Sáng tạo nhiều mô hình vận động

Tỷ lệ hộ nghèo tại Thanh Hóa tiếp tục giảm nhờ các giải pháp đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở. Trên cơ sở chỉ đạo của Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã kiện toàn Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, bảo đảm triển khai thống nhất. Các sở, ngành chủ trì dự án đã chủ động tham mưu, tháo gỡ vướng mắc và giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện, hạn chế thất thoát và bảo đảm hiệu quả đầu tư.

Ngoài ngân sách Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc các cấp đã đẩy mạnh vận động xã hội, thu hút doanh nghiệp và người dân tham gia Quỹ “Vì người nghèo”, tạo nguồn lực hỗ trợ xây dựng hạ tầng, phát triển sinh kế. Các địa phương sáng tạo nhiều mô hình vận động trong Tháng cao điểm “Vì người nghèo”, góp phần lan tỏa tinh thần đoàn kết cộng đồng.

Hệ thống chính sách được ban hành tương đối đầy đủ; các huyện, xã lồng ghép mục tiêu giảm nghèo vào kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Nhiều dự án đầu tư công và hỗ trợ sinh kế đã giải ngân đúng tiến độ, mang lại lợi ích thiết thực cho người nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo.

Thanh Hóa hiện có hơn 600 mô hình đa dạng hóa sinh kế và gần 350 mô hình phát triển sản xuất nông nghiệp, tập trung vào chăn nuôi trâu, bò, dê, lợn, gia cầm, nuôi cá lồng, trồng dược liệu, cây ăn quả… Nhiều hộ thoát nghèo bền vững nhờ mạnh dạn vay vốn, phát triển đàn bò, đàn lợn hoặc áp dụng kỹ thuật mới.

Chuyển đổi số cũng góp phần quan trọng. Người dân bắt đầu bán nông sản qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; một số địa bàn áp dụng “bản số”, gắn mã QR cho mỗi hộ để minh bạch thông tin hỗ trợ.

Dù vậy, chương trình vẫn đối mặt thách thức: nhiều hộ nghèo không còn sức lao động hoặc không có nhu cầu tham gia dự án sản xuất; người lao động trẻ đã chuyển sang làm việc tại các khu công nghiệp. Một số tiểu dự án giải ngân chậm; đào tạo nghề còn vướng quy định chồng chéo; liên kết giữa trường nghề và doanh nghiệp chưa chặt chẽ.

Tỷ lệ lao động nghèo, cận nghèo qua đào tạo đạt 74%, trong đó 29,5% có chứng chỉ; hơn 12.000 lao động được hỗ trợ kết nối việc làm. Các mục tiêu về giáo dục, y tế, nhà ở, tín dụng, thông tin đều được thực hiện đầy đủ. 100% hộ nghèo, cận nghèo tham gia bảo hiểm y tế; tỉnh hỗ trợ thêm 15%-20% mức đóng cho hộ cận nghèo. Trên 98,4% trẻ em nghèo đi học đúng độ tuổi; hơn 85% hộ nghèo sử dụng nước sạch; hơn 93% có điều kiện tiếp cận viễn thông, internet. Chủ trương hỗ trợ đồng bào sống trên sông lên bờ đã cơ bản hoàn thành, giúp các hộ có đất và nhà ở ổn định.

Tuy nhiên, một số địa phương còn thiếu quyết liệt, sợ trách nhiệm, chưa chủ động rà soát nhu cầu người dân, chậm hướng dẫn và thiếu kiểm tra, dẫn đến tiến độ thực hiện chưa đạt yêu cầu.

Tạo điều kiện để người nghèo dễ tiếp cận

Kinh nghiệm triển khai tại Thanh Hóa cho thấy giảm nghèo phải được xem là nhiệm vụ chính trị thường xuyên của cả hệ thống chính trị, gắn chặt với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và từng giai đoạn.

Các cấp uỷ cần tăng cường trách nhiệm lãnh đạo, chủ động ban hành văn bản kịp thời, tránh chồng chéo; mạnh dạn phân cấp để địa phương chủ động lập kế hoạch và điều hành chương trình.

Năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo phải được nâng cao, từ kỹ năng tham mưu, tổng hợp đến ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng văn bản, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng lớn. Song song với đó là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện để người nghèo dễ tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.

Thanh Hóa cũng nhấn mạnh yêu cầu đa dạng hóa và sử dụng hiệu quả nguồn lực; bố trí đầy đủ vốn đối ứng; lồng ghép các chương trình và dự án để tối ưu hoá đầu tư. Công tác kiểm tra, giám sát cần được thực hiện thường xuyên, bảo đảm đúng mục đích, đúng đối tượng và phát huy tối đa hiệu quả hỗ trợ.

Vai trò của Mặt trận Tổ quốc tiếp tục được khẳng định trong giám sát, vận động nguồn lực xã hội, doanh nghiệp và nhà hảo tâm, qua đó nâng cao đời sống người nghèo và thúc đẩy phong trào “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”.