Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng cho rằng, vai trò, trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong việc hóa giải rủi ro thị trường tài chính, tiền tệ là rất lớn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng hồi âm, việc giám sát rủi ro các thị trường này thuộc phạm vi quản lý của nhiều ngành.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng vừa có văn bản số 6192 giải trình ý kiến đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nêu trong phiên thảo luận ngày 25/7 tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV.

Kiểm soát chặt tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro

Tại nhiều kỳ họp trong ba nhiệm kỳ Quốc hội gần đây, đại biểu Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, trong các phát biểu tại hội trường đều đề cập những vấn đề cần lưu ý của chính sách tiền tệ.

Phiên thảo luận toàn thể về kinh tế, xã hội tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XV vừa qua, ông Hà Sỹ Đồng cho rằng: "Về chính sách tiền tệ, việc dòng vốn đang bị phân tán mạnh vào những kênh thu hút vốn khác ngoài ngân hàng là chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp các sản phẩm liên kết, bảo hiểm, đầu tư, quỹ hưu trí của các công ty chứng khoán, công ty bảo hiểm, quỹ đầu tư đang gây ra những méo mó, sai lệch, mất cân bằng tài chính, đã có những cảnh báo từ các cơ quan nhà nước phụ trách. Tuy nhiên, vai trò, trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong việc hóa giải rủi ro thị trường tài chính, tiền tệ là rất lớn”.

Tại văn bản giải trình, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu để hoàn thiện công tác chỉ đạo, điều hành.

Đồng thời, Thống đốc cũng giải trình thêm rằng, trong chỉ đạo, điều hành chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước thực hiện đồng bộ các giải pháp khuyến khích dòng vốn tín dụng tập trung vào những lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông. Nhờ đó mà tốc độ tăng trưởng và tỉ trọng của tín dụng các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro giảm dần qua các năm.

Trong đó, tỷ trọng tín dụng đầu tư, kinh doanh chứng khoán chiếm tỉ trọng nhỏ chỉ 0,5% trong tổng dư nợ nền kinh tế; tăng trưởng tín dụng bất động sản giảm dần và tập trung chủ yếu vào mục đích sử dụng là nhu cầu thiết yếu của người dân và nền kinh tế (chiếm hơn 60% dư nợ bất động sản).

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải, những tháng đầu năm 2021, thị trường chứng khoán tăng trưởng mạnh, giá bất động sản tăng cao, nhất là giá đất nền ở địa phương có thông tin quy hoạch đô thị, giao thông, hạ tầng hoặc điều chỉnh tăng giá đất… Diễn biến này có nhiều nguyên nhân, một phần do dịch Covid-19 khiến triển vọng kinh tế khó khăn, mặt bằng lãi suất huy động ngân hàng giảm, nhiều doanh nghiệp, người dân có nguồn tiền nhưng thiếu cơ hội mở rộng sản xuất kinh doanh nên gia tăng đầu tư chứng khoán, bất động sản. Xu hướng này tương đồng với diễn biến chung trên thế giới một năm qua.

Việc giám sát rủi ro các thị trường này thuộc phạm vi quản lý của nhiều ngành, bà Hồng nêu rõ.

“Về phía ngành ngân hàng, từ đầu năm 2021, Ngân hàng nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro nêu trên. Do đó, tín dụng các lĩnh vực này trong tầm kiểm soát”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hồi âm đại biểu.

Bà Hồng cũng cho biết, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành hoạt động tín dụng an toàn, lành mạnh, hướng dòng vốn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. Đồng thời sẽ tăng cường kiểm soát nợ xấu, kiểm soát tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Mong Thống đốc luôn có những quyết sách sáng suốt

Phản hồi văn bản của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Hà Sỹ Đồng đã làm rõ hơn ý kiến mà tại phiên thảo luận, do thời gian hạn chế (5-7 phút)  ông chưa có điều kiện phân tích kỹ lưỡng.

Theo đại biểu, mọi ngân hàng trung ương trên thế giới đều đang trong tình thế lưỡng nan khi buộc phải kéo dài nới lỏng tiền tệ, cả bằng các công cụ nghiệp vụ truyền thống lẫn phi truyền thống, để hỗ trợ nền kinh tế quốc nội vượt qua những khó khăn của thời đại dịch, dù rất hiểu hệ lụy dài hạn không mong muốn của nó đối với thị trường tài chính-tiền tệ, sau cùng là chính nền kinh tế thực.

“Bài học của thời kỳ khủng hoảng kinh tế - tài chính thế giới 2008 - 2009 đã chỉ ra điều đó. Hiện các ngân hàng trung ương đang bị phân cực khá rõ nét, tùy thuộc vào bối cảnh cụ thể của mỗi quốc gia. Các động thái chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), hay của Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA), Ngân hàng Anh quốc (BOE), đặc biệt của Ngân hàng Hàn Quốc (BOK) mới đây là rất đáng lưu ý”, đại biểu Hà Sỹ Đồng viết.

Ở Việt Nam, theo đại biểu, thực tế hơn một năm qua cho thấy, những nguồn tiền tạm nhàn rỗi trong nền kinh tế đang dần bị phân tán vào nhiều kênh huy động vốn phi chính thức, hay biến tướng, lách luật, thậm chí bất hợp pháp... thay vì được tập trung vào hệ thống ngân hàng để từ đó được phân bổ lại một cách hiệu quảtheo cơ chế tín dụng (theo đúng nghĩa) tới nền kinh tế.

Nói rộng hơn, dòng tiền đang lưu thông khá bất bình thường trong tổng thể thị trường tài chính - tiền tệ, hệ lụy là tạo ra những bong bóng tài sản và những méo mó, mất cân bằng tài chính khác. Tiền lưu thông ngoài hệ thống ngân hàng đang dềnh lên và vai trò trung tâm thu hút các nguồn tiền tạm nhàn rỗi, trên cơ sở đó phân bổ lại cho các nhu cầu sử dụng vốn có hiệu quả của nền kinh tế đang bị suy yếu đi, vị đại biểu là thành viên Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cảnh báo.

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, các cơ quan hữu trách như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính, hay chính Ngân hàng Nhà nước và một số chuyên gia kinh tế, đã phát đi những cảnh báo cần thiết. Và với vấn đề như vậy, thường mọi ngân hàng trung ương trên thế giới, bao gồm cả Ngân hàng Nhà nước - với vai trò là cơ quan quản lý tiền tệ của quốc gia, đều chịu trọng trách xử lý chính (có phối hợp với Bộ Tài chính).

"Với tư cách là một đại biểu Quốc hội, tôi rất mong Thống đốc luôn có những quyết sách sáng suốt, cả cho ngắn hạn lẫn dài hạn, nhằm hoàn thành xuất sắc trọng trách được giao", ông Hà Sỹ Đồng hồi âm Thống đốc Nguyễn Thị Hồng.