Giải pháp vực dậy nền kinh tế biển

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Phú Yên đã ban hành Kế hoạch hành động tái cơ cấu ngành thủy sản Phú Yên theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 (Kế hoạch 2350/QĐ-TTg ngày 26/11/2015); Kế hoạch hành động phát triển ngành tôm Phú Yên đến năm 2025 (Kế hoạch 133/KH-UBND ngày 18/8/2017); Quy hoạch khai thác thủy sản và hậu cần nghề cá vùng ven biển tỉnh Phú Yên đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2030 (ban hành kèm theo Quyết định 10/QĐ-UBND ngày 04/01/2017); Quy hoạch nuôi trồng thủy sản nước lợ, mặn vùng ven biển tỉnh Phú Yên đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Quyết định 07/QĐ-UBND ngày 04/01/2017); Quy hoạch tổng thể phát triển thủy sản tỉnh Phú Yên đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Quyết định 2527/QĐ-UBND ngày 25/12/2017).

Có thể nói, thời gian qua khu vực miền Trung nói chung và tỉnh Phú Yên nói riêng gặp nhiều khó khăn trong hoạt động khai thác hải sản của ngư dân tại một số ngư trường truyền thống bị cản trở; yêu cầu của thị trường ngày càng cao về chất lượng, về trách nhiệm với môi trường, nguồn lợi thủy sản (an toàn vệ sinh thực phẩm, quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc, IUU); còn có cá nhân (chủ tàu) vì lợi ích cá nhân sẵn sàng vi phạm pháp luật của Việt Nam và của các nước trong hoạt động khai thác làm ảnh hưởng đến uy tín của thủy sản Việt Nam); công tác quản lý nhà nước về thủy sản còn có mặt hạn chế, chưa nhạy bén và bắt kịp với đòi hỏi của xu thế hợp tác, cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập trong lĩnh vực thủy sản.

Tuy nhiên, do sự tác động tích cực của Chính sách phát triển thủy sản theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP và chính sách hỗ trợ khai thác và dịch vụ khai thác nuôi trồng hải sản trên các vùng biển xa theo Quyết định 48/2010/QĐ-TTg nên số lượng tàu cá đến năm hiện nay tăng lên trên 4.200 chiếc, trong đó số tàu cá áp dụng ứng dụng khoa học công nghệ với 52 tàu lưới vây trang bị máy dò quét,  06 (sáu) tàu lưới vây trang bị máy dò chụp 360 độ;10 tàu lưới vây và 12 tàu câu cá ngừ đại dương lắp đặt, sử dụng hầm bảo quản sản phẩm khai thác bằng vật liệu P.U (Poly Urethane). Qua khảo sát đánh giá, các tàu trang bị, sử dụng các trang thiết bị tiên tiến, hiện đại (máy dò quyét, hầm bảo quản P.U) được đánh giá là khai thác rất có hiệu quả, chất lượng sản phẩm sau khai thác được cải thiện từ 7-10% đã giúp cho nền kinh tế biển tại Phú Yên ngày một manh nha.

Bên cạnh đó, Tổ chức sản xuất theo tổ đội, cải tiến ngư cụ, khai thác kiêm nghề, chú trọng cách bảo quản sản phẩm, như: toàn tỉnh đã có 116 tổ đội sản xuất trên biển được thành lập với 861 tàu/7.530 lao động; thành lập 13 tổ đồng quản lý khai thác thủy sản vùng biển ven bờ với 1.612 người tham gia; thành lập 03 chuỗi liên kết sản xuất khai thác, thu mua chế biến tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi. Mô hình liên kết chuỗi và hình thức tổ chức khai thác theo mô hình tổ/đội đã phát huy tích cực trong hỗ trợ sản xuất, hỗ trợ vận chuyển sản phẩm, tăng giá trị sau khai thác (chất lượng được nâng cao).

