Hụt thu… đều

Lần thứ hai kể từ khi giữ cương vị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, ông Đặng Văn Minh đã phải ký văn bản đề xuất xử lý tình trạng hụt thu ngân sách địa phương, khiến Quảng Ngãi mất khả năng cân đối thu - chi. Đó là Văn bản số 4527/UBND-KT của UBND tỉnh Quảng Ngãi gửi Thường trực Hội đồng Nhân dân (HĐND) tỉnh vào đầu tháng 9/2021 về phương án xử lý hụt thu cân đối ngân sách cấp tỉnh năm 2020 so với dự toán HĐND giao.

Tháng 11/2020, ông Minh ký Văn bản gửi Bộ Tài chính đề xuất xem xét, tạm cấp 80% kinh phí hụt thu cân đối năm 2020, tương ứng 2.667 tỷ đồng để bù chi trong năm.

Năm nay, trong văn bản báo cáo Thường trực HĐND tỉnh, UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc hụt thu 2.147 tỷ đồng là quá lớn, đã tác động tiêu cực đến thu ngân sách địa phương, ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch chi, phá vỡ giải pháp tài chính trong năm của Quảng Ngãi.

“Năm 2020, Quảng Ngãi thu cân đối ngân sách nhà nước chỉ đạt 15.859 tỷ đồng, bằng 95,5% dự toán trung ương giao, bằng 90,3% dự toán năm. Trong đó, thu từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đạt 4.445 tỷ đồng (hụt thu so với dự toán Trung ương giao 3.274 tỷ đồng, hụt thu so với HĐND tỉnh giao 3.774 tỷ đồng). Không những vậy, thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước do Trung ương quản lý là 4.780 tỷ đồng, hụt thu 2.207 tỷ đồng so với Trung ương giao, hụt thu 2.707 tỷ đồng so với HĐND tỉnh giao; thu từ khu vực tư nhân hụt thu 800 tỷ đồng so với Trung ương và HĐND tỉnh giao; các khoản thu còn lại đạt 2.353 tỷ đồng, hụt thu 193 tỷ đồng so với dự toán Trung ương và HĐND tỉnh giao”, báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ngãi nêu.

Tuy nhiên, bên cạnh các khoản thu bị giảm sút, báo cáo cho biết, có một số khoản tăng. Đó là thu tiền sử dụng đất đạt 1.006 tỷ đồng, tăng 6 tỷ đồng so với dự toán Trung ương và HĐND giao; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu cả năm 2020 đạt 5.273 tỷ đồng, bằng 191,7% dự toán Trung ương giao, bằng 164,8% dự toán HĐND giao.

Phương án trả nợ là… “nếu có”

Năm 2019, sau khi hụt thu ngân sách khoảng 2.680 tỷ đồng, Quảng Ngãi đã đề xuất Bộ Tài chính tạm cấp kinh phí 2.569 tỷ đồng để đảm bảo các nhiệm vụ chi của địa phương năm 2020. Tuy nhiên, sang năm 2020, tỉnh này tiếp tục bị mất cân đối thu - chi ngân sách địa phương so với Trung ương giao 2.925 tỷ đồng, hụt thu cân đối ngân sách địa phương so với dự toán HĐND tỉnh giao là 3.368 tỷ đồng. Việc hụt thu năm 2020 đã khiến kế hoạch trả nợ vay từ Trung ương 2.569 tỷ đồng từ nguồn vay lại của Chính phủ chỉ đạt 6,7% dự toán giao.

Để đảm bảo cân đối thu - chi và quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020, Quảng Ngãi đề xuất phương án xử lý hụt thu ngân sách địa phương năm 2020 bằng nguồn cải cách tiền lương năm 2020 là 1.259,582 tỷ đồng; nguồn kết dư hơn 100 tỷ đồng...

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị giảm chi ngân sách niên độ 2020 chuyển sang thực hiện và quyết toán niên độ 2021 là 1.767,845 tỷ đồng (sẽ bố trí 1.530 tỷ đồng đối với các dự án đầu tư và 237,216 tỷ đồng đối với kinh phí chi thường xuyên); bố trí nguồn năm 2021 để bù đắp khoản kinh phí đã giảm chi năm 2020 chuyển sang năm 2021 là 1.767,845 tỷ đồng (trong đó, tạm ứng quỹ nhà nước năm 2021 là 1.249,348 tỷ đồng).

Về kế hoạch hoàn ứng, với phần quỹ nhà nước, Quảng Ngãi sẽ hoàn trả trong năm 2021 (nguồn kinh phí hoàn trả tạm ứng ngân quỹ nhà nước nêu trên từ nguồn kết dư), song chưa chắc chắn, vì trong báo cáo gửi Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ngãi chỉ ghi là… “nếu có”. Việc hoàn ứng cũng được tính toán từ nguồn tăng thu thực hiện so với dự toán HĐND giao năm 2021 và các nguồn hợp pháp (nếu có). Trường hợp các nguồn trên không đảm bảo để hoàn trả vốn vay, UBND tỉnh Quảng Ngãi đề xuất bố trí kế hoạch vốn đầu tư năm 2022 để hoàn trả.