UBND TP.HCM vừa có tờ trình HĐND Thành phố bổ sung 5 tuyến metro vào Phụ lục ban hành kèm theo Nghị quyết số 188/2025 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, TP.HCM.

Việc bổ sung này được Quốc hội cho phép thực hiện theo nhu cầu phát triển của Thành phố, quy định tại Nghị quyết số 98 (sửa đổi).

Theo tờ trình, TP.HCM đề xuất bổ sung 5 tuyến metro gồm: Tuyến số 1: Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên; Tuyến số 2: Thành phố Thủ Dầu Một - TP.HCM; Tuyến số 3: Kết nối Vũng Tàu - Bà Rịa - Phú Mỹ; Tuyến Thủ Thiêm - Long Thành; Kéo dài tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên đến Trung tâm hành chính tỉnh và Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Toàn bộ 5 tuyến nằm trong lộ trình thực hiện từ giai đoạn trung hạn 2026 - 2030 và 2031 - 2035. Được đầu tư bằng hình thức đầu tư công hoặc đối tác công tư (PPP).

Đối với tuyến Thủ Thiêm - Long Thành

Về quy hoạch, ngày 29/10, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó: "Điều chỉnh không đưa vào quy hoạch tuyến Thủ Thiêm - Long Thành và chuyển thành đường sắt đô thị: giao TP.HCM và tỉnh Đồng Nai cập nhật vào quy hoạch tỉnh và các quy hoạch liên quan.

Hiện nay, 2 địa phương đang rà soát, cập nhật vào quy hoạch tỉnh/Thành phố. Nghị quyết số 260/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 cũng cho phép UBND Thành phố được phê duyệt Quy hoạch tổng thể Thành phố, điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thành phố đồng thời với quá trình lập, thẩm định quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án.

Hướng tuyến bắt đầu từ ga Thủ Thiêm, đi song song về bên phải đường bộ cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Sau đó tuyến rẽ phải vượt qua đường vành đai 3, đi song song về bên trái đường vành đai 3 tiếp tục vượt sông Đồng Nai tại vị trí cách tim cầu Đồng Nai trên vành đai 3 (GĐ1) khoảng 62,5 m về phía thượng lưu.

Sau khi vượt sông Đồng Nai tuyến vẫn bám sát đường vành đai 3 và đi vào dải phân cách bên trái của đường vành đai 3 theo quy hoạch của huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai. Tiếp theo tuyến rẽ trái và đi vào dải phân cách giữa đường Tỉnh lộ 25B (quy hoạch), sau đó tuyến rẽ phải tách ra khỏi tỉnh lộ 25B và đi vào hướng cảng hàng không Long Thành.

Mục tiêu là giải quyết nhu cầu cấp bách về kết nối TP.HCM, Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất với Cảng hàng không quốc tế Long Thành bằng loại hình giao thông sức chở lớn, văn minh, hiện đại, thân thiện môi trường trong khi mạng lưới giao thông đường bộ đã quá tải.

Tuy tuyến đi qua địa phận TP.HCM và tỉnh Đồng Nai, tuy nhiên 2 địa phương thống nhất giao UBND TP.HCM là cơ quan thẩm quyền và là địa phương được phép áp dụng các cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt của Nghị quyết số 188/2025/QH15.

Đồng thời, trong quá trình triển khai thực hiện sẽ vận dụng linh hoạt các cơ chế đặc thù, đặc biệt của Luật đường sắt số 95/2025/QH13 và của Nghị quyết số 188/2025/QH15 để triển khai dự án đảm bảo phù hợp quy định pháp luật.

Đối với tuyến kéo dài tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên đến Trung tâm hành chính tỉnh và Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Tuyến đã được xác định trong Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hướng tuyến bắt đầu từ ga S0 tại Tân Vạn (TP.HCM), tuyến đi theo hướng tuyến quy hoạch, vượt sông Đồng Nai và đi dọc Quốc lộ 1, kết nối vào nhà ga SC của trung tâm hành chính mới, sau đó tuyến theo hành lang quy hoạch tuyến đường sắt Biên Hòa - Long Thành, dọc theo ĐT.771, cắt qua cao tốc TP.HCM - Long Thành, kết nối vào nhà ga SA và sau đó theo hành lang quy hoạch dành cho các tuyến đường sắt đi vào sân bay Long Thành.

Tổng chiều dài tuyến khoảng 41,4 km (đoạn tuyến đi qua TP.HCM khoảng 1,1 km)

Mục tiêu của dự án nhằm kéo dài tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên đến Trung tâm hành chính tỉnh và Cảng hàng không quốc tế Long Thành, giải quyết nhu cầu cấp bách để kết nổi TP.HCM và tỉnh Đồng Nai bằng phương tiện giao thông văn minh, hiện đại, thân thiện với môi trường, đồng thời góp phần phát huy hiệu quả khai thác Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các dịch vụ đô thị, du lịch, logistics, góp phần phát triển kinh tế xã hội của hai địa phương.

