Ông Bùi Quang Chuyện, Phó vụ trưởng Vụ Công nghiệp Nặng, Bộ Công thương cho hay, Bộ đang phối hợp với các bộ, ngành nhằm đề xuất các cơ chế tài chính cho 2 dự án chế biến bauxite  tại Tân Rai và Nhân Cơ. Mục tiêu được đặt ra là sớm hoàn vốn để cổ phần hóa hai dự án này.

Hiện tại, Bộ Công thương đã đề xuất điều chỉnh mức phí môi trường với quặng bauxite tối đa là 4.000 đồng/tấn bauxit nguyên khai, tương đương 10% giá thành khai thác bauxite.

Quy định mức phí bảo vệ môi trường tại Nghị định 74/2011/NĐ-CP từ 30.000 đồng đến 50.000 đồng/m3 được Bộ Công thương cho là không hợp lý, bởi gấp 25-30 lần khai thác đất và gần bằng giá thành khai thác 1 tấn bauxit nguyên khai. Trong khi đó, phí môi trường khai thác than chỉ bằng 1% giá thành khai thác. Bởi vậy, Bộ Công thương ủng hộ mức phí môi trường với khai thác quặng bauxite như đề xuất của ngành than.

Trước đó, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã đề nghị điều chỉnh việc thu phí môi trường đối với khai thác quặng bauxite theo hướng tối đa 4.000 đồng/tấn quặng bauxite nguyên khai (tương đương 7.000 đồng/m3), bằng khoảng 10% giá thành khai thác quặng bauxite.

Dự án Alumin Tân Rai và Alumin Nhân Cơ là các dự án thí điểm đầu tiên về chế biến sâu khoáng sản bauxite, với công nghệ phức tạp, có quy mô lớn trong ngành khai khoáng Việt Nam, được đầu tư trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (theo quy định tại Phụ lục II, Danh mục địa bàn ưu đãi đầu tư, ban hành kèm theo Nghị định 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ).

Theo quy định hiện hành, các dự án này sẽ được hưởng cơ chế, chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp; thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh…

“Để sản xuất ra 1 tấn alumin cần 5,5 – 6 tấn quặng bauxite . Việc sản xuất từ bauxite sang alumin là quá trình chế biến. Theo quy định của Luật thuế Giá trị gia tăng số 13/2008/QH12, sản phẩm xuất khẩu nếu là tài nguyên khoáng sản đã được chế biến thành sản phẩm khác thì được áp dụng thuế giá trị gia tăng 0%, nếu chưa được chế biến thành sản phẩm khác thì thuộc đối tượng không chịu thuế này. Ở đây bauxite đã được chế biến thành alumin nên Bộ Công thương đề xuất thuế VAT với xuất khẩu Alumin là 0%”, ông Chuyện nói.

Hai dự án bauxite có thời gian hoạt động là 30 năm, trong đó dự án bauxite Tân Rai dự kiến lỗ 5 năm và 12 năm sẽ hoàn vốn. Dự án Nhân Cơ cũng có kế hoạch lỗ 7 năm và thời gian hoàn vốn là 13 năm.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, dự án chạy đầy tải là có thể tính tới phương án cổ phần hóa với các chính sách ưu đãi hợp lý như các dự án có quy mô lớn, thuộc các lĩnh vực hoàn toàn mới đang hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác.

Thanh Hương