếu (cán bộ thẩm định tài sản của OceanBank đã trình báo cáo nhận định tài sản đảm bảo rất rủi ro), song Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn vẫn ký quyết định phê duyệt cho Trung Dung vay 500 tỷ đồng.

Tại cơ quan điều tra, Hoàn khai biết rõ tài sản đảm bảo không đủ giá trị và tính pháp lý nhưng vẫn ký Quyết nghị của Hội đồng quản trị, đồng ý cho Trung Dung vay vốn. Theo sự chỉ đạo của Thắm, Hoàn ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp và giải ngân cho Trung Dung. Hoàn cũng thừa nhận biết rõ Trung Dung sử dụng vốn vay không đúng mục đích vay vốn. 

Trả lời câu hỏi của HĐXX về truy tố đưa ra trong cáo trạng, bị cáo Hoàn mong muốn được HĐXX xem xét, vì bị cáo không bàn bạc với Hà Văn Thắm về việc cho vay. Bị cáo cũng đã yêu cầu phải phong tỏa khoản vay (thỏa thuận 3 bên giữa OceanBank - Trung Dung - VNCB) khi đủ điều kiện mới được rút tiền ra.

Khi được HĐXX chất vấn về trách nhiệm của khoản vay này, bị cáo Hoàn cho rằng phải xem xét kỹ phần thỏa thuận 3 bên giữa OCeanBank, TrustBank và Công ty Trung Dung.