Thi công Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành - giai đoạn I. Ảnh: Lê Toàn |
“ACV đã tiếp thu và kịp thời điều chỉnh”
Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa ban hành Kết luận số 3966/KL-BKHĐT về kết quả kiểm tra Hồ sơ mời thầu Gói thầu 5.10 của Dự án thành phần 3, thuộc Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành - giai đoạn I, do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - CTCP (ACV) là chủ đầu tư.
Với quy mô lên tới 35.233 tỷ đồng, đây là gói thầu xây dựng công trình hạ tầng lớn nhất từ trước đến nay, thu hút sự quan tâm của các nhà thầu lớn trong và ngoài nước; đồng thời đang là đường găng tiến độ quyết định khả năng đưa Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành - giai đoạn I hoàn thành vào cuối năm 2025.
Tại kết luận này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, với vai trò là chủ đầu tư, bên mời thầu, ACV phải bảo đảm thực hiện quy trình, thủ tục tổ chức lựa chọn nhà thầu Gói thầu 5.10 tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đấu thầu.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị ACV cần chủ động dự báo các tình huống có thể phát sinh trong quá trình tổ chức lựa chọn lại nhà thầu để kịp thời đề xuất giải pháp, cơ chế, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, bảo đảm lựa chọn thành công nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu, đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng, hiệu quả, tránh việc phải tổ chức lựa chọn nhà thầu nhiều lần, dẫn đến làm chậm tiến độ của gói thầu, dự án, làm tăng tổng mức đầu tư, gây thất thoát, lãng phí vốn nhà nước.
“Trong mọi trường hợp, với trách nhiệm của chủ đầu tư theo quy định tại Điều 74, Luật Đấu thầu, ACV chịu trách nhiệm toàn diện đối với nội dung Hồ sơ mời thầu Gói thầu 5.10 đã được phê duyệt”, Kết luận số 3966 nêu rõ.
Theo Kết luận, qua quá trình kiểm tra nội dung Hồ sơ mời thầu Gói thầu 5.10, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy, ACV đã tiếp thu và kịp thời điều chỉnh một số nội dung đã được các bộ, cơ quan, các thành viên trong Đoàn kiểm tra có ý kiến, trong đó có việc bổ sung quy định trong chuyển nhượng hợp đồng bảo đảm không trái với quy định tại Điều 89, Luật Đấu thầu về các hành vi bị cấm trong đấu thầu.
ACV đã sửa đổi quy định về yêu cầu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng đối với tổ chức đảm nhận công việc thi công xây dựng phần cơ điện bảo đảm phù hợp với quy định tại Nghị định số 15/2021/NĐ-CP; đã sửa đổi quy định về điều kiện đối với nhân sự chủ trì thiết kế phòng cháy, chữa cháy bảo đảm phù hợp với quy định tại Nghị định số 136/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
Nghiên cứu ưu tiên nhà thầu nội
Tại Kết luận số 3966, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị ACV nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến góp ý để rà soát các nội dung của Hồ sơ mời thầu đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật, không gây hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch.
Cụ thể, đề nghị ACV bổ sung quy định bản ngôn ngữ có giá trị pháp lý để lập, đánh giá Hồ sơ dự thầu trong trường hợp có sai khác giữa bản tiếng Anh và tiếng Việt của Hồ sơ mời thầu.
Tại mục CDNT 29.2 Hồ sơ mời thầu Gói thầu 5.10 quy định, tỷ lệ phần trăm sử dụng nhà thầu phụ đến 80% giá dự thầu, trong khi các nhà thầu phụ không phải đánh giá về năng lực, kinh nghiệm.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc này có thể dẫn đến không bảo đảm được các yếu tố chất lượng, kỹ thuật, tính đồng bộ của gói thầu. Do vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị ACV nghiên cứu kỹ lưỡng quy mô, tính chất của gói thầu để quy định về tỷ lệ phần trăm sử dụng nhà thầu phụ cho phù hợp, nghiên cứu các giải pháp để đảm bảo nhà thầu phụ đáp ứng năng lực, kinh nghiệm đối với các phần công việc đảm nhận.
“Trong quá trình đấu thầu, ACV cần tìm hiểu rõ năng lực của nhà thầu để đảm bảo nhà thầu được lựa chọn có đủ kinh nghiệm để thực hiện hợp đồng và quản lý các nhà thầu phụ”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khuyến nghị.
Liên quan tiêu chí đánh giá kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự - một trong những nội dung được một số nhà thầu trong nước đặc biệt quan tâm, tại mục ghi chú số 6 của Phụ lục 1 quy định: nếu nhà thầu cung cấp 2 công trình cấp I (kết cấu dạng nhà hoặc nhà ga trong cảng hàng không), giá trị hoàn thành mỗi công trình bằng hoặc lớn hơn 50% giá trị công việc xây lắp của công trình thuộc gói thầu đang xét, thì được đánh giá là một công trình xây lắp tương tự.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, quy định giá trị hoàn thành công trình bằng hoặc lớn hơn 50% giá trị công việc xây lắp của công trình như vậy là chưa rõ ràng, không đảm bảo thông tin đầy đủ về tiêu chí của hồ sơ mời thầu. Do vậy, đề nghị ACV quy định rõ giá trị của hợp đồng tương tự nhà thầu cần đáp ứng để đảm bảo tính chặt chẽ, rõ ràng.
Bên cạnh đó, theo báo cáo của ACV và nội dung quy định trong Hồ sơ mời thầu, phạm vi công việc của phần hàng hóa chiếm tỷ trọng khoảng 25% giá trị gói thầu. Đây là hàng hóa cho ngành hàng không, đòi hỏi tính chính xác, chất lượng, kỹ thuật cao và là hàng hóa nhập khẩu.
Tuy nhiên, trong Hồ sơ mời thầu không có nội dung quy định về tiêu chí đánh giá về hợp đồng tương tự đối với phần cung cấp hàng hóa. Việc này có thể dẫn đến nhà thầu được lựa chọn không đảm bảo năng lực, kinh nghiệm thực hiện công việc này.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị ACV nghiên cứu thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tại Thông báo số 162/TB-VPCP ngày 28/4/2023, trong đó nghiên cứu quy định rõ ràng về ưu tiên các nhà thầu trong nước có năng lực, kinh nghiệm tham gia, nhất là về thi công xây lắp.
Ngoài ra, tại Quyết định số 1141/QĐ-TCTCHKVN ngày 24/3/2023 về việc phê duyệt điều chỉnh Hồ sơ mời thầu, ACV đã điều chỉnh tiến độ thực hiện gói thầu từ 33 tháng thành 39 tháng. Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ: “ACV cần rà soát và chịu trách nhiệm đảm bảo việc điều chỉnh nêu trên phù hợp với Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25/6/2015 của Quốc hội và Quyết định số 1777/QĐ-TTg ngày 11/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ”.
Được biết, vì những lý do bất khả kháng, kể từ khi hồ sơ mời thầu Gói thầu 5.10 được phát hành vào ngày 17/1/2023 đến nay, ACV đã sửa đổi Hồ sơ mời thầu 4 lần và gia hạn thời điểm đóng thầu 2 lần, trong đó, thời điểm đóng thầu mới nhất là ngày 12/6/2023.