Tăng cường năng lực vận tải, giảm tải giao thông cho các tuyến đường bộ hiện đang quá tải (Xa lộ Hà Nội, Quốc lộ 51).

Đồng thời, tạo không gian phát triển mới, đẩy nhanh quá trình phát triển đô thị, thúc đẩy phát triển đô thị nén theo mô hình TOD, phân bổ dân cư, lao động dọc hành lang tuyến và tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo động lực thúc đẩy phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ.

Đối với tuyến số 1: Thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên

Tuyến đã được xác định trong Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỷ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thuộc danh mục dự án dự kiến ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2025-2030.

Hướng tuyến sẽ từ vòng xoay trung tâm Thành phố mới Bình Dương - đường Hùng Vương - Cao tốc Mỹ Phước Tân Vạn - depot Long Bình.

Mục tiêu của dự án nhằm mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị thông qua việc kết nối đồng bộ với tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đã được vận hành khai thác chính thức vào tháng 12 năm 2024.

Kết nối hai Trung tâm hành chính, chính trị của TP.HCM từ phường Bình Dương đến phường Sài Gòn bằng phương tiện giao thông văn minh, hiện đại, thân thiện với môi trường. Tăng cường năng lực vận tải, giảm tải giao thông cho các tuyến đường bộ Mỹ Phước - Tân Vạn.

Tạo không gian phát triển mới, đẩy nhanh quá trình phát triển đô thị, thúc đẩy phát triển đô thị nén theo mô hình TOD, phân bổ dân cư, lao động dọc hành lang tuyến và tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo động lực thúc đẩy phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ.

Đối với tuyến số 2: Thành phố Thủ Dầu Một - TP.HCM

Tuyến đã được xác định trong Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, lộ trình đầu tư trong giai đoạn 2025 - 2030.

Tuyến metro này sẽ đi từ Thủ Dầu Một - Hùng Vương - Phạm Ngọc Thạch - Quốc lộ 13 - Cầu Vĩnh Bình - kết nối tuyến 3 TP.HCM sử dụng depot Hiệp Bình Phước.

Mục tiêu của dự án là mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị thông qua việc kết nối với tuyến số 2 (Thành phố Thủ Dầu Một - TP.HCM) với tuyến đường sắt đô thị số 3: Hiệp Bình Phước - An Hạ tạo thành trục hành lang xuyên tâm.

Kết nối trực tiếp phường Thủ Dầu Một và các khu vực lân cận, dọc tuyến vào trung tâm TP.HCM bằng phương tiện giao thông văn minh, hiện đại, thân thiện với môi trường.

Tăng cường năng lực vận tải, giảm tải giao thông cửa ngõ tuyến đường bộ Quốc lộ 13 đang quá tải và thường xuyên ùn tắc giao thông; Tạo không gian phát triển mới, đẩy nhanh quá trình phát triển đô thị, thúc đẩy phát triển đô thị nên theo mô hình TOD, phân bổ dân cư, lao động dọc hành lang tuyến và tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tạo động lực thúc đẩy phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ.

Đối với tuyến số 3: Kết nối Vũng Tàu - Bà Rịa - Phú Mỹ

Tuyến đã được xác định trong Quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tuyến có tính toán phương án kết nối với cảng hàng không quốc tế Long Thành thuộc tỉnh Đồng Nai.

Tuyến metro sẽ đi theo đường 3/2 - khu du lịch Chỉ Linh - đường (Vũng Tàu - Bình Châu) - đường Ven biển - đường 55 - Quốc lộ 51 (tuyến này có phương án kết nối với Cảng hàng không quốc tế Long Thành thuộc tỉnh Đồng Nai).

Mục tiêu kết nối với Cảng hàng không quốc tế Long Thành và các khu vực dọc tuyến với trung tâm phường Vũng Tàu; Thúc đẩy phát triển du lịch tại khu vực biển, hình thành trục động lực kinh tế du lịch và đô thị ven biển tạo môi trường sống an toàn, trong lành, có chất lượng cao vượt trội hướng tới phát triển kinh tế hài hoà với thiên nhiên.

Đồng thời góp phần hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, thành lập khu thương mại tự do tại Cái Mép Hạ, thu hút nhà đầu tư chiến lược và thiết kế hệ sinh thái hoàn chỉnh và đồng bộ, áp dụng các chuẩn mực hàng đầu quốc tế.