Phát triển kinh tế tập thể, HTX dân chủ và đồng thuận

Phát biểu tại Đại hội Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, phát triển kinh tế tập thể, HTX là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta, được xác định tại các Nghị quyết Đại hội Đảng. Đặc biệt, tại Hội nghị Ban Chấp hành T.Ư Đảng lần thứ 5 (khóa IX), lần đầu tiên T.Ư ban hành Nghị quyết chuyên đề về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, trong đó đề ra “đưa kinh tế tập thể thoát khỏi những yếu kém, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng cao, tiến tới có tỷ trọng ngày càng lớn hơn trong GDP của nền kinh tế”.  

Nhìn lại hành trình phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX ở nước ta thời gian qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, có thể nhận thấy nét văn hóa đặc trưng nhất đó là dân chủ và đồng thuận, tự nguyện, tự quyết, tự chịu trách nhiệm, cùng góp sức, cùng hưởng lợi, dân chủ và đồng thuận. Kinh tế hợp tác, HTX là con đường để người sản xuất nhỏ đi lên chủ nghĩa xã hội.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, trên thế giới, kinh tế hợp tác mà nòng cốt là HTX là mô hình kinh tế phổ biến, mang tính xã hội và nhân văn sâu sắc. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là ở nước ta, phải làm sao thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển hiệu quả, bền vững. Đồng thời, phát huy vai trò nòng cốt, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển chung của đất nước.

Qua báo cáo và theo dõi tình hình phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vui mừng với nhiều kết quả nổi bật đã đạt được. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn thừa nhìn nhận, khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.

Tốc độ tăng trưởng còn thấp so với các khu vực kinh tế khác. Phần lớn HTX có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp. Sự liên kết, hợp tác với nhau và với các loại hình kinh tế khác của các HTX còn yếu.

Bên cạnh đó, công tác quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể, HTX còn nhiều bất cập; một số cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm đến hoạt động của HTX. Hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam còn nhiều khó khăn, vướng mắc; khả năng huy động nguồn lực còn hạn chế, thiếu nguồn lực hỗ trợ thành viên…

Thực hiện 6 giải pháp để phát triển đột phá, bền vững

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, trong những năm tới, Việt Nam phải thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế và khu vực về hiệp định thương mại tự do; vấn đề về an toàn, chất lượng sản phẩm, an ninh lương thực. Cạnh tranh hàng hóa sẽ diễn ra rất gay gắt, cả thị trường trong nước và quốc tế,nhất là đối với những hộ kinh doanh cá thể.

Đứng trước tình hình đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, cần quán triệt sâu sắc rằng: Phát triển kinh tế tập thể phải xuất phát từ nhu cầu thực sự của Nhân dân, phù hợp với điều kiện thực tiễn và tuân theo quy luật khách quan của kinh tế thị trường. Nhà nước xây dựng hệ thống pháp luật, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể trên cơ sở bảo đảm phù hợp với nhu cầu và trình độ phát triển của tổ chức kinh tế tập thể, HTX và khả năng nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước.

Cơ bản thống nhất với phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu và đặc biệt là 5 chương trình hành động trọng tâm đã nêu trong Báo cáo trình Đại hội VI, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, các bộ ngành, địa phương, HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả 6 giải pháp.

Thứ nhất: Đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam. Phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương, các tổ chức trong hệ thống chính trị để khai thác lợi thế, tiềm năng của mô hình HTX, thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, HTX thông qua thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án, dịch vụ công và một số nhiệm vụ khác do Chính phủ, bộ, ngành, địa phương giao, uỷ thác.

Thứ hai: Rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển kinh tế tập thể, HTX và pháp luật có liên quan (đất đai, thuế, tín dụng...). Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện để kinh tế tập thể, HTX phát triển bền vững. Cân đối và bố trí nguồn lực thực hiện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước với kinh tế tập thể, HTX phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách và điều kiện cụ thể của đất nước.

Thứ ba: Các bộ, ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và cấp ủy, chính quyền địa phương phải xác định rõ phát triển kinh tế tập thể, HTX là xu thế tất yếu, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Các cấp uỷ, chính quyền các cấp trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng thường xuyên; phải quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế tập thể, HTX, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp nhằm đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Thứ tư: Tăng cường năng lực và hiệu quả hoạt động của HTX theo nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng trong quản lý HTX; từng bước quản trị hiện đại, có khả năng cạnh tranh và thích nghi với thay đổi của thị trường; đổi mới sáng tạo, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ; nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ quản trị HTX, đặc biệt là người đứng đầu. 

Thứ năm: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phát triển kinh tế tập thể, HTX và thu hút thành viên; xây dựng, phát triển và nhân rộng các mô hình HTX, liên hiệp hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của quốc gia, vùng, địa phương.

Thứ sáu: Tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế, khai thác có hiệu quả các nguồn lực, kinh nghiệm, khoa học và công nghệ từ các tổ chức quốc tế phục vụ cho phát triển kinh tế tập thể, HTX.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục nhấn mạnh: Kinh tế tập thể, HTX là xu hướng tất yếu trong hội nhập, mở cửa; là mô hình kinh tế của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân; là con đường để đưa Nhân dân đến gần hơn với lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội. Đồng thời kỳ vọng trong thời gian tới, dưới sự lãnh đạo của Đảng và vai trò quản lý, định hướng, tạo lập môi trường thuận lợi cho phát triển của Nhà nước, khu vực kinh tế tập thể, HTX sẽ tiếp tục có những đổi mới mạnh mẽ, có nhiều bước đột phá, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội XIII của Đảng đề ra.

Phát biểu Bế mạc Đại hội, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, bày tỏ: “Thành công của Đại hội là niềm vui, nguồn cổ vũ, động viên hết sức to lớn đối với cán bộ, thành viên và người lao động trong khu vực kinh tế tập thể, HTX và hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; tranh thủ thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, tạo bứt phá mới, tiếp tục đổi mới, phát triển mạnh mẽ, góp phần xứng đáng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Ngay sau Đại hội, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam tiếp tục quán triệt tinh thần, nội dung, Nghị quyết của Đại hội; xây dựng, triển khai chương trình, kế hoạch hành động, đẩy mạnh thi đua sâu rộng trong khu vực kinh tế tập thể, HTX và toàn hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, đưa Nghị quyết Đại hội nhanh chóng vào cuộc sống”.