Hàng loạt dự án nông nghiệp về đích

Thực hiện kế hoạch hành động tái cơ cấu ngành thủy sản Phú Yên theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, địa phương này đã mạnh dạn đầu tư hàng loạt dự án về nông nghiệp nhằm phù hợp với nhu cầu thực tế; vực dậy động lực tăng trương kinh tế từ lĩnh vực thủy, hải sản của địa phương như:

Những dự án hạ tầng nâng cao năng lực phục vụ phát triển kinh tế thủy sản, như: Dự án cảng cá Dân Phước ( với mô năng lực 60 lượt/500 CV và sản lượng thuỷ sản qua cảng 7.000 tấn/năm); Cảng cá Tiên Châu (quy mô năng lực 60 lượt/600 CV, sản lượng thuỷ sản qua cảng 7.000 tấn/năm); Cảng cá Đông Tác (quy mô năng lực 120 lượt/1.000 CV, sản lượng thuỷ sản qua cảng là 15.000 tấn/năm); Cảng cá Phú Lạc (quy mô năng lực 80 lượt/500 CV, sản lượng thuỷ sản qua cảng là 10.000 tấn/năm)... và hàng lọa khu neo đậu tránh, trú bão an toàn cho tàu cá Phú Yên cũng được tỉnh này tiến hành xây dựng và tu sửa.

Hiện nay, một số dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng, đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế địa phương, phù hợp với nhu cầu ngư dân như cảng cá Dân Phước  thuộc dự án “Nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững (CRSD)” từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới.

Một số công trình đang triển khai xây dựng và dự kiến hoàn thành trong năm 2020, như: cảng cá Đông Tác; Dự án Trung tâm giống thủy sản nước mặn tỉnh Phú Yên (tổng mức đầu tư là 60,99 tỷ đồng; quy mô đầu tư: sản suất 170 triệu con giống các loại/năm); Dự án Hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản Long Thạnh, Thị xã Sông Cầu (tổng mức đầu tư  trên 68 tỷ đồng, 3 tuyến đường bằng bê tông)…

Các công trình hoàn thành, đưa vào hoạt động đã phát huy hiệu quả đầu tư, góp phần vào nâng cao hiệu quả khai thác, giảm tổn thất sau thu hoạch, nâng cao giá trị gia tăng trong sản phẩm khai thác thủy sản, góp phần đưa nghề khai thác hải sản phát triển một cách bền vững. Các cảng cá, bến cá được đầu tư đã đáp ứng được nhu cầu của 180 lượt tàu/trên 500CV.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phú Yên, ông Nguyễn Trọng Tùng cho biết, để thực hiện kế hoạch hành động tái cơ cấu ngành thủy sản Phú Yên theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 thì nhu cầu về tổng nguồn vốn cho các dự án chủ lực ngành nông nghiệp, trong đó đặc biệt quan tâm về lĩnh vực thủy, hải sản lên đến trên 1.000 tỷ đồng. Hiện nay, các dự án đã có chủ trương đầu tư (04 dự án) với tổng vốn gần 200 tỷ đồng (trong đó 03 dự án được Bộ Kế hoạch và Đầu tư giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 từ nguồn vốn ngân sách Trung ương thuộc Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế thủy sản bền vững); các dự án đề xuất mới (08 dự án) khoảng: 870 tỷ đồng triệu đồng (những dự án này dự kiến nguồn vốn huy động để thực hiện  từ vốn ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh, vốn ODA và huy động khác ngoài ngân sách).

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phú Yên, kế hoạch năm 2020 trong lĩnh vực phát triển thuỷ sản toàn diện, bền vững, trở thành ngành sản xuất hàng hóa lớn theo hướng hiện đại hoá, có cơ cấu và hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, có năng suất, chất lượng, hiệu quả, có thương hiệu uy tín và khả năng cạnh tranh cao, có sản phẩm đa dạng phục vụ xuất khẩu và phát triển du lịch; góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao thu nhập và mức sống của ngư dân. Phân chia mặt nước và phân cấp quản lý để nâng cao trách nhiệm và ý thức tự chủ của từng cấp quản lý.

Chỉ tiêu 2020, về tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng ngành thủy sản tỉnh này sẽ là 5,5-6,0%/năm. Trong đó: khai thác thủy sản tăng bình quân 2,4%/năm; nuôi trồng thủy sản tăng bình quân 6,5%/năm; chế biến thủy sản tăng bình quân 7,1%/năm; 100% tàu cá hoạt động vùng khơi (tàu công suất từ 90 Cv) trở lên phải trang bị thiết bị giám sát hành trình.