Sau hơn 3 tháng xác minh, Thanh tra Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) vừa có Kết luận nội dung tố cáo về một số sai phạm tại 3 công trình nạo vét, duy tu luồng hàng hải năm 2013, gồm: luồng Hòn Gai - Cái Lân, luồng Vũng Tàu - Thị Vải và luồng Soài Rạp - Hiệp Phước.

Đây là công trình duy tu hàng năm, sử dụng vốn ngân sách nhà nước do Cục Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc, Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Nam làm chủ đầu tư.

Chuyển nhượng thầu lòng vòng để kiếm chác

Theo thông tin của Báo Đầu tư, qua kiểm tra, xác minh, Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, mặc dù có một số nội dung tố cáo chưa có cơ sở hoặc không đúng như việc Công ty Song Thương, Công ty Sao Mai không đủ năng lực và kinh nghiệm, nhưng vẫn trúng thầu công trình nạo vét duy tu luồng Vũng Tàu-Thị Vải, luồng Soài Rạp - Hiệp Phước năm 2013; Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc, miền Nam vi phạm Luật Đấu thầu nhằm tạo điều kiện cho các DN không đủ điều kiện được trúng thầu; nâng khống khối lượng và giá tiền tại công trình nạo vét duy tu luồng Vũng Tàu - Thị Vải và luồng Soài Rạp - Hiệp Phước năm 2013..., nhưng có ít nhất 2 nội dung tố cáo là có cơ sở.

Cụ thể, tại công trình nạo vét duy tu luồng Hòn Gai- Cái Lân năm 2013, Công ty Bảo Quân là đơn vị không có phương tiện, nhân lực, kinh nghiệm thi công nạo vét luồng hàng hải, nhưng sau khi nhận thầu từ đơn vị trúng thầu là Tổng công ty Xây dựng đường thủy (Vinawaco), đã chuyển nhượng toàn bộ công việc cho Công ty Tân Việt thực hiện để “đút túi” khoản chênh lệch 548,45 triệu đồng.          

Cũng với thủ đoạn trên, tại công trình nạo vét duy tu luồng Vũng Tàu - Thị Vải năm 2013, Công ty cổ phân Đầu tư, Xây dựng và Nạo vét đường thủy (Ciwaco) tuy không có phương tiện thi công phù hợp với công trình nạo vét duy tu luồng Vũng Tàu-Thị Vải năm 2013, nhưng vẫn nhận làm thầu phụ của Vinawaco, rồi chuyển nhượng toàn bộ cho Công ty Song Thương thực hiện. Với hành vi sang nhượng thầu lòng vòng này, Ciwaco đã ung dung hưởng chênh lệch 1,26 tỷ đồng mà không cần tốn một giọt mồ hôi, công sức nào.

“Việc làm trên của Công ty Bảo Quân, Ciwaco và Vinawaco là không đúng quy định tại Khoản 3, Điều 95, Luật Xây dựng. Theo đó, nhà thầu chính hoặc tổng thầu có thể giao một phần công việc của hợp đồng cho thầu phụ. Thầu phụ phải có đủ năng lực hoạt động xây dựng, năng lực hành nghề xây dựng tương ứng và được chủ đầu tư xây dựng công trình chấp nhận; thầu phụ không được giao toàn bộ hoặc phần việc chính theo hợp đồng cho các nhà thầu khác”, ông Lê Thanh Hà, Chánh thanh tra Bộ GTVT khẳng định

Cần phải nói thêm rằng, việc Thanh tra Bộ GTVT dùng cụm từ “không đúng quy định” là có phần nhẹ tay, bởi theo các chuyên gia xây dựng, đây chính là hành vi bán thầu - một sai phạm nghiêm trọng sẽ bị xử lý nặng theo cả Luật Xây dựng và Luật Đấu thầu.

Đối với hành vi đổ trộm bùn thải tại các vị trí sai quy định, Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, nội dung tố cáo việc đổ trộm bùn trong các đêm 12,13,14/12/2013 khi thi công công trình nạo vét duy tu luồng Hòn Gai- Cái Lân năm 2013 là có cơ sở. Hành vi này bị cơ quan chức năng bắt tại trận, không thể chối cãi.

