Nghị quyết 88 của Quốc hội quy định: “Thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa; có một số sách giáo khoa cho mỗi môn học”, đồng thời giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức việc biên soạn một bộ sách giáo khoa”để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.

Nhưng qua 2 lần đấu thầu, Bộ không tuyển chọn được đủ tác giả để biên soạn bộ sách giáo khoa chuẩn vì hầu hết chuyên gia đã sớm ký hợp đồng với các nhà xuất bản.

Tiếp tục phiên họp 45, chiều 16/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét việc triển khai Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

15 triệu USD vẫn trong tài khoản

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết về nhiệm vụ biên soạn một bộ sách “chuẩn” theo chương trình giáo dục phổ thông mới (gồm 137 đầu sách), do sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), theo quy định, việc tuyển chọn tác giả sách giáo khoa phải được thực hiện thông qua hình thức đấu thầu rộng rãi.

Bộ đã đốc thúc triển khai việc đấu thầu ngay sau khi ban hành chương trình (cuối năm 2018) để tuyển chọn tác giả nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau nên không tuyển chọn được đủ số lượng tác giả.

“Qua tìm hiểu, hầu hết các ứng viên nộp hồ sơ tuyển chọn tác giả đều đang thực hiện hợp đồng biên soạn sách giáo khoa với các Nhà xuất bản và đã hoàn thành bản mẫu sách giáo khoa lớp 1, chuẩn bị hoàn thành bản mẫu sách giáo khoa lớp 2, lớp 6. Vì vậy, các ứng viên không thể ký hợp đồng với Bộ Giáo dục để biên soạn từ đầu một bộ đầy đủ sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết.

Theo Bộ trưởng, như vậy, Bộ vẫn đảm bảo có đủ sách giáo khoa triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.

Việc không có một bộ sách “chuẩn” do Bộ trực tiếp biên soạn, cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản theo quy định bình ổn giá sách.

Từ thực tế trên, Chính phủ đề nghị cho phép tiếp tục thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa và trường hợp đã có ít nhất một bộ sách giáo khoa đảm bảo chất lượng được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, thì Bộ Giáo dục và Đào tạo không tổ chức biên soạn một bộ sách (sử dung ngân sách nhà nước) nữa.

Đối với khoản kinh phí 16 triệu USD (vốn vay WB và 1 triệu USD vốn đối ứng) dự kiến để biên soạn sách giáo khoa nhưng không sử dụng, hiện vẫn trong tài khoản của WB, Bộ Giáo dục và Đào tạo "hứa" sẽ đề xuất phương án sử dụng đúng quy định của pháp luật.

Kiểm soát không để giá quá cao

Thẩm tra đề xuất của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh thiếu niên và nhi đồng thống nhất với đề nghị của Chính phủ tiếp tục thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, không sử dụng ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, để chủ động, Thường trực cơ quan thẩm tra đề nghị giao Thủ tướng Chính phủ quyết định cụ thể trong trường hợp cần thiết.

Chủ tịch Quốc hội và một số vị ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng không cần sửa Nghị quyết 88, mà cần báo cáo thẳng thắn với Quốc hội những khó khăn trong thực hiện biên soạn bộ sách giáo khoa chuẩn, việc thực hiện nghị quyết chậm. Tuy nhiên, cần kiểm soát không để giá sách quá cao, vượt quá khả năng của người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Không có bộ sách của Nhà nước thì người dân bắt buộc phải lựa chọn sách xã hội hoá, giá sẽ cao, cần quan tâm đến việc này không thể để giá quá cao, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải đề nghị.

Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cũng nhấn mạnh phải kiểm soát được giá và quan tâm hỗ trợ cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn có con em đang đi học.

Phải có bộ sách in đẹp, giá vừa phải đến con em đồng bào dân tộc thiểu số, Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng yêu cầu.

16 triệu USD chưa dùng giao cho Chính phủ quản lý khoản tiền này và sử dụng có hiệu quả, đúng mục đích, Phó chủ tịch Quốc hội nói rõ.