Số thu từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, thu từ xử lý vi phạm, chống thất thu với tổ chức, cá nhân Việt Nam có thu nhập từ kinh doanh thương mại điện tử đều đặc biệt tăng nhanh từ năm 2021.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa gửi Quốc hội báo cáo thực hiện Nghị quyết 62 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp 3, trong đó có yêu cầu hoàn thiện quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử.

Kết quả được Bộ trưởng báo cáo về quản lý thu thuế với hàng hoá, dịch vụ xuyên biên giới, số thu từ thương mại điện tử thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay từ năm 2018 đến nay là 5.588 tỷ đồng. Số thu này có xu hướng tăng qua các năm, tốc độ thu bình quân 3 năm (2018-2021) là 130%, đặc biệt tăng cao từ năm 2021, tới 1.591 tỷ đồng, tương đương tăng 39% so với 2020.

Trong số này, Facebook nộp 2.099 tỷ đồng, Google gần 2.115 tỷ đồng, Microsoft nộp 714 tỷ đồng…

Luỹ kế số thu thuế từ xử lý vi phạm, chống thất thu với tổ chức, cá nhân Việt Nam có thu nhập từ kinh doanh thương mại điện tử, tới hết tháng 8 năm nay là khoảng 1.082 tỷ đồng. Trong đó, số thu tăng qua các năm, đặc biệt tăng nhanh từ năm 2021 với 261 tỷ đồng.

Số thu này tiếp tục tăng trong 8 tháng đầu năm nay, gần 521 tỷ đồng, tăng 2 lần so với số thu 2021.

Trong chỉ đạo điều hành, Bộ trưởng cho biết, tháng 3 năm nay, Bộ đã triển khai đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Công thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài và ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile).

 Đến nay, đã có 140.615 lượt tải và cài đặt, sử dụng ứng dụng thuế điện tử trên eTax Mobile; 69.465 giao dịch qua ngân hàng thương mại với tổng số tiền hơn 308 tỷ đồng.

Có 30 nhà cung cấp nước ngoài lớn (Microsoft, Facebook, Netflix; Samsung; TikTok; eBay,…) đăng ký, kê khai trên Cổng thông tin điện tử và nộp thuế, với tổng số thuế khoảng 22,2 triệu USD.

Qua thanh tra, kiểm tra đã tập hợp được bộ cơ sở dữ liệu một số sàn giao dịch thương mại điện tử (Shopee, Tiki, ...) để phục vụ công tác quản lý thuế đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn , qua đó chia sẻ dữ liệu cho các Cục thuế trực tiếp rà soát, đối chiếu thông tin về doanh thu phát sinh trên sàn thương mại điện tử với doanh thu mà doanh nghiệp đã kê khai để có cơ sở yêu cầu người nộp thuế kê khai bổ sung theo quy định pháp luật.

Tại báo cáo, Bộ trưởng Tài chính cũng chỉ ra khó khăn trong thu thuế hoạt động kinh doanh xuyên biên giới, thương mại điện tử, như khó khăn trong xác định căn cứ tính thuế, phân biệt rõ thu nhập làm cơ sở đánh thuế…

Theo Bộ trưởng, trong nền kinh tế số rất khó phân biệt một số loại thu nhập, đặc biệt là bản quyền, phí dịch vụ và lợi nhuận kinh doanh.

Bên cạnh đó cũng khó kiểm soát giao dịch kinh doanh để quản lý đối tượng thu thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử. Bởi, thực tế một đối tượng có thể có nhiều gian hàng trên một sàn giao dịch thương mại điện tử, và cùng lúc trên nhiều sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội.

Việc kiểm soát dòng tiền cũng không dễ dàng khi mà hệ thống thanh toán theo hình thức COD (trả tiền mặt khi giao hàng) được áp dụng phổ biến hơn các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Giải pháp thời gian tới được nêu tại báo cáo là ngoài việc tăng tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế thực hiện kê khai, nộp thuế, Bộ Tài chính cho biết sẽ hoàn thiện quy định pháp luật về thuế, để tăng trách nhiệm của chủ sở hữu sàn thương mại điện tử trong kê khai, nộp thuế thay cho người bán hàng.

Cuối tháng 8/2022, Bộ đã trình Chính phủ nghị định sửa đổi Nghị định 126/2020 quy định sàn thương mại điện tử có trách nhiệm khai thuế, nộp thuế thay cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn và sàn thương mại điện tử có trách nhiệm cung cấp thông tin doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh.

Bộ này cũng đề xuất sửa đổi một số quy định chuyên ngành để đảm bảo căn cứ pháp lý thống nhất trong quản lý hoạt động sàn thương mại điện tử.

Công tác quản lý thuế, hạ tầng công nghệ thông tin về kê khai, nộp và thu thuế… sẽ được nâng cấp, tiếp tục hiện đại hoá để kết nối, lưu trữ thông tin với người nộp thuế theo hình thức điện tử trực tiếp tại Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý rủi ro đối với thương mại điện tử; áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp vượt ngưỡng rủi ro và đề xuất các biện pháp quản lý thuế theo rủi ro với hoạt động thương mại điện tử.

Bộ trưởng cũng đề cập giải pháp xây dựng hệ thống quản lý thuế thông minh, đáp ứng khả năng kết nối dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước, tích hợp thông tin, xử lý dữ liệu lớn, hoạt động 24/7, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế. Tăng thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch và chuyên đề với hoạt động thương mại điện tử, tập trung vào nhà cung cấp ở nước ngoài, một số chủ sở hữu sàn thương mại điện tử…