Bộ Xây dựng vừa gửi công văn đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, cơ quan công an địa phương hướng dẫn các tổ chức chuyên môn khi làm thủ tục công chứng, chứng thực cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Theo đó, các cơ quan chức năng phải tạo điều kiện thuận lợi nhất cho kiều bào mua và sở hữu nhà ở tại Việt nam.

Cụ thể, khi thực hiện công chứng hoặc chứng thực giao dịch về nhà ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, các cơ quan không được yêu cầu kiều bào phải có hộ khẩu thường trú và chứng minh thư nhân dân, mà chỉ cần hộ chiếu Việt Nam hoặc hộ chiếu nước ngoài kèm theo Giấy xác nhận có quốc tịch Việt Nam hoặc Giấy xác nhận gốc Việt Nam và các giấy tờ chứng minh thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

Khi làm thủ tục công chứng, chứng thực hợp đồng và khi cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở, các cơ quan quản lý nhà nước không bắt buộc kiều bào phải đáp ứng điều kiện cư trú thực tế tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên, mà chỉ cần có các giấy tờ của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép kiều bào được cư trú tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên là đủ điều kiện được mua và sở hữu nhà ở.

Bộ xây dựng đề nghị thống nhất thực hiện quy định về điều kiện cư trú 3 tháng được hiểu là 90 ngày (theo quy định tại Điều 151 của Bộ Luật dân sự) mà cơ quan xuất nhập cảnh đóng dấu ghi vào hộ chiếu khi kiều bào nhập cảnh vào Việt Nam;

Theo quy định tại Điều 66 của Nghị định 71/2010/NĐ-CP, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế, đổi nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở (không phân biệt trong dự án phát triển nhà ở hay tại các khu dân cư hiện hữu); được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở trong dự án phát triển nhà ở của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản tại khu vực được phép chia lô bán nền để tự xây dựng nhà ở.

Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương hướng dẫn kiều bào thực hiện quyền sở hữu nhà ở và việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở theo đúng quy định tại Nghị định 71/2010/NĐ-CP của Chính phủ.

Việc phải đề nghị UBND cấp tỉnh tạo điều kiện cho Việt kiều mua nhà, theo ông Nguyễn Trần Nam, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, trong thời gian vừa qua, hầu hết các địa phương đã triển khai thực hiện tốt chính sách, pháp luật về sở hữu nhà ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài tại Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi trong việc mua và làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất cho kiều bào.

Tuy nhiên, qua phản ánh của nhiều kiều bào khi về Việt Nam mua nhà ở, một số địa phương khi thực hiện thủ tục công chứng và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho kiều bào vẫn còn hiểu và thực hiện chưa thống nhất, chưa đúng quy định của Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 Luật Nhà ở và Điều 121 Luật Đất đai và Thông tư 16/2010/TT-BXD nên đã gây nhiều khó khăn cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi về Việt Nam mua và sở hữu nhà ở.

Mạnh Bôn