Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế TP.HCM 2024, chiều 25/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên Đối thoại chính sách giữa Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo các Bộ ngành Trung ương, Chủ tịch UBND TP.HCM, lãnh đạo các tỉnh thành và các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước, quốc tế.

Chia sẻ về xã hội hóa các nguồn lực cho khoa học công nghệ, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định thông tin, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo Bộ thực hiện một công việc rất quan trọng để thể chế hóa chính sách của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. 

Đó là xây dựng dự án Luật sửa đổi Luật Khoa học công nghệ thành Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo để thể chế hóa được tất cả chỉ đạo trong việc chuyển đổi công nghiệp hóa, cũng như phát triển dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành các quy định pháp luật.

Theo Thứ trưởng Lê Xuân Định, trong tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với dự án Luật này, có lẽ chúng ta sẽ có một sự thay đổi căn bản về cách nhìn nhận, đối tượng điều chỉnh và có sự thay đổi về cơ chế chính sách. 

Với chính sách trước đây, Luật Khoa học công nghệ chủ yếu sử dụng ngân sách nhà nước cho các đơn vị công lập để làm dự án, đề tài nghiên cứu… thì trong dự án Luật lần này sẽ tập trung vào vấn đề xã hội hóa các nguồn lực cho khoa học công nghệ. 

“Để hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo được tạo điều kiện thực hiện ở khu vực ngoài nhà nước, tức là ở các doanh nghiệp thì cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có đủ năng lực hấp thu công nghệ, sáng tạo công nghệ và đổi mới sáng tạo”, Thứ trưởng chia sẻ.

Đây là hành lang pháp lý quan trọng để các doanh nghiệp được quyền sử dụng chính kinh phí của mình cho việc tìm hiểu, mua tri thức, mua bí quyết công nghệ để trở thành năng lực nội sinh của các doanh nghiệp.

Trong năm 2025, Bộ sẽ trình Quốc hội sửa Luật khoa học công nghệ theo hướng xã hội hóa để doanh nghiệp trở thành nhân tố trung tâm trong quá trình hấp thu, làm chủ và sáng tạo công nghệ. Đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo, lan tỏa trên toàn bộ hệ thống chuyển đổi công nghiệp của ViệtNam.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Lê Xuân Định, để kết quả nghiên cứu có thể thương mại hóa và trở thành sản phẩm đổi mới sáng tạo thì chúng ta đang gặp rào cản, đó là Luật Quản lý tài sản công. 

Thêm một rào cản khác, Luật quản lý công chức, viên chức, không cho phép viên chức tham gia lãnh đạo doanh nghiệp, tham gia thành lập doanh nghiệp. Điều này đã ngăn cản sự chuyển đổi nhân lực có kỹ năng nghiên cứu, có tri thức giữa khối nghiên cứu trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp.

Thứ trưởng cho biết, trước mắt, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ sửa đổi Nghị định 70 về quản lý tài sản, hình thành từ nhiệm vụ khoa học công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước và Bộ cũng đang cố gắng để tháo gỡ việc này.