Theo phương án tổ chức giao thông Dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 vừa được Bộ GTVT phê duyệt, các phương tiện được khai thác tuyến đường từ đầu Dự án đến nút giao Đông Xuân (Km327+100) nối Quốc lộ45 và Quốc lộ47.

Tuy nhiên, nhằm đảm bảo hoạt động vận chuyển người và hàng hóa được thông suốt, an toàn, hạn chế và giảm thiểu ùn tắc giao thông tại các nút giao trên tuyến trong điều kiện đoạn cao tốc kế tiếp Quốc lộ 45 - Nghi Sơn chưa thông xe, trước mắt trên hướng Bắc - Nam sẽ không cho phép xe tải trên 10 tấn được lưu thông; xe tải trên 3,5 tấn được lưu thông từ nút giao Mai Sơn (Km274+393) đến nút giao Hà Lĩnh (Km306+000); xe khách trên 16 chỗ ngồi được lưu thông từ nút giao Mai Sơn (Km274+393) đến nút giao Gia Miêu (Km295+460).

Trên tuyến bố trí các vị trí (dải) dừng xe khẩn cấp với khoảng cách 4-5 km/điểm trên cùng một chiều xe chạy. Kích thước mỗi vị trí: chiều dài 270 m (gồm 170m đoạn dừng xe, phạm vi ra vào mỗi phía 50 m), bề rộng mặt 2,5 m, bề rộng lề 0,75 m.

Các phương tiện giao thông được tham gia giao thông trên tuyến cao tốc với tốc độ tối đa 80 km/h. Bộ GTVT đang giao chủ đầu tư các đoạn tuyến thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông đầu tư phân kỳ với mặt cắt ngang 4 làn xe tiến hành rà soát, đánh gia việc nghiên cứu nâng tốc độ khai thác lên 90 km/h và sẽ tổ chức điều chỉnh tốc độ khai thác khi đủ điều kiện cho phép.

Trên đoạn cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, dự kiến bố trí trạm dừng nghỉ tại Km329+700 (bố trí hai bên đường cao tốc). Các trạm dừng nghỉ này Bộ GTVT đang triển khai các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

Dự án thành phần Mai Sơn - Quốc lộ 45 có chiều dài tuyến khoảng 63,37 km đi qua các tỉnh Ninh Bình (chiều dài khoảng 14,35 km; tỉnh Thanh Hóa (chiều dài khoảng 49,02 km). Trong đó, chiều dài thi công đường là 57,32 km; chiều dài thi công cầu là 5,12 km; chiều dài thi công hầm là 0,93 km.

Dự án có điểm đầu (Km274+111,86) tại nút giao Mai Sơn kết nối với Đường tỉnh 477 (trùng với điểm cuối Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Cao Bồ - Mai Sơn), thuộc địa phận huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình; điểm cuối (Km337+478,11 trùng với điểm đầu Dự án thành phần đoạn Quốc lộ45 - Nghi Sơn), thuộc địa phận huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa.

Tuyến được thiết kế đạt tiêu chuẩn đường cao tốc vận tốc thiết kế 120 km/h (Tiêu chuẩn đường ô tô cao tốc TCVN5729-2012), giai đoạn phân kỳ thiết kế vận tốc 80 km/h. Quy mô mặt cắt ngang giai đoạn hoàn chỉnh là 6 làn xe bề rộng nền đường 32,25 m; quy mô giai đoạn phân kỳ 4 làn xe bề rộng nền đường 17 m.

Tổng mức đầu tư Dự án là 12.111 tỷ đồng, được đầu tư từ nguồn ngân sách Nhà nước.

Dự án được khởi công tháng 9/2020, đến nay đã cơ bản hoàn thành và được Bộ GTVT tổ chức khánh thành đưa vào khai thác, sử dụng từ ngày 29/4/2023 đối với đoạn tuyến từ đầu Dự án đến Km327+780 (hết nút giao Đông Xuân) với chiều dài 53,67 km.

Đối với đoạn tuyến từ sau nút giao Đông Xuân đến cuối Dự án hiện nay chưa có điểm kết nối (thông qua nút giao Vạn Thiện thuộc Dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn) nên sẽ được đưa vào khai thác đồng bộ khi đoạn tuyến cao tốc từ Quốc lộ 45 - Nghi Sơn hoàn thành (dự kiến trong tháng 8/2023).

Dự án hoàn thành và đưa vào khai thác sẽ rút ngắn hành trình di chuyển, đẩy nhanh thời gian kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị từ Hà Nội với các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương; giải quyết nhu cầu vận tải hành khách và hàng hoá giữa các khu vực phía Bắc và Bắc Trung Bộ, cũng như từ Bắc vào Nam; tạo điều kiện thúc đẩy nhanh sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp, du lịch dọc tuyến.

Bên cạnh đó, việc hoàn thành đưa vào khai thác dự án sẽ khắc phục tình trạng ách tắc giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông thường xuyên xảy ra trên Quốc lộ 1 đoạn qua các tỉnh Ninh Bình và Thanh Hoá.