Trước đó, ngày 21/11/2013, đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Quảng Ninh cũng bắt quả tang 2 sà lan HP 2338, HP 3695 đang đổ trộm bùn đất nạo vét luồng Hòn Gai - Cái Lân xuống Hòn Bái Đông thuộc Vịnh Hạ Long, khối lượng ước tính 400 m3. UBND tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trên. Đây là 2 phương tiện do Công ty Tân Việt quản lý, thi công phần khối lượng công việc mà Vinawaco giao  Công ty Bảo Quân, Công ty Bảo Quân giao lại Công ty Tân Việt thực hiện. Hai phương tiện này chưa được tư vấn giám sát, đại diện chủ đầu tư chấp thuận cho phép thi công vì chưa đáp ứng các yêu cầu về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, các điều kiện an toàn hàng hải.

“Nguyên nhân và trách nhiệm đối với các sai phạm trên trước hết thuộc về Công ty Tân Việt, liên đới trách nhiệm thuộc Công ty Bảo Quân và Vinawaco”, Thanh tra Bộ GTVT nêu rõ.

Về trách nhiệm của chủ đầu tư, tư vấn giám sát, Thanh tra Bộ GTVT cho rằng, công tác quản lý, tổ chức thực hiện đấu thầu, thi công công trình nạo vét duy tu luồng hàng hải chưa chặt chẽ.

Đặc biệt, khi mời thầu và trong quá trình thi công, đại diện chủ đầu tư không đánh giá, phân biệt rõ giữa hợp đồng thuê phương tiện và hợp đồng thầu phụ, không quy định cụ thể tỷ lệ phương tiện thuộc sở hữu của nhà thầu và phương tiện nhà thầu đi thuê dẫn đến việc nhà thầu ký hợp đồng thuê phương tiện qua nhiều cấp trung gian hoặc nhà thầu chính sử dụng toàn bộ năng lực phương tiện của đơn vị khác để tham gia đấu thầu, thi công.

Xem xét hình thức kỷ luật

Liên quan tới các sai sót trong quá trình quản lý và thực hiện thi công các công trình nạo vét duy tu luồng Hòn Gai - Cái Lân, luồng Vũng Tàu - Thị Vải năm 2013, Thanh tra Bộ GTVT đề nghị Bộ GTVT giao Vụ Tổ chức cán bộ chủ trì, phối hợp cùng Thanh tra Bộ, Vụ Kết cấu hạ tầng giao thông tổ chức kiểm điểm và có các hình thức xử lý thích hợp đối với cán bộ thuộc quyền quản lý của Bộ tại Tổng công ty Xây dựng đường thủy; kiểm điểm đối với cán bộ thuộc quyền quản lý của Bộ tại Cục Hàng hải Việt Nam, hai tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc, miền Nam trong công tác quản lý để xảy ra một số sai sót ở các công trình trên.

Cục Hàng hải Việt Nam được yêu cầu xử lý thích hợp đối với cán bộ thuộc thẩm quyền quản lý của Cục tại Ban Quản lý dự án hàng hải III do thiếu trách nhiệm để xảy ra sai sót trong công tác tổ chức giám sát thi công công trình nạo vét duy tu luồng Vũng Tàu - Thị Vải, luồng Soài Rạp - Hiệp Phước năm 2013; kiểm điểm đối với cán bộ thuộc thẩm quyền quản lý của Cục tại Ban Quản lý dự án hàng hải II trong quản lý giám sát thi công công trình nạo vét duy tu luồng Hòn Gai- Cái Lân năm 2013.

“Đơn vị này cũng phải sớm hoàn thành Đề án “Chống tham nhũng, thất thoát trong nạo vét duy tu luồng hàng hải” trình Bộ GTVT phê duyệt để chặn những tiêu cực tại loại hình công trình đặc thù này”, Chánh thanh tra Bộ GTVT yêu cầu.

Anh